Amedeo Avogadro
| Amedeo Avogadro | |
| |
| Gebore | 9 Augustus 1776 Turyn, Piëmont-Sardinië |
|---|---|
| Oorlede | 9 Julie 1856 (op 79) Turyn, Piëmont-Sardinië |
| Nasionaliteit | Italiaans |
| Vakgebied | Chemie, fisika |
| Instelling(s) | Universiteit van Turyn |
| Alma mater | Universiteit van Turyn |
| Bekend vir | Avogadro se wet, Avogadro se konstante |
| Handtekening | 
|
Amedeo Avogadro of Graaf Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro di Quaregna e Cerreto (9 Augustus 1776 – 9 Julie 1856) was 'n Italiaanse juris, fisikus en chemikus.
Avogadro is in Piëmont gebore tydens de bewind van Viktor Amadeus III van die koninkryk Sardinië. Sy pa het in die regspraak van die Sardynse koninkryk gewerk en in Turyn gewoon. Amedeo het daar ook skoolgegaan en het in 1792 tot die regsfakulteit van die Universiteit van Turyn toegetree. Hy het in Maart 1798 afgestudeer en gewerk vir die Avvocato dei Poveri (die advokaat van die armes) en later die Avvocatura Generale (die algemene advokatuur) wat sy pa Filippo van 1777 tot 1787 gelei het.
In 1801 het hy Secrétaire van die nuwe Franse Departement van Eridanus geword, ná die Franse verowering en inlywing van Piëmont. Hy het egter belangstelling vir die natuurwetenskap gekry en begin om daaroor in sy vrye tyd te lees. In 1804 het hy lid van die Akademie van Wetenskappe van Turyn geword, nadat vader Antonio Vassalli Eandi twee van sy verhandelings oor elektrisiteit gelees het. Vassalli Eandi het die leerstoel vir fisika beklee. Avogadro het die werking van diëlektriese mediums bestudeer en het voorstel dat elektriese lading in die diëlektriese isolator net van een laag molekule op die ander een verplaas word. Hierdie denkbeelde is in 1806 en 1807 in die Journal de Physique, de Chimie, d'Histoire Naturelle et des Arts gepubliseer, maar is lank verwaarloos.[1]
Die basis vir sy grootste bydrae tot die wetenskap was nogtans reeds met sy idee van molekule gelê. Daar was groot verwarring onder wetenskaplikes soos Berzelius, Dalton en Gay-Lussac oor die stoigiometrie van die waterreaksie, omdat hulle gedink het dat elemente net uit ondeelbare atome bestaan het. Avogadro het in 1811 voorgestel dat 'n reaksie tussen suurstof en stikstof nie geskryf moet word as 'n reaksie tussen atome nie:
Maar as 'n reaksie tussen molekule:
Merk op dat in die eerste weergawe die aantal deeltjies tydens die reaksie halveer, terwyl dit in die tweede gelyk bly.
Dit het nogtans nog 50 jaar geduur voordat die wetenskaplike gemeenskap aanvaar het dat elemente ook uit molekule kon bestaan.[2]
In 1815 het Amedeo Avogado met Felicita Mazzia uit Biella getroud en hulle het sewe kinders gekry.
In 1816-17 het hy begin oor die warmtekapasiteit van gasse te publiseer. Sy werk aan gasse het hom (in 1811) gelei tot sy beroemdste reël:
- Gelyke volumes gas by gelyke temperatuur en gelyke druk het dieselfde aantal molekule.
Hierdie Wet van Avogadro, soos dit nou bekend is, is die grondslag vir die getal van Avogadro en die mol-begrip, sonder wat die moderne chemie nie sou bestaan nie. [3] Hy publiseer in 1843 sy Proposizione di un nuova sistema die nomenclatura chimica, waarin hy 'n ander nomenklatuur vir die chemie voorstel omdat die kennis van hierdie gebied baie gegroei het.[1]
Sien ook
[wysig | wysig bron]- Avogadriet, 'n mineraal wat na hom vernoem is.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 Amedeo Avogadro: A Scientific Biography M. Morselli Springer Science & Business Media, 2012, ISBN 9400962657, ISBN 9789400962651
- ↑ The Basics of Chemistry Richard Myers, Greenwood Publishing Group, 2003 ISBN 0313316643, ISBN 9780313316647
- ↑ General Chemistry Linus Pauling Courier Corporation, 2014, ISBN 0486134652, ISBN 9780486134659 bls. 311
Normdata  |
|
|---|