Aubriet

Bishopville-meteoriet, 'n aubriet

Aubriete is 'n groep achondriete. Die aubriete is vernoem na die tipe-spesimen van 800 g wat in 1836 in Aubres, Frankryk geval het.[1]

Hulle bestaan hoofsaaklik uit amper FeO-vrye enstatiet met effens albitiese plagioklaas, amper FeO-vrye diopsied en forsteriet, metallieke yester en nikkel en troiliet. Daarnaas bevat hulle talle seldsame minerale wat op aarde dikwels onbekend is en wat onder sterk reduserende omstandighede gevorm het. [2]

Shallowater

Hoewel hierdie achondriete duidelik verwantskap met enstatiet-chondriete wys, het hulle nie daaruit ontstaan nie. Hulle kom dalk van asteroïede waar gesmelte basalt in vulkaniese ontploffings uitgewerp is. Hulle het vroeg in die geskiedenis van die sonnestelsel ontstaan. Die hitte wat hulle gesmelt het het waarskynlik gekom van radioaktiewe oerisotope soos aluminium-26 of dalk ook yster-60 wat nou uitgestorwe is. Die plek waar hulle gevorm het is ook uniek: binne 1 AU van die son.[2]

Op aarde ontwikkel aubriete dikwels bruin vlekke omdat minerale wat onder reduserende omstandighede gevorm het met suurstof en vog oksidasiereaksies ondergaan.

'n Bekende aubriet is die steen van 70 kg wat in 1946 in 'n swembad in Texas geval het. Dit word die Shallowater-meteoriet genoem, na die beesplaas naby Peña Blanca Spring, Texas.

Alle aubriete behalwe Shallowater is breccias en hulle kan soms enstatiet-kristalle bevat wat 10 cm lank is. Hulle lantaniede-verhouding is gewoonlik verarm in europium wat dikwels gesien word as bewys dat dit in 'n magma gevorm is en dat daar fraksionering plaasgevind het. Dit is moontlik dat die hele asteroïed vloeibaar gewees het en dat magmadruppels wat by ontploffings uitgespat is, ontsnap het uit die swak swaartekragveld. Die temperatuur het hoog gewees omdat enstatiet eers by 1 500 oC smelt.[3]

Isotoopverhoudings

[wysig | wysig bron]

Die aubriete wys δ49Ti-waarde wat wissel van -0,07 tot +0,24 ‰ terwyl in die meeste meteoriete die waarde net klein wisselings vertoon. Dit word verklaar deur die uiters reduserende omstandighede waaronder aubriete gevorm word. Dit laat die chalkofiele Ti(III)-oksidasietoestand naas die litofiele Ti(IV) voorkom. Die korrelasie tussen die MgO-konsentrasie en die δ49Ti-waarde wat waargeneem word wys ook dat in die magma ook isotoopfraksionering het plaasgevind tussen die twee oksidasietoestande. [4]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Field Guide to Meteors and Meteorites O. Richard Norton, Lawrence Chitwood Springer Science & Business Media, 2008 ISBN 1848001576, ISBN 9781848001572
  2. ↑ 2,0 2,1 Enstatite achondrite meteorites (aubrites) and the histories of their asteroidal parent bodies Klaus Keil Chemie der Erde - Geochemistry 70(4), 2010, bls. 295-317
  3. ↑ Meteorites and Their Parent PlanetsHarry Y. McSween, Cambridge University Press, 1999,ISBN 0521587514, ISBN 9780521587518
  4. ↑ Titanium stable isotopic variations in chondrites, achondrites and lunar rocks Nicolas D.Greber, Nicolas Dauphas,Igor S.Puchtel, Beda A.Hofmann, Nicholas T.Arndt Geochimica et Cosmochimica Acta 213, 2017, 534-552