Amerikaanse eland

Amerikaanse eland
Volwasse bul
Volwasse koei
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Animalia
Filum:
Chordata
Klas:
Mammalia
Orde:
Artiodactyla
Familie:
Cervidae
Subfamilie:
Capreolinae
Genus:
Alces

(Gray, 1821)
Spesie:
A. alces
Binomiale naam
Alces alces
(Linnaeus, 1758)
      verspreiding

Die Amerikaanse eland (Engels: moose) of Europese eland (elk) is die grootste oorlewende spesie in die familie Cervidae (Hertagtiges). Hul wetenskaplike naam is Alces alces. Hulle word uitgeken aan die blaarvormige gewei van die bulle; ander lede van die familie het takvormige gewei. Die dier se habitat is hoofsaaklik noordelike en gemengde bladwisselende woude in gematigde tot subarktiese klimaatstreke in die Noordelike Halfrond.

Die dier se hougebied was tradisioneel groter, maar jag en ander menslike bedrywighede het dit oor die jare taamlik laat krimp. Hulle word nou in sekere van hul vorige habitats heringestel. Die diere word tans in Kanada, Alaska, Skandinawië en Rusland aangetref. Hul dieet bestaan uit aard- en waterplante. Hul grootste vyande is wolwe, bere en mense. Anders as ander herte is dit ’n alleendier wat nie troppe vorm nie. Hoewel hulle gewoonlik stadig beweeg, kan hulle aggressief raak en verbasend vinnig beweeg as hulle kwaad word of skrik. Hul paartyd in die herfs kan lei tot skouspelagtige gevegte tussen bulle wat meeding om die aandag van die koeie.

Naam

[wysig | wysig bron]

Alces alces word in Amerikaanse Engels moose genoem en in Britse Engels elk. In Afrikaans word hulle onderskeidelik die Amerikaanse en Europese eland genoem, hoewel die woord "eland" in Suid-Afrika vir ’n ander dier, Taurotragus oryx, gebruik word.

In Amerika word die woord elk gebruik vir die Amerikaanse elk, of Cervus canadensis.

Habitat en verspreiding

[wysig | wysig bron]

Noord-Amerika

[wysig | wysig bron]
’n Koei en bul van die Amerikaanse eland

Hoewel die Amerikaanse elandbevolking in die 20ste eeu uitgebrei het, het dit sedert die 1990's in Noord-Amerika skerp begin afneem.[1]

Hulle kom in feitlik die hele Kanada (uitsluitend die Arktika en Vancouver-eiland) voor, asook die grootste deel van Alaska, Noord-Nieu-Engeland en New York, die Rotsgebergte, Noord-Minnesota, ’n deel van Michigan en op Isle Royal in die Bowemeer. Vier van die ses subspesies kom in dié uitgebreide gebied voor.

In die weste word hulle aangetref in Kanada (Brits-Columbië en Alberta), en meer geïsoleerde groepe kom so ver suid as die berge van Utah en Colorado voor.[2][3]

Europa en Asië

[wysig | wysig bron]

Die Europese eland word tans in groot getalle aangetref in Noorweë, Swede, Finland, Pole en die Baltiese lande. Daar is kleiner troppe in Suid-Tsjeggië, Belarus en Noord-Oekraïne. Hulle kom ook wydverspreid in Rusland voor, in die ooste tot in Siberië. Die Europese eland was van die einde van die laaste glasiale tyd inheems aan die meeste gematigde streke met gepaste habitats en selfs in Skotland, maar in die Romeinse tyd het die dier stadigaan begin verdwyn.

Teen die vroeë 20ste eeu was die laaste vesting van die Europese eland in Skandinawië en dele van Rusland, met ’n paar migrasies in wat nou Estland en Litaue is. Die Sowjetunie en Pole kon die dier weer in dele van sy vorige habitat invoer, maar die streek se politiek het dié bedrywigheid beperk.

Die bevolkings in Siberië is taamlik stabiel en dit neem toe op die Kamtsjatka-skiereiland. In Mongolië en China, waar wildstropery onder die Europese eland algemeen voorkom, is hulle beskerm, maar die aanvraag na tradisionele medisyne wat van die dier afkomstig is, is hoog.[4]

Bevolkings

[wysig | wysig bron]

Noord-Amerika

  • Kanada: Daar is ’n geraamde 500 000 tot 1 000 000 Amerikaanse elande hier.[5]
  • VSA: moontlik sowat 300 000, met 200 000 in Alaska.

Europa en Asië

  • Finland: In 2009 was daar ’n somerbevolking van sowat 115 000.[6]
  • Noorweë : In 2007 was daar 120 000 Europese elande.
  • Estland: 13 260.[7]
  • Pole: 2 800.[8]
  • Tsjeggië: ’n Maksimum van 50.[8]
  • Rusland: In 2008 was daar sowat 730 000.
  • Swede: ’n Geraamde somerbevolking van 300 000 tot 400 000. Sowat 100 000 word elke herfs geskiet.[9][10]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Robbins, Jim (14 Oktober 2013). "Moose Die-Off Alarms Scientists". New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 6 Maart 2020. Besoek op 6 Desember 2013.
  2. ↑ "Utah Division of Wildlife Resources". Wildlife.utah.gov. 28 April 2006. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Oktober 2007. Besoek op 27 November 2009.
  3. ↑ "Oregon moose population is booming". The Seattle Times. 21 Augustus 2006.
  4. ↑ "ussurian moose". Bear Creek Journal. 2 September 2010. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Junie 2013. Besoek op 27 Junie 2013.
  5. ↑ "Hinterland Who's Who" (in Engels). Hww.ca. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Desember 2014. Besoek op 25 Mei 2013.
  6. ↑ RiistaWeb Geargiveer 24 Julie 2010 op Wayback Machine. Riistaweb.riista.fi. URL besoek op 2011-01-09.
  7. ↑ "Põtrade arvukust tahetakse oluliselt vähendada." Postimees 06.26.2013. URL besoek op 6-27-2013.
  8. ↑ 8,0 8,1 "Factsheet: Eurasian Elk (Elk, reindeer, roe deer (Cetartiodactyla Cervidae Capreolinae) > Alces alces)". Lhnet.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Julie 2013. Besoek op 27 Junie 2013.
  9. ↑ "jagareforbundet.se" (in Sweeds). jagareforbundet.se. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Desember 2013. Besoek op 1 Desember 2013.
  10. ↑ "salenalgen.se Om älgar". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Junie 2012. Besoek op 20 Mei 2021.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]