Bão Usagi (2013)

Bão Usagi (Odette)

Bão cuồng phong dữ dội (Thang JMA)
Siêu bão cuồng phong cấp 4 (SSHWS/NWS)
Bão Usagi ở gần cường độ tối đa trong ngày 19 tháng 9
Hình thành	16 tháng 9, 2013 (16 tháng 9, 2013)
Tan	24 tháng 9, 2013 (24 tháng 9, 2013)
Sức gió mạnh nhất	Duy trì liên tục trong 10 phút: 205 km/h (125 mph) Duy trì liên tục trong 1 phút: 250 km/h (155 mph)
Áp suất thấp nhất	910 mbar (hPa); 26.87 inHg
Số người chết	39 total
Thiệt hại	$4.33 tỷ (USD 2013)
Vùng ảnh hưởng	Ma Cao  · Trung Quốc  · Đài Loan  · Philippines  · Trung Quốc  · Hồng Kông
Một phần của Mùa bão Tây Bắc Thái Bình Dương 2013

Bão Usagi, được biết đến ở Philippines với tên gọi Bão Odette,Việt Nam gọi là Bão số 9 là một xoáy thuận nhiệt đới mạnh đã tác động đến Đài Loan, Philippines, Trung Quốc, và Hong Kong trong tháng 9 năm 2013. Cái tên Usagi (ウサギ, usagi^?) có nghĩa là chòm sao Thiên Thố hay nghĩa đen là con thỏ trong tiếng Nhật. Usagi là cơn bão thứ 19 được đặt tên và bão cuồng phong thứ 4 trong mùa bão, và nó đã phát triển thành một cơn bão nhiệt đới trên vùng biển phía Đông Philippines vào cuối ngày 16 tháng 9. Đến ngày 19 Usagi tăng cường mãnh liệt và cuối cùng nó đã trở thành một cơn bão rất mạnh đồng thời có kích thước lớn. Sau đó, Usagi suy yếu chậm, vượt eo biển Bashi trong ngày 21 trước khi đổ bộ vào Quảng Đông, Trung Quốc trong ngày 22 tháng 9.

Lịch sử khí tượng

Biểu đồ thể hiện đường đi và cường độ của bão theo thang Saffir–Simpson

Chú thích biểu đồ

Thang Saffir–Simpson

     Áp thấp nhiệt đới (≤38 mph, ≤62 km/h)
     Bão nhiệt đới (39–73 mph, 63–118 km/h)
     Cấp 1 (74–95 mph, 119–153 km/h)
     Cấp 2 (96–110 mph, 154–177 km/h)
     Cấp 3 (111–129 mph, 178–208 km/h)
     Cấp 4 (130–156 mph, 209–251 km/h)
     Cấp 5 (≥157 mph, ≥252 km/h)
     Không rõ

Kiểu bão

Xoáy thuận nhiệt đới

Xoáy thuận cận nhiệt đới

Xoáy thuận ngoài nhiệt đới, áp thấp tàn dư, nhiễu động nhiệt đới, hoặc áp thấp gió mùa

Từ sáng sớm ngày 16 tháng 9, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) bắt đầu theo dõi một áp thấp nhiệt đới đang phát triển trên khu vực có đột đứt gió theo chiều thẳng đứng thấp, cách thủ độ Manila của Philippines khoảng 1.300 km (810 dặm) về phía Đông.^[1][2] Cũng trong ngày hôm đó, khi mà hoàn lưu mực thấp của hệ thống trở nên rõ ràng hơn, Trung tâm Cảnh báo Bão Liên hợp (JTWC) đã ban hành "Cảnh báo về sự hình thành của xoáy thuận nhiệt đới", trong khi đó Cục quản lý Thiên văn, Địa vật lý và Khí quyển Philippines (PAGASA) đặt tên cho nó là Odette.^[3][4] Vào cuối ngày, JMA đã nâng cấp hệ thống thành bão nhiệt đới và đặt tên cho nó là Usagi. Cùng thời điểm, JTWC cũng nâng cấp nó lên thành áp thấp nhiệt đới 17W.^[5]

Vào ngày 17 tháng 9, hệ thống tiếp tục củng cố chặt chẽ hơn khi di chuyển về phía Tây dọc theo rìa phía Nam của áp cao cận nhiệt, và JTWC đã nâng cấp nó lên thành bão nhiệt đới.^[6] Sang sáng sớm ngày hôm sau, JMA nâng cấp Usagi lên thành bão nhiệt đới dữ dội; vào buổi trưa, cả JMA lẫn JTWC đều nâng cấp Usagi lên thành bão cuồng phong, khi mà đối lưu sâu đã bao bọc toàn bộ quanh một mắt bão đang phát triển với dòng thổi ra tỏa tròn.^[7] Vào ngày 19 tháng 9, Usagi bắt đầu tăng cường rất nhanh, một mắt bão tròn được hình thành và do đó, JTWC đã nâng cấp Usagi lên thành siêu bão cấp 5 trong thang bão Saffir–Simpson trong buổi trưa cùng ngày.^[8] Tuy nhiên, những phân tích lại sau mùa bão đã kết luận vận tốc gió duy trì 1 phút tối đa của Usagi là 155 dặm/giờ, tương đương siêu bão cấp 4.^[9] Vào thời điểm 18Z, cơn bão đạt đỉnh với vận tốc gió duy trì 10 phút 205 km/giờ (125 dặm/giờ) và áp suất khí quyển 910 hPa (26,87 inHg). Sang ngày 20, Usagi bắt đầu trải qua chu trình thay thế thành mắt bão với thành mắt bão bên trong có bề rộng 75 km (47 dặm) phân tách rõ ràng với thành mắt bão bên ngoài có bề rộng 190 km (120 dặm); đồng nghĩa với việc hệ thống bắt đầu suy yếu, một phần là do tương tác với đất liền giữa Đài Loan và Luzon.^[10]

Vào ngày 21 tháng 9, khi Usagi tiến vào eo biển Bashi, JTWC đã giáng cấp nó xuống thành bão cuồng phong do đối lưu trở nên suy giảm.^[11] Tuy nhiên, đã ghi nhận được vận tốc gió duy trì 180 km/giờ (110 dặm/giờ) cùng áp suất khí quyển 923 hPa (27,26 inHg) tại Basco, Batanes khi thành mắt bão của Usagi đi qua khu đô thị này.^[12] Sau đó, khi chu trình thay thế thành mắt bão hoàn tất, mắt của Usagi trở nên bị che mờ bởi mây, dù cho điều kiện môi trường vẫn duy trì thuận lợi với dòng thổi ra tỏa tròn hoàn hảo và độ đứt gió theo chiều thẳng đứng thấp.^[13] Vào ngày 22 tháng 9, mắt bão lại nổi lên, cho phép Usagi duy trì cường độ khi nó tiếp tục tiến gần đến đường bờ biển Trung Quốc.^[14] Đến khoảng 11:40 UTC (19:40 giờ Trung Quốc), Usagi đổ bộ lên Sán Vĩ, Quảng Đông, với vận tốc gió duy trì 10 phút 155 km/giờ (100 dặm/giờ) cùng áp suất 935 hPa (27,61 inHg).^[15] Không lâu sau, JTWC đã ban hành cảnh báo cuối cùng về cơn bão, trong khi JMA giáng cấp nó xuống thành bão nhiệt đới dữ dội vào lúc 18Z.^[16] Sang ngày hôm sau, JMA tiếp tục giáng cấp Usagi xuống thành bão nhiệt đới và sau đó là áp thấp nhiệt đới trên khu vực Quảng Tây. Hệ thống cuối cùng tan trong ngày 24 tháng 9.^[17]

Chuẩn bị và tác động

Xem thêm

• Bão Hagibis (2019)
• Bão Krosa (2019)
• Bão Lekima (2013)
• Bão Halong (2008)
• Bão Koryn (1993)

Tham khảo

1. RSMC Tokyo — Typhoon Center (ngày 16 tháng 9 năm 2013). “RSMC Tropical Cyclone Advisory ngày 16 tháng 9 năm 2013 00z”. Japan Meteorological Agency. 16 tháng 9 năm 2013t000000z-2/ Bản gốc Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp) lưu trữ ngày 19 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2013.
2. Joint Typhoon Warning Center (ngày 15 tháng 9 năm 2013). “Significant Tropical Weather Outlook for the Western and South Pacific Ocean ngày 15 tháng 9 năm 2013 22z”. United States Navy, United States Airforce. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2013.
3. Joint Typhoon Warning Center (ngày 16 tháng 9 năm 2013). “Tropical Cyclone Formation Alert ngày 16 tháng 9 năm 2013 04z”. United States Navy, United States Airforce. Bản gốc lưu trữ ngày 19 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2013.
4. “Tropical Cyclone Alert: Tropical Depression "Odette" ngày 16 tháng 9 năm 2013 09z”. Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 1 tháng 10 năm 2013.
5. Joint Typhoon Warning Center. “Prognostic Reasoning for Tropical Depression 17W (Seventeen) Warning Nr 01”. United States Navy, United States Airforce. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2013.
6. Joint Typhoon Warning Center. “Prognostic Reasoning for Tropical Storm 17W (Usagi) Warning Nr 03”. United States Navy, United States Airforce. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2013.
7. Joint Typhoon Warning Center. “Prognostic Reasoning for Typhoon 17W (Usagi) Warning Nr 08”. United States Navy, United States Airforce. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 19 tháng 9 năm 2013.
8. Joint Typhoon Warning Center. “Prognostic Reasoning for Super Typhoon 17W (Usagi) Warning Nr 12”. United States Navy, United States Airforce. Lưu trữ bản gốc ngày 20 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 20 tháng 9 năm 2013.
9. “Bản sao đã lưu trữ”. United states navy. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 31 tháng 7 năm 2014.
10. Joint Typhoon Warning Center. “Prognostic Reasoning for Super Typhoon 17W (Usagi) Warning Nr 15”. United States Navy, United States Airforce. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 22 tháng 9 năm 2013.
11. Joint Typhoon Warning Center. “Prognostic Reasoning for Typhoon 17W (Usagi) Warning Nr 18”. United States Navy, United States Airforce. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 22 tháng 9 năm 2013.
12. “Violent "Super" Typhoon Usagi / Odette Saturday Evening Update”. Westernpacificweather.com. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2013.
13. Joint Typhoon Warning Center. “PROGNOSTIC REASONING FOR TYPHOON 17W (USAGI) WARNING NR 19”. United States Navy, United States Airforce. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2013.
14. Joint Typhoon Warning Center. “Prognostic Reasoning for Typhoon 17W (Usagi) Warning Nr 22”. United States Navy, United States Airforce. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2013.
15. “台风"天兔"已致广东25人死亡”. BBC. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2013.
16. Joint Typhoon Warning Center. “TYPHOON 17W (USAGI) WARNING NR 024”. United States Navy, United States Airforce. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2013.
17. 24 tháng 9 năm 2013t060000z/ “Marine Weather Warning for GMDSS Metarea XI ngày 24 tháng 9 năm 2013T06:00:00Z” Kiểm tra giá trị |url= (trợ giúp). WIS Portal – GISC Tokyo. Japan Meteorological Agency. Truy cập ngày 24 tháng 9 năm 2013.

Liên kết ngoài

• JMA General Information of Typhoon Usagi (1319) from Digital Typhoon
• JMA Best Track Data of Typhoon Usagi (1319) (tiếng Nhật)
• JTWC Best Track Data Lưu trữ 2020-06-18 tại Wayback Machine of Super Typhoon 17W (Usagi)
• 17W.USAGI^{[liên kết hỏng]} from the U.S. Naval Research Laboratory