Windows

Windows (англыз аҟ. "аԥенџьр"); иркьаҿны Win ) - ари акорпорациа Microsoft аҟынтәи акоммерциатә хатә операциатә системақәа рҭаацәарақәа ргәыԥуп, аграфикатә интерфеис ахархәарала анапхгара аҟаҵара иазынархоу. MS-DOS Windows ажәытәӡатәиуп. Ҭаацәарацыԥхьаӡа акомпиутертә индустриа аҟны иалкаау секторк амаҵ руеит. Активтә Windows аҭаацәарақәа ирыҵанакуеит Windows NT насгьы Windows IoT ; Урҭ рҟны иҟазар ауеит аҭаацәарахәҭақәа (иаҳҳәап, Windows Server ма Windows Embedded Compact ). Идгылоуп – Windows 9x, Windows Mobile и Windows Phone . Раԥхьаӡа, Windows MS-DOS аоперациатә системазы аграфикатә ацҵаратә программан, уи 1980-1990-тәи ашықәсқәа рзы еиҳа инарҭбааны иҟан. Statcounter инақәыршәаны, 2024 шықәса аԥхынразы, 88% рҟынӡа ахатәы компьютерқәа рҿы Windows аоперациатә системақәа аус руеит. Windows аус ауеит ПК-еиқәшәо архитектурақәа рҿы x86, x86-64, насгьы ARM апроцессорқәа рыла. Иҟан иара убасгьы DEC Альфа, MIPS, IA-64, PowerPC, SPARC рзы аверсиақәа.

Microsoft иҵыхәтәантәи аоперациатә система Windows 11 ауп, уи 2021 шықәса ианҵәамҭазы иҭрыжьит [1] насгьы уи ашықәс азы ақәбаҩымза 5 азы иҭыҵит [2] .

Аграфикатә интерфеисқәеи анарҭбаарақәеи DOS азы

[аредакциазура | акод аредакциазура]
Раԥхьатәи Windows алого

Windows раԥхьатәи аверсиақәа аоперациатә системақәа зегьы ракәмызт, аха DOS аоперациатә системазы ахарҭәаарақәа ракәын, насгьы еиҳарак афункциа рацәа змоу анарҭбааран, апроцессор аусуратә режим ҿыцқәа рыдгылара, аусура рацәа рыдгылара, ахархәагатә интерфеисқәа рстандартизациа, апликациақәа рыбжьара адыррақәа реимдара, апрограммақәа рыбжьара аиҭныԥсахлара . Аграфикатә интерфеис аԥҵаразы иагәылоу GDI еиԥш USER амыругақәа рхы иадырхәеит. Windows раԥхьатәи аверсиақәа х-модульк рыла ишьақәгылан: KERNEL, GDI, USER. Урҭ рҟынтәи актәи агәынкылара анапхгара, анагӡаратә фаилқәа ралагара, адинамикатә DLL библиотекақәа рҭагалара еиқәнаршәон, аҩбатәи аграфика азы аҭакԥхықәра зду, ахԥатәи – аԥенџьырқәа рзы. Урҭ Intel 8086 инаркны апроцессорқәа рыла аус руан.

  1. Windows 1.0 (1985)
  2. Windows 2.0 (1987) — появилась возможность запуска DOS-приложений в графических окнах, причём каждому приложению предоставлялись полные 640 Кбайт памяти. Улучшена поддержка процессоров 80286. В версии 2.03 (2.0/386) появилась поддержка процессоров 80386[3][4][5].
  3. Windows 2.1 (1988) — полная поддержка всех особенностей процессоров 80286 и 80386.
  4. Windows 3.0 (1990) — улучшена поддержка процессоров 80386 и защищённого режима.
  5. Windows 3.1 (1992) — серьёзная переработка Windows 3.0: устранены UAE (фатальные ошибки прикладных программ), добавлен механизм OLE, печать в режиме WYSIWYG («что видишь, то и получишь»), шрифты TrueType, изменён диспетчер файлов, добавлены мультимедийные функции. Прекращена поддержка процессора 8086 и реального режима.
  6. Windows 3.2 (1994) — китайская версия Windows 3.1. Обновление было ограничено, поскольку оно исправляло только проблемы, связанные со сложной системой написания в китайском языке.
  7. Windows for Workgroups 3.11 (1993) — Windows для рабочих групп, первая версия ОС семейства с поддержкой локальных сетей. В системе также испытывались отдельные усовершенствования ядра, позднее применённые в Windows 95. С этой версии прекращена поддержка процессора 80286 и стандартного режима.

Аԥенџьырқәа 9х аҭаацәара

[аредакциазура | акод аредакциазура]
Windows 9x аҭаацәара актәи асистема алоготип

Ари аҭаацәара раԥхьатәи аоперациатә система, Windows 95, 1995 азы иҭыҵит [6] [7] [8] . Иара иҷыдоу аҷыдаҟазшьақәа рахь иаҵанакуан ахархәаҩтә интерфеис ҿыц, афаилқәа рыхьӡқәа рыдгылара, автоматла аԥшаара, насгьы Plug and Play аперифериатә еиқәыршәарақәа с англ. — «Подключил и играй», TCP/IP адгылара ишиашоу асистемаҿы аҟазаара, 32-биттәи апликациақәа раарԥшра алшара. Windows 95 ахархәара аиоуит ԥхьаҟатәи аусурарацәа, насгьы 32-биттәи апликациа зегьы рхатә адрестә ҭыԥ аҿы аус ауан. Ари аҭаацәара иаҵанакуеит Windows 98 [9], Windows Me .

Windows 9x аҭаацәара аҩбатәи асистема алоготип

Ари аҭаацәара аоперациатә системақәа Windows NT еиԥш ашәарҭадара змаз ахархәаҩцәа рацәа рзы системақәамызт, избан акәзар аиқәшәара амзызқәа ирыхҟьаны ахархәаҩтә интерфейси аграфикатә субсистема зегьы 16-биттәины иаанхеит, насгьы Windows 3.x аҿы иҟоу еиԥшымызт. Ари акод thread-safe ахьыҟамыз азы, аҵаҟатәи асистема ахь ааԥхьарақәа зегьы Win16Lock ҳәа изышьҭоу амутекс аҿы иҭаҳәҳәан, уигьы 16-биттәи апликациа анагӡараан еснагь иаркыз аҭагылазаашьаҿы иҟан. Убас, 16-биттәи апликациа "аҵааршәра" иаразнак OS зегьы ааннакылоит. Аха 1999 ашықәс азы аҩбатәи еиҭарҿыцыз аҭыжьымҭа ҭыҵит.

API Windows NT иадгылоз Win32 API ахәҭак акәын, аха Unicode адгылара ԥкуан [10] . Иара убасгьы иахәҭоу ашәарҭадара амамызт (аобиеқтқәа рҭалара ахьӡынҵақәеи "администратор" аконцепциеи).

Windows 95 MS-DOS 7.0 аҵанакуан, аха уи аҭакԥхықәра 16-биттәи DOS апликациақәа рҭагалареи рынагӡареи рыла иԥкын. Аҵарауаа игәарҭеит Windows 95 ядро, VMM, уи аҵаҟа DOS ахь анеира шалнаршоз, аха уи аҩыза анеирақәа зынӡа имаҷын, насгьы DOS ядро иреиҳау афункциа, FAT афаилтә система, ахархәара амамызт. Азеиԥш ҳәаақәа ирҭагӡаны, VMM-и ҵаҟа иҟоу DOS-и рыбжьара аинтерфеис ахаангьы иҭрыжьуамызт, насгьы DOS-ы иазгәеиҭеит Эндриу Шульман ( Undocumented Windows 95 ) VMM адгылара азы мацара документда ааԥхьарақәа шрымоу.

Аҭаацәара аоперациатә системақәа уажәы x86, x86-64, ARM архитектурақәа змоу апроцессорқәа рҿы аус руеит [11] . Раԥхьатәи аверсиақәа (4.0 аҟынӡа) RISC апроцессорқәа руакгьы адгылара рырҭон: Alpha, MIPS, PowerPC . Аҭаацәараҿы иҟоу аоперациатә системақәа зегьы 32- мамзаргьы 64-биттәиуп, насгьы MS-DOS аҿакразыгьы аҭахӡам. Ари аҭаацәара мацара ауп асерверқәа рзы аоперациатә системақәа зҵоу. Windows 2000 аҟынӡа, урҭ аусуратә ҭыԥ аверсиа ахьӡ еиԥш иҭыҵит, аха суффикс ацҵаны, иаҳҳәап "Windows NT 4.0 Server" насгьы "Windows 2000 Datacenter Server". Windows Server 2003 инаркны, асервертә операциатә системақәа рыхьӡқәа рыҭоуп асуффикс "Сервер" ацҵаны, насгьы ианҭыҵыз ашықәс.

Windows 11 Алоготип
  1. Windows NT 3.1 (1993)
  2. Windows NT 3.5 (1994)
  3. Windows NT 3.51 (1995)
  4. Windows NT 4.0 (1996)
  5. Windows 2000 — Windows NT 5.0 (2000)
  6. Windows XP[12][13][14][15] — Windows NT 5.1 (2001)
  7. Windows XP 64-bit Edition — Windows NT 5.2 (2003)
  8. Windows Server 2003 — Windows NT 5.2 (2003)
  9. Windows XP Professional x64 Edition — Windows NT 5.2 (2005)
  10. Windows Home Server — Windows NT 5.2 (2007)
  11. Windows Vista — Windows NT 6.0 (2007)
  12. Windows Server 2008 — Windows NT 6.0 (2008)
  13. Windows Small Business Server — Windows NT 6.0 (2008)
  14. Windows 7[16][17] — Windows NT 6.1 (2009)
  15. Windows Server 2008 R2 — Windows NT 6.1 (2009)
  16. Windows Home Server 2011 — Windows NT 6.1 (2011)
  17. Windows 8[18][19][20][21] — Windows NT 6.2 (2012)
  18. Windows Server 2012 — Windows NT 6.2 (2012)
  19. Windows 8.1[22] — Windows NT 6.3 (2013)
  20. Windows Server 2012 R2 — Windows NT 6.3 (2013)
  21. Windows 10[23][24][25][26] — Windows NT 10.0 (2015)
  22. Windows Server 2016 — Windows NT 10.1 (2016)
  23. Windows Server 2019 — Windows NT 10.2 (2019)
  24. Windows 11 — Windows NT 10.0.22000 (2021)
  25. Windows Server 2022 — Windows NT 10.3 (2021)


Windows NT аҭаацәара шьаҭас иамоуп апроцессқәа рыбжьара адресқәа рҭыԥқәа реихшара. Процессцыԥхьаӡа иазалху агәынкылара аусура алшара амоуп. Аха, уи азин амаӡам егьырҭ апроцессқәа, адрайверқәа, асистематә код ргәалашәараҿы аҩразы.

Windows NT аҭаацәара ԥхьаҟатәи аус рацәа аоперациатә системақәа ирыҵанакуеит. Апроцессор аамҭа ашара ацәаҳәақәа рыбжьара имҩаԥысуеит "акарусель" апринцип ала. Аоперациатә система акернел аамҭа аквант рзалнахуеит (Windows 2000 аҿы, 20 мс ҟынӡа) зегьы еишьҭаргыланы, зегьы еиԥшу аԥхьагылара рымазар. Аҵәаӷәа иазалху аамҭа аквант мап ацәнакыр ауеит. Абри аҭагылазаашьаҿы, асистема анапхгара ааннакылоит (иазалху аамҭа аквант хыркәшамзаргьы) насгьы анапхгара даҽа ҵәаӷәак ахь иианагоит. Аконтроль даҽа ҵәаӷәак ахь аиагараан, асистема апроцессортә регистрқәа зегьы рҭагылазаашьа RAM аҿы иҷыдоу аструктураҿы еиқәнархоит. Ари аилазаашьа аҵәаӷәа аиҭныԥсахлара ҳәа иашьҭоуп. Аҵәаӷәа аконтекст ахьчара азхоит нас уи анагӡара аиҭалагаразы.

Акоммерциатә аалыҵ, Microsoft Windows алшарақәа рхарҭәаара. Иҵыхәтәантәи аҭыжьымҭа Plus! SuperPack, уаҟа иҟан аекранхьчагақәа, атемақәа, ахәмаррақәа, амультимедиатә апликациақәа. Маикрософт Пласс! раԥхьаӡа акәны ирылаҳәан 1994 шықәсазы анвар 31 азы акодтә хьӡы Фростинг ала.

Асмартфонқәа рзы ОС аҭаацәара

[аредакциазура | акод аредакциазура]
Windows Phone алого

Аамҭа ҭакԥхықәралатәи аоперациатә системақәа рҭаацәара ҷыдала еиҭаҵуа ахархәагақәа рзы иаԥҵан. ARM, MIPS, SuperH и x86 апроцессорқәа адгылара рымоуп. Егьырҭ Windows аоперациатә системақәа реиԥшымкәа, аҭаацәара аоперациатә системақәа рыҭира мазеиу ахархәагақәа рыхәҭак аҳасабала мацара ауп, иаҳҳәап, асмартфонқәа, аџьыбатә компьютерқәа, GPS-навигаторқәа, MP3-плеерқәа уҳәа убас иҵегьы. Уажәазы, атермин "Windows CE" аоперациатә система аҵәы мацара ауп иаҵанакуа. Иаҳҳәап, Windows Mobile 5.0 иаҵанакуеит Windows CE 5.0 ядро.

Уажәазы, Windows Phone, Windows 10 Mobile ҵакы рымам, избан акәзар Windows Phone, Windows 10 Mobile Android, iOS рзы апопулярра рцәыӡит.

  • Windows CE
  • Windows Mobile
  • Windows Phone
  • Windows 10 Mobile

Windows Иҭарҵо ОС аҭаацәара

[аредакциазура | акод аредакциазура]

Windows Embedded - ари еиуеиԥшым аҭаҵоу асистемақәа рҿы ахархәаразы ҷыдала иаԥҵаз аамҭа ҭакԥхықәралатәи аоперациатә системақәа рҭаацәара ауп. Асистематә ядро еицырзеиԥшуп Windows CE аоперациатә системақәа рҭаацәараҿы, насгьы ARM, MIPS, SuperH и x86 апроцессорқәа адгылара рынаҭоит.

Windows Embedded иаҵанакуеит иацҵаны аҭаҵаратә ҟазшьақәа, урҭ рҟны иҟоуп аҩра ахьчаратә фильтр (EWF и FBWF), афлеш-гәынкылара аҟынтәи аҿакра, CD-ROM, аҳа, анхатә система ахҩа ахархәара, уҳәа убас иҵегьы.

Windows аоперациатә системақәа реиԥшымкәа, аҭаацәара аоперациатә системақәа рыҭира ҟаҵоу ахархәагақәа рыхәҭак аҳасабала мацара ауп, иаҳҳәап, АТМқәа, ахәышәтәыгатә еиқәыршәагақәа, анавигациатә еиқәыршәагақәа, аклиент ԥшқақәа, VoIP- терминалқәа, амедиа-плеерқәа, адиджиталтә фреимқәа (альбомқәа), аԥаратә терминалқәа, ашәаратә машьынақәа , егьырҭ ароботқәа .

Абарҭ Windows Embedded OS авариантқәа уажәазы иҟоуп [27] :

Windows Сервер аҭаацәара

[аредакциазура | акод аредакциазура]

Windows Server асервертә системақәа рҭаацәара ауп. Ари аҭаацәара рхы иадырхәоит асервертә компьютерқәеи алаптопқәеи рзы. Абарҭ Windows Server OS авариантқәа уажәы ахархәара рымоуп.

Windows Server 2022 ш. алого
Windows Server 2008 ш. алого

Еилаҵоу апрограммтә еиқәыршәара аалыҵқәа

[аредакциазура | акод аредакциазура]

Windows-тә еилазаараҿы иҟоуп «стандарттә» апликациақәа [28] еиԥш иҟоу абраузер ( Internet Explorer and Microsoft Edge ), аимеил аклиент ( Outlook Express ма Windows Mail ), амузыкеи авидео рҳәага ( Windows Media ). COM, OLE технологиақәа рыла, урҭ рыхәҭақәа ахԥатәи аган апликациақәа рҿы ахархәара роуеит. Абарҭ аалыҵқәа хәыда-ԥсадоуп, насгьы хәыда-ԥсада ихәыҵаҳәҳәар ауеит Microsoft аофициалтә саит аҟынтәи, аха урҭ рҟынтә шьоукы рышьақәыргыларазы Windows алицензиа змоу аверсиа умазар ауп (Windows аԥхьатәи аверсиақәа рзы мацара ауп ииашоу, Windows 98 инаркны уи асистема иахәҭакуп). Абарҭ апрограммақәа даҽа аоперациатә системақәа рҿы аус рыдулара ҟалоит Windows емуляторқәа ( Wine ) рыла мацара.

Абас еиԥш иҟоу "стандарттә" аалыҵқәа Windows асистемаҿы рылаҵара иазкны аимак-аиҿакқәеи азакәантә еимакқәеи рацәоуп, ахԥатәи аган аԥҵаҩцәа ргәаанагарала, уи аконкуренциа ацәмаҷрахь инагоит, насгьы аконкуренттә аалыҵқәа рыларҵәараҿы аԥынгылақәа аԥнаҵоит. Урҭ лассы-лассы Internet Explorer браузер ахаҭабзиара агәра ргоит, уи апопулярра еилдыркаауеит Windows апакет иахьалаҵоу, насгьы ахархәаҩцәа альтернативақәа рыҟазаара азы адырра ахьмаҷу.

1997 азы Sun Microsystems (уажәы Oracle иатәу) акомпаниа Java атехнологиа алицензиа ахьеилеигаз азы ашьауӷа ақәырҵеит. 2001 азы Microsoft аҟәарҭын шьҭнахит, насгьы еиқәымшәо Java виртуалтә машина иара иалыҵқәа рҟынтәи иаԥнахит [29] .

Net Applications рыла, 2021 шықәса ианҵәамҭазы, Windows аџьармыкьатә хәҭаа 91 иҟан % [30] . Егьырҭ адыррақәа рыла, Windows аџьармыкьатә хәҭаа маҷк еиҵоуп. Уи аиҵахара зегь раԥхьаӡа иргыланы изыхҟьо адунеи зегьы аҿы акомпиутерқәа рыҭира аиҵахара, иара убасгьы аконкурентцәа роперативтә системақәа - macOS, Linux рыхәҭаа аизырҳара ауп. Windows еиуеиԥшым аверсиақәа рҟынтә, StatCounter 2024 шықәсазы, Windows 10 [31] еиҳа еицырдыруа (60.97%).

Распространённость версий Windows по данным различных источников
«Net Market Share»,

июнь 2011[32]
«GoStats.ru»,

август 2014[33]
«Net Market Share»,

август 2014[34]
«GoStats.ru»,

август 2015[35]
«Net Market Share»,

февраль 2016[36]
«GoStats.ru»,

февраль 2016[37]
«Net Applications», апрель 2016[38] «StatCounter», апрель 2016[39] «StatCounter», ноябрь 2017 «StatCounter», Март 2019 «StatCounter», Декабрь 2020 «StatCounter», Июнь 2022 «StatCounter», Март 2023 «StatCounter», октябрь 2024[40]
Все версии 93,32 % 73,55 % 91,68 % 84,76 % 88,66 % 90,1 % 88,77 % 83,29 % 76.5 % 74.21 % 77.1 % 75.5 % 74.14 % 73.41%
Windows 11 0 % 0 % 0 % 0 % 0 % 0 % 0 % 0 % 0 % 0 % 0 % 10.96 % 18.13 % 35.55%
Windows 10 0 % 0 % 0 % 2,87 % 12,82 % 29,66 % 15,34 % 18,88 % 40.95 % 54.78 % 75.96 % 71.76 % 68.75 % 60.97%
Windows 8 0 % 1,91 % 12,48 % 33,67 % 12,26 % 20,76 % 13,04 % 13,37 % 9.03 % 6.55 % 3.98 % 3.07 % 2.31 % 0.31%
Windows 7 28,68 % 53,92 % 51,22 % 40,63 % 52,34 % 32,07 % 47,82 % 43,95 % 42.67 % 33.89 % 17.68 % 13.06 % 9.62 % 2.62%
Windows XP 54,04 % 13,57 % 23,89 % 6,55 % 11,24 % 7,42 % 10,63 % 7,09 % 3.89 % 1.97 % 0.79 % 0.4 % 0.4 % 0.28%
  1. "Представлена Windows 11" (аурыс бызшәала). Вести.Ру. 2021-06-24. Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2021-10-05 ахь. Ириашоу 2021-10-05 шықәсазы.
  2. "Официально: Релиз Windows 11 состоится 5 октября". www.comss.ru (аурыс бызшәала). 2021-08-31. Иархивтәоу аоригиналзы 2024-10-07 ахь. Ириашоу 2024-10-03 шықәсазы.
  3. "A legacy of Windows, part 1: Windows 1-2-3 — TechRepublic". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2017-03-27 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 43 (ацхыраара)
  4. "The Apple vs. Microsoft GUI Lawsuit | Low End Mac". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2018-06-28 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  5. "APPLE COMPUTER, INC. v. MICROSOFT CORP., 35 °F.3d 1435 (9th Cir. 1994)". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2007-12-14 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 44 (ацхыраара)
  6. "Windows 95 turns 15: Has Microsoft's OS peaked? — CNN.com". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2019-04-28 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 48 (ацхыраара)
  7. "Microsoft Internet Explorer Web Browser Available on All Major Platforms, Offers Broadest International Support | Stories". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2008-01-15 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  8. "Политика жизненного цикла поддержки Майкрософт". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2018-07-02 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  9. "Политика жизненного цикла поддержки Майкрософт". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2019-04-28 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  10. "Unicode support in Windows 95 and Windows 98". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2009-10-08 ахь. Ириашоу 2009-09-21 шықәсазы.
  11. "Inside Windows NT — Helen Custer — Google Книги". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2018-06-28 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 18 (ацхыраара)
  12. "Microsoft Windows XP — Home Edition review: Microsoft Windows XP — Home Edition — CNET". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2018-06-24 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 21 (ацхыраара)
  13. "Архивированная копия". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2009-07-10 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  14. "Архивированная копия". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2018-06-28 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  15. "Политика жизненного цикла поддержки Майкрософт". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2019-05-18 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  16. "Windows 7 Unveiled Today at PDC 2008 — Windows Experience Blog". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2008-11-01 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 37 (ацхыраара)
  17. "How Libraries & HomeGroup Work Together in Windows 7 — Windows Experience Blog". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2008-11-02 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 53 (ацхыраара)
  18. "Test Driving Windows 8 RTM | PCWorld". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2018-09-21 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  19. "Building Windows for the ARM processor architecture — Building Windows 8". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2018-05-21 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 52 (ацхыраара)
  20. "Microsoft talks Windows Store features, Metro app sandboxing for Windows 8 developers — The Verge". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2012-09-10 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 86 (ацхыраара)
  21. "Build: More Details On Building Windows 8 Metro Apps | PCMag.com". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2012-02-17 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  22. "Windows 8.1 now available! — Windows Experience Blog". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2019-11-03 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 27 (ацхыраара)
  23. "Announcing Windows 10 — Windows Experience Blog". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2015-09-10 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 22 (ацхыраара)
  24. "Windows 10 1511 Build 10586 November Update Is Out, Here's How To Update Now | Redmond Pie". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2016-01-03 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  25. "What's New in Windows 10's First Big November Update". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2018-06-28 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  26. "Windows switch to Git almost complete: 8,500 commits and 1,760 builds each day | Ars Technica". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2017-05-24 ахь. Ириашоу 2018-06-28 шықәсазы.
  27. "Connected Devices Что такое Windows Embedded?". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2009-09-18 ахь. Ириашоу 2009-09-05 шықәсазы.
  28. "Бесплатные загрузки для Windows". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2013-06-26 ахь. Ириашоу 2013-06-14 шықәсазы.
  29. "Виртуальная машина Java (Microsoft)" (аурыс бызшәала). Microsoft. Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2014-08-31 ахь. Ириашоу 2014-08-19 шықәсазы.
  30. "Operating system market share". www.netmarketshare.com. Иархивтәоу аоригиналзы 2023-10-10 ахь. Ириашоу 2023-09-10 шықәсазы.
  31. "Desktop Windows Version Market Share Worldwide". StatCounter Global Stats (англыз бызшәала). Иархивтәоу аоригиналзы 2019-04-20 ахь. Ириашоу 2023-09-10 шықәсазы.
  32. "Desktop Operating System Market Share January 2012". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2014-02-01 ахь. Ириашоу 2013-06-15 шықәсазы.
  33. "GoStats.ru Интернет-статистика". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2017-09-26 ахь. Ириашоу 2016-03-06 шықәсазы.
  34. "Operating system market share". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2013-06-21 ахь. Ириашоу 2013-06-14 шықәсазы.
  35. "GoStats.ru Интернет-статистика". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2017-09-26 ахь. Ириашоу 2015-09-03 шықәсазы.
  36. "Operating system market share". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2015-05-12 ахь. Ириашоу 2016-03-06 шықәсазы.
  37. "GoStats.ru Интернет-статистика". Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2017-09-26 ахь. Ириашоу 2016-03-06 шықәсазы.
  38. "Market share for browsers, operating systems and search engines | News". www.netmarketshare.com. Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2020-08-10 ахь. Ириашоу 2016-05-31 шықәсазы.
  39. "StatCounter Global Stats - Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share". gs.statcounter.com. Архивтәра аоригиналзы шықәсазы 2012-05-26 ахь. Ириашоу 2016-05-31 шықәсазы.
  40. "StatCounter Global Stats - Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share". Иархивтәоу аоригиналзы 2017-02-10 ахь. Ириашоу 2024-11-06 шықәсазы.