Hydroperoxyl

Hydroperoxyl

Danh pháp
Danh pháp IUPAC Hydroperoxyl
Tên hệ thống Hydro superoxide
Danh pháp khác Gốc tự do Peroxyl
Identifiers
CAS Number	3170-83-0^Y
3D model (JSmol)	Interactive image
ChEBI	CHEBI:25935
ChemSpider	454055^Y
Gmelin Reference	506
PubChem <abbr title="<nowiki>Compound ID</nowiki>">CID	520535
InChI InChI=1S/HO2/c1-2/h1H^Y Key: OUUQCZGPVNCOIJ-UHFFFAOYSA-N^Y
SMILES [O]O
Tính chất
Công thức hóa học	HO2
Khối lượng mol	7001330060000000000♠33.006 g·mol^−1
pKa	4.88[1]
pKb	9.12 (dạng ion superoxide)
base liên hợp	ion superOxide
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa).
Infobox references

Gốc tự do hydroperoxyl, còn gọi với tên hệ thống là hydro superoxide là dạng superoxide được proton hóa với công thức hóa học là HO₂. Gốc tự do này đóng một vai trò quan trọng trong khí quyển và trong sinh học tế bào.^[2]

Cấu trúc và phản ứng

Phân tử có cấu trúc góc.^[3]

Các anion superOxide, O⁻
₂, và gốc tự do hydroperoxyl tồn tại ở trạng thái cân bằng trong dung dịch nước:

O⁻
₂ + H₂O ⇌ HO₂ + OH⁻

pK_a của HO₂ là 4,88. Do đó, khoảng 0,3% superoxide có trong chất nguyên sinh của một tế bào điển hình ở dạng proton.^[4]

HO₂ oxy hóa nitơ monOxide thành nitơ dioxide:^[2]

NO + HO₂ → NO₂ + HO

Loài oxy phản ứng trong sinh học

Hydroperoxyl và base liên hợp dạng superOxide là tác nhân hoạt động hóa oxi (reactive oxygen species) rất quan trọng. Nếu O⁻
₂ có tính khử thì HO₂ có thể hoạt động như một chất oxy hóa trong một số phản ứng quan trọng về mặt sinh học, chẳng hạn như tách các nguyên tử hydro từ tocopherol và axit béo không bão hòa đa trong lớp lipid kép. Như vậy, HO₂ là chất khơi mào quan trọng của quá trình peroxy hóa lipid.

Tầm quan trọng của hóa học khí quyển

Hydroperoxyl dạng khí tham gia vào các chu kỳ phản ứng phá hủy tầng bình lưu. HO₂ cũng có mặt trong tầng đối lưu, nơi HO₂ thực chất là sản phẩm phụ của quá trình oxy hóa cacbon monoxide và hydrocarbon bởi gốc tự do hydroxyl.^[5]

Do hằng số điện môi có tác động mạnh đến pK _a và hằng số điện môi của không khí khá thấp, superOxide được tạo ra (từ phản ứng quang hóa) trong khí quyển hầu như chỉ có gốc HO₂. Vì HO₂ phản ứng khá mạnh nên nó được coi là "chất tẩy rửa" bầu khí quyển bằng cách làm giảm lượng chất hữu cơ gây ô nhiễm có trong không khí. Như vậy, tính chất hóa học của HO₂ có vai trò quan trọng trong ngành địa hóa học.

Tham khảo

1. "Reactivity of HO₂/O⁻
   ₂ Radicals in Aqueous Solution". J. Phys. Chem. Ref. Data. 14 (4): 1041–1091. 1985.
2. ^ Heard, Dwayne E.; Pilling, Michael J. (2003). “Measurement of OH and HO₂ in the Troposphere”. Chemical Reviews. 103: 5163–5198. doi:10.1021/cr020522s.
3. Liskow, Dean H.; Schaefer, Henry F., III; Bender, Charles F. (1971). “Geometry and electronic structureof the hydroperoxyl Radical”. Journal of the American Chemical Society. 93: 6734–7. doi:10.1021/ja00754a003.
4. De Grey, Aubrey D. N. J. (2002). “HO₂·: The Forgotten Radical”. DNA and Cell Biology. 21: 251–257. doi:10.1089/104454902753759672.
5. “Hydroperoxyl radical”. Glossary of Meteorology. American Meteorological Society. ngày 25 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2013.