Amiese Doopsgesindes
Die Amiese Doopsgesindes (Engels: the Amish) is 'n Christelike protestantse geloofsgemeenskap in Noord-Amerika. Die groep het in 2018 sowat 330 000 lede gehad en woon in Pennsilvanië, Ohio, Indiana en sowat 30 ander deelstate in die VSA asook 4 provinsies in Kanada. Hulle volg streng gedragsriglyne en verkies 'n eenvoudige lewenstyl. Hulle dra byvoorbeeld tradisionele klere en mag nie telefone, motors en ander moderne uitvindsels gebruik nie.[1] Hulle praat ou Duitse dialekte, meestal Pennsilvaniese Duits, maar klein groepies praat ook 'n Switserse dialekte of 'n Elsassiese dialek.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Amiese Doopsgesindes is volgelinge van die Switser Jakob Amman (1644–1730) wat in 1693 van die minder radikale mennonistiese hoofstroom afgeskei het. As gevolg van gedwonge geloofsvervolging in Switserland trek baie van hulle na die platteland van Elsas (Frankryk) en Palts (Duitsland). Kleiner groepe het ook na Nederland, Pole en Rusland verhuis. Vanaf 1737 emigreer talle Amiese gemeenskappe van Europa om hulle in Noord-Amerika te vestig.
In die tweede helfte van die 19de eeu het die Amiese gemeenskap in twee groepe verdeel: die tradisionaliste, wat sowat 'n derde uitmaak, en moderner lede, wat tweederdes uitmaak. Die traditonaliste het die "Ou Orde" geword soos hulle vandag bekend is, terwyl die moderner groep "Amiese Mennoniete" geword het. Laasgenoemde is in die eerste helfte van die 20ste eeu in die Noord-Amerikaanse meerderheidsgemeenskap opgeneem.
Die Amiese Doopsgesindes is oor die algemeen vriendelik en waai meestal vir verbygaande persone. Hulle woon egter in landelike gemeenskappe en meng nie met die hoofstroom Amerikaanse samelewing nie. Dit is teen hul geloof om vir foto's te poseer. Hulle sal dikwels hulle kop wegdraai as iemand 'n kamera in hulle rigting mik.
Getroude mans mag nie hulle baarde skeer nie, maar word ook nie toegelaat om snorre te hê nie. Slegs ongetroude mans skeer hul gesigte.
Die aantal Amiese Doopsgesindes is in 2010 op 230 000 tot 250 000 geraam. As gevolg van hul tradisioneel groot gesinne groei die bevolkingsgroep in 2012 nog sterk.[2][3]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
- ↑ Amish Population Growth: Numbers Increasing, Heading West, huffingtonpost.com, besoek op 16 Januarie 2015 (en)
- ↑ Reformatorisch Dagblad: Ledental amish in 16 jaar verdubbeld Geargiveer 22 Augustus 2019 op Wayback Machine, 28 Augustus 2008 (nl)