"Happy Birthday to You" | |
---|---|
Những cây nến xếp thành lời chúc mừng sinh nhật truyền thống bằng tiếng Anh | |
Bài hát | |
Ngôn ngữ | Tiếng Anh |
Công bố | 1893 |
Thể loại | Dân ca |
Sáng tác | Patty Hill (lời cũ) Mildred J. Hill (nhạc) Lời mới: Không rõ tác giả |
"Happy Birthday to You" hay "Happy Birthday" (Chúc mừng sinh nhật) là một bài hát được hát lên trong các dịp kỷ niệm sinh nhật. Theo Sách Kỷ lục Guinness, "Happy Birthday to You" là bài hát phổ biến nhất trong tiếng Anh, tiếp theo là bài "For He's a Jolly Good Fellow" và "Auld Lang Syne". Bài hát được dịch ra nhiều thứ tiếng, dù nó được hát bằng tiếng Anh thậm chí ở những nước mà tiếng Anh không phải là ngôn ngữ mẹ đẻ.[1]
Giai điệu của bài "Happy Birthday to You" được chị em nhà Patty Hill và Mildred J. Hill (1859-1916) người Mỹ viết năm 1893 khi họ là giáo viên phổ thông ở Louisville, Kentucky.[2][3][4] Bài thơ ban đầu chỉ có ý làm một lời chào với tựa "Good Morning to All".[5]
Năm 2015, bản thảo viết tay ban đầu từ thế kỷ 19 của bài hát này được tìm thấy. Ông James Procell, giám đốc thư viện âm nhạc của Đại học Louisville tại bang Kentucky (Mỹ), cho biết khi đang tiến hành lưu trữ lại tài liệu trong thư viện âm nhạc từ những năm 1950, ông phát hiện bản thảo "Happy Birthday to You" viết tay đã 120 tuổi cùng 30 bài hát khác. Bà Hill từng sống tại Louisville và toàn bộ các bản thảo cũng như tài liệu của bà là một phần trong bộ sưu tập lưu trữ của thư viện nơi đây. Dù vậy, phần bản thảo hầu hết các bài hát nổi tiếng nhất của bà đã không được ai để mắt tới trong ít nhất sáu thập kỷ qua.[6]
Bản mà chúng ta đang biết hiện nay đã được đăng ký bản quyền năm 1935 bởi Công ty Summy theo một thỏa thuận bởi Preston Ware Orem và sẽ hết hạn bảo hộ bản quyền vào năm 2030.[7][8][9] Bản này là bản viết được biết đến đầu tiên có bao gồm ca từ. Công ty giữ bản quyền này đã được Warner Chappell mua lại năm 1990 với giá 15 triệu dollar Mỹ, với giá trị bài "Happy Birthday to You" ước tính khoảng 5 triệu dollar Mỹ.[10][11][12]
Theo thống kê, đây là bài hát đắt giá nhất trong lịch sử, với ước tính lợi nhuận từ khi sáng tác đến nay đã lên đến 50 triệu đô-la Mỹ.[13][14] Trong khi tình trạng bản quyền hiện nay của bài hát không rõ ràng, Warner vào năm 2013 tuyên bố rằng các cuộc biểu diễn bài hát này ở nơi công cộng không được ủy nhiệm theo nguyên tắc là bất hợp pháp trừ phi trả tiền hoa hồng cho họ.[4][11]
Ngày 22 tháng 9 năm 2015, thẩm phán George H. King tại tòa án liên bang Los Angeles (Mỹ) đã ra phán quyết bài hát này không thuộc sở hữu của Công ty Warner/Chappell mà thuộc về cộng đồng,[15] khẳng định hãng chỉ được giữ bản quyền tác phẩm cải biên dương cầm của bài hát này mà không liên quan đến lời và giai điệu.[16][16][17][18][19] Với phán quyết trên, "Happy Birthday to You" trở thành một bài hát "công cộng" khi bất cứ ai cũng có thể sử dụng mà không phải mất tiền. Phán quyết được đưa ra sau khi nhà làm phim Jennifer Nelson đệ đơn kiện Warner/Chappell khi công ty này đòi tiền bản quyền lên đến 1.500 USD khi cô sử dụng ca khúc "Happy Birthday to You" trong một bộ phim tài liệu lịch sử của bài hát nổi tiếng trên.[15] Bên khởi kiện cho rằng việc gia hạn thời gian bảo hộ bản quyền vào năm 1963 cho ca khúc "Happy Birthday to You" (được cấp bản quyền từ năm 1935) là không đúng.[6]
Tại Vương quốc Anh, Ireland, Úc và New Zealand, sau khi hát "Happy Birthday to You", nó là truyền thống cho một trong những khách nhiệt tình dẫn đầu với "Hip hip..." và sau đó cho tất cả các khách khác mời và nói "... Hooray!" Điều này thường được lặp lại ba lần. Tại Canada, sau khi hát "Happy Birthday to You", họ hát thành "How old are you now? How old are you now? How old are you now-ow, how old are you now?" và sau đó đếm: "Are you one? Are you two? Are you..." cho đến khi họ đến tuổi thích hợp, ở đó chủ tế nói "yes", và mọi người khác, có lẽ đã biết đúng số, tất cả cổ vũ.
Thư mục
Tập tin phương tiện từ Commons | |
Tin tức từ Wikinews | |
Danh ngôn từ Wikiquote | |
Văn kiện từ Wikisource | |
Tủ sách giáo khoa từ Wikibooks | |
Tài nguyên học tập từ Wikiversity |