Alkaloïede

Die eerste individuele alkaloïed, morfien, is in 1804 van die opiumpapaver (Papaver somniferum) geïsoleer.[1]
Chemiese struktuur van efedrien.
Chemiese struktuur van kafeïen

Alkaloïede is 'n klas basiese, natuurlik voorkomende organiese verbindings wat ten minste een stikstofatoom bevat. Hierdie groep bevat ook 'n aantal verwante verbindings met neutrale[2] en selfs swak suur-eienskappe.[3] Sommige sintetiese verbindings met 'n soortgelyke struktuur kan ook alkaloïede genoem word.[4] Benewens koolstof, waterstof en stikstof, kan alkaloïede ook suurstof, swawel en, meer selde, ander elemente soos chloor, broom en fosfor bevat.[5]

Alkaloïede word deur 'n groot verskeidenheid organismes geproduseer, waaronder bakterieë, swamme, plante en diere.[6] Dit kan gesuiwer word uit ru-ekstrakte van hierdie organismes deur suur-basis-ekstraksie of oplosmiddel-ekstraksies gevolg deur silika-gel-kolomchromatografie.[7] Alkaloïede het 'n wye verskeidenheid farmakologiese aktiwiteite, insluitend antimalaria (bv. kinien), antiastma (bv. efedrien), antikanker (bv. homoharringtonien),[8] vasodilatoriese (veroorsaak verbreding van bloedvate) (bv. vinkamien), antiaritmiese (onderdruk abnormale hartritmes) (bv. kinidien), pynstillende (bv. morfien),[9] antibakteriese (bv. cheleritrien),[10] en antihiperglisemiese (bv. piperien)[11] aktiwiteite. Ander alkaloïede het psigotropiese (bv. psilosin) en stimulerende aktiwiteite (bv. kokaïen, kafeïen, nikotien, teobromien),[12] en is gebruik in rituele of as ontspanningsmiddels. Alkaloïede kan ook giftig wees (bv. atropien, tubokurarien).[13] Alhoewel alkaloïede 'n verskeidenheid metaboliese stelsels by mense en ander diere beïnvloed, het dit 'n byna eenvormige bitter smaak of nasmaak.[14]

Die skeidingslyn tussen alkaloïede en ander stikstofbevattende natuurlike verbindings is nie duidelik nie.[15] Verbindings soos aminosuurpeptiede, proteïene, nukleotiede, nukleïensuur, amiene en antibiotika word gewoonlik nie alkaloïede genoem nie.[2] Natuurlike alifatiese verbindings met stikstof in eksosikliese posisie (meskalien, serotonien, dopamien, ens.) word gewoonlik as amiene geklassifiseer eerder as as alkaloïede.[16] Sommige outeurs beskou alkaloïede egter as 'n spesiale geval van amiene.[17][18][19]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Luch, Andreas (2009). Molecular, clinical and environmental toxicology (in Engels). Springer. p. 20. ISBN 978-3-7643-8335-0.
  2. ↑ 2,0 2,1 "alkaloids". IUPAC Compendium of Chemical Terminology (in Engels). Research Triagle Park, NC: IUPAC. doi:10.1351/goldbook.a00220. ISBN 0-9678550-9-8.
  3. ↑ Manske, R.H.F. (1979). The alkaloids: chemistry and physiology. (17) (in Engels). Academic Press. p. 673. Besoek op 23 Desember 2020.
  4. ↑ Lewis, R.A. (1998). Lewis' Dictionary of Toxicology (in Engels). Taylor & Francis. p. 51. ISBN 978-1-56670-223-2. Besoek op 23 Desember 2020.
  5. ↑ "ALKALOIDS". Xumuk.ru (in Russies). Besoek op 23 Desember 2020.
  6. ↑ Roberts, Margaret F.; Wink, Michael (1998c). Alkaloids : Biochemistry, Ecology, and Medicinal Applications (in Engels). Boston, MA: Springer US. ISBN 9781475729054. OCLC 851770197.
  7. ↑ Gonçalves Paterson Fox, Eduardo; Russ Solis, Daniel Delazari dos Santos; Aparecido dos Santos Pinto, Jose Roberto; Ribeiro da Silva Menegasso, Anally; Cardoso Maciel Costa Silva, Rafael; Sergio Palma, Mario; Correa Bueno, Odair; de Alcântara Machado, Ednildo (April 2013). "A simple, rapid method for the extraction of whole fire ant venom (Insecta: Formicidae: Solenopsis)". Toxicon (in Engels). 65: 5–8. doi:10.1016/j.toxicon.2012.12.009. hdl:11449/74946. PMID 23333648.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  8. ↑ Kittakoop, P; Mahidol, C; Ruchirawat, S (2014). "Alkaloids as important scaffolds in therapeutic drugs for the treatments of cancer, tuberculosis, and smoking cessation". Curr Top Med Chem (in Engels). 14 (2): 239–252. doi:10.2174/1568026613666131216105049. PMID 24359196.
  9. ↑ Raymond S. Sinatra; Jonathan S. Jahr; J. Michael Watkins-Pitchford (2010). The Essence of Analgesia and Analgesics (in Engels). Cambridge University Press. pp. 82–90. ISBN 978-1139491983.
  10. ↑ Cushnie, TP; Cushnie, B; Lamb, A.J. (2014). "Alkaloids: An overview of their antibacterial, antibiotic-enhancing and antivirulence activities". Int J Antimicrob Agents (in Engels). 44 (5): 377–386. doi:10.1016/j.ijantimicag.2014.06.001. PMID 25130096.
  11. ↑ Qiu, S; Sun, H; Zhang, AH; Xu, HY; Yan, GL; Han, Y; Wang, XJ (2014). "Natural alkaloids: basic aspects, biological roles, and future perspectives". Chin J Nat Med (in Engels). 12 (6): 401–406. doi:10.1016/S1875-5364(14)60063-7. PMID 24969519.
  12. ↑ "Alkaloid" (in Engels). 18 Desember 2007.
  13. ↑ Robbers JE; Speedie MK; Tyler VE (1996). "Chapter 9: Alkaloids". Pharmacognosy and Pharmacobiotechnology (in Engels). Philadelphia: Lippincott, Williams & Wilkins. pp. 143–185. ISBN 978-0683085006.
  14. ↑ Rhoades, David F (1979). "Evolution of Plant Chemical Defense against Herbivores". In Rosenthal, Gerald A.; Janzen, Daniel H (reds.). Herbivores: Their Interaction with Secondary Plant Metabolites (in Engels). New York: Academic Press. p. 41. ISBN 978-0-12-597180-5.
  15. ↑ Meyers, Robert (2002). Encyclopedia of physical science and technology (in Engels). San Diego: Academic Press. ISBN 0-12-227411-3. OCLC 47767168.
  16. ↑ Cseke, L.J.; Kirakosyan, A.; Kaufman, P.B.; Warber, S.; Duke, J.A.; Brielmann, H.L. (2016). Natural Products from Plants (in Engels). CRC Press. p. 30. ISBN 978-1-4200-0447-2. Besoek op 23 Desember 2020.
  17. ↑ Johnson, A.W. (1999). Invitation to Organic Chemistry. G - Reference, Information and Interdisciplinary Subjects Series (in Engels). Jones and Bartlett Publishers. p. 433. ISBN 978-0-7637-0432-2. Besoek op 23 Desember 2020.
  18. ↑ Bansal, R.K. (2003). A Textbook of Organic Chemistry (in Engels). New Age International Limited. p. 644. ISBN 978-81-224-1459-2. Besoek op 23 Desember 2020.
  19. ↑ Aniszewski, Tadeusz (2007). Alkaloids – secrets of life (in Engels). Amsterdam: Elsevier. p. 110. ISBN 978-0-444-52736-3.