Biogenetiese wet
| Deel van 'n reeks oor |
| Genetika |
|---|
 |
| Inleiding tot die genetika |
| Geneties gemanipuleerde organismes |
| Geskiedenis en regulering |
| Prosese |
|
| Toepassings |
| Twispunte |
Die biogenetiese wet word dikwels uitgedruk deur Ernst Haeckel se frase "ontogenie rekapituleer filogenie" en is 'n historiese hipotese dat die ontwikkeling van die embrio van 'n dier, van bevrugting tot dragtigheid of uitbroei (ontogenie), deur stadiums gaan wat soos opeenvolgende volwasse stadiums in die evolusie van die dier se afgeleë voorouers (filogenie) lyk. Dit is in die 1820's deur Étienne Serres geformuleer op grond van die werk van Johann Friedrich Meckel, na wie dit ook bekend staan as Meckel-Serres se wet.
Aangesien embrio's ook op verskillende maniere ontwikkel, is die tekortkominge van die teorie teen die vroeë 20ste eeu erken, en dit is teen die middel van die 20ste eeu as "biologiese mitologie" gesien. Amerikaanse bioloog Paul Ehrlich skryf oor biogenetiese wet dat "die tekortkominge daarvan is byna universeel deur moderne skrywers uitgewys, maar die idee het steeds 'n prominente plek in die biologiese mitologie. Die ooreenkomste van vroeë gewerwelde embrio's word maklik verduidelik sonder om gebruik te maak van geheimsinnige kragte wat elke individu dwing om sy filogenetiese boom op te klim."[2] In sy boek Die Begin van die Menslike Lewe skryf Erich Blechschmidt dat "die sogenaamde basiese wet van biogenetika verkeerd is. Dit is nie eers 'n klein bietjie korrek of korrek in 'n ander vorm nie, wat dit in 'n sekere persentasie geldig maak. Dit is heeltemal verkeerd."[3]
Analogieë tot die biogenetiese wet is op ander gebiede geformuleer, insluitend kognitiewe ontwikkeling en musiekkritiek.[4]
Geskiedenis in Embriologie
[wysig | wysig bron]Meckel, Serres, Geoffroy
[wysig | wysig bron]Die idee van 'n biogenetiese wet is vir die eerste keer in die biologie vanaf die 1790's geformuleer deur die Duitse natuurfilosowe Johann Friedrich Meckel en Carl Friedrich Kielmeyer, en die Franse embrioloog Étienne Serres.[5] Volgens die Kanadese professor in semiotiek en linguistiese antropologie Marcel Danesi het dit gou daarna die status van 'n vermeende biogenetiese wet verkry.[6]
Die embriologiese teorie is in 1824–1826 deur Serres geformaliseer, gebaseer op Meckel se werk, in wat as die Meckel-Serres-wet bekend geword het. Dit het gepoog om vergelykende embriologie met 'n "patroon van eenwording" in die organiese wêreld te koppel. Dit is deur die Franse wetenskaplike Étienne Geoffroy Saint-Hilaire ondersteun, en het 'n prominente deel van sy idees geword. Dit het voorgestel dat omgewingsoorsake op die embrio gewerk het eerder as op die volwassene soos voorgestel in Lamarckisme. Hierdie naturalistiese idees het tot meningsverskille met die Franse dierkundige Georges Cuvier gelei. Die teorie is rondom 1830 wyd ondersteun in die Edinburgh- en Londense skole vir hoër anatomie, veral deur die Britse dierkundige Robert Edmond Grant, maar is teengestaan deur die Duitse weteskaplike Karl Ernst von Baer se idees van vertakking, en is aangeval deur die Britse bioloog Richard Owen in die 1830's.[7]
Haeckel
[wysig | wysig bron]Ernst Haeckel het gepoog om die idees van Lamarckisme en Goethe se Naturphilosophie met Charles Darwin se konsepte te sintetiseer. Hy het die Lamarckiaanse siening gebruik om die ontogenetiese en filogenetiese geskiedenis van individuele spesies te beskryf, maar hy het met Darwin saamgestem oor die vertakking van alle spesies van een, of 'n paar, oorspronklike voorouers.[8] Sedert vroeg in die twintigste eeu is Haeckel se "biogenetiese wet" op baie fronte weerlê.[9]
Haeckel het beweer dat die ontwikkeling van gevorderde spesies deur stadiums gaan wat verteenwoordig word deur volwasse organismes van meer primitiewe spesies.[9] Anders gestel, elke opeenvolgende stadium in die ontwikkeling van 'n individu verteenwoordig een van die volwasse vorme wat in sy evolusionêre geskiedenis verskyn het.
Haeckel het byvoorbeeld voorgestel dat die faringeale groewe tussen die faringeale boë in die nek van die menslike embrio nie net min of meer soos kieusplete van visse gelyk het nie, maar direk 'n volwasse "visagtige" ontwikkelingstadium verteenwoordig, wat 'n visagtige voorouer aandui. Hierdie faringeale boë kom in alle viervoetige embrio's voor.
Haeckel het verskeie embrio-tekeninge gemaak wat dikwels ooreenkomste tussen embrio's van verwante spesies oorbeklemtoon het. Moderne biologie verwerp die letterlike en universele vorm van Haeckel se teorie, insluitend die toepassing daarvan op gedragsontogenie soos die psigomotoriese ontwikkeling van jong diere en mensekinders.[10]
Moderne status
[wysig | wysig bron]Moderne evolusionêre ontwikkelingsbiologie volg Karl Ernst von Baer, eerder as Darwin, deur te wys op aktiewe evolusie van embrioniese ontwikkeling as 'n beduidende manier om die morfologie van volwasse liggame te verander. Twee van sy sleutelbeginsels, naamlik dat veranderinge in die tydsberekening en posisionering binne die liggaam van aspekte van embrioniese ontwikkeling die vorm van 'n afstammeling se liggaam sou verander in vergelyking met 'n voorouer s'n, is egter die eerste keer deur Haeckel in die 1870's geformuleer. Hierdie elemente van sy denke oor ontwikkeling het dus oorleef, terwyl sy biogenetiese wet dit nie gedoen het nie.[11]
Hierdie verandering van standpunt het wetenskaplikes in staat gestel om sommige van die spesifieke gene wat ontwikkeling beheer te ontdek.[12]
Kyk ook
[wysig | wysig bron]Bronne
[wysig | wysig bron]- Danesi, Marcel (1993). Vico, metaphor, and the origin of language (in Engels). ISBN 0253113709.
- Desmond, Adrian J. (1989). The politics of evolution: morphology, medicine, and reform in radical London (in Engels). Chicago: University of Chicago Press. ISBN 0-226-14374-0.
- Mayr, Ernst (1994). "Recapitulation Reinterpreted: The Somatic Program". The Quarterly Review of Biology (in Engels). 69 (2): 223–232. doi:10.1086/418541. JSTOR 3037718. S2CID 84670449.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Richardson, Michael K.; Keuck, Gerhard (2002). "Haeckel's ABC of evolution and development". Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society (in Engels). Wiley. 77 (4): 495–528. doi:10.1017/s1464793102005948. ISSN 1464-7931.
- ↑ Ehrlich, Paul R.; Holm, Richard W.; Parnell, Dennis (1963). The process of evolution (in Engels). New York: McGraw-Hill. p. 66. ISBN 0-07-019130-1. OCLC 255345.
- ↑ Blechschmidt, Erich (1977). The beginnings of human life (in Engels). New York: Springer-Verlag. p. 32. ISBN 0-387-90249-X. OCLC 3414838.
- ↑ Payne, D.G.; Wenger, M.J. (1998). Cognitive Psychology. Instructor's resourse manual and test bank (in Engels). Houghton Mifflin. p. 352. ISBN 978-0-395-68573-0.
Foutiewe logika en problematiese voorstelle wat die ontwikkeling van 'n individu met die ontwikkeling van die spesie in verband bring, duik selfs vandag op. Die hipotese dat ontogenie filogenie rekapituleer, is toegepas en uitgebrei op 'n aantal gebiede, insluitend kognisie en verstandelike aktiwiteite.
- ↑ Mayr 1994.
- ↑ Danesi 1993, p. 65.
- ↑ Desmond 1989, pp. 52–53, 86–88, 337–340.
- ↑ Richards, Robert J. (2008). The tragic sense of life : Ernst Haeckel and the struggle over evolutionary thought (in Engels). Chicago: University of Chicago Press. p. 136–142. ISBN 978-0-226-71219-2. OCLC 309071386.
- ↑ 9,0 9,1 Scott F Gilbert (2006). "Ernst Haeckel and the Biogenetic Law". Developmental Biology (in Engels). Sinauer Associates. Besoek op 22 Junie 2022.
Uiteindelik het die Biogenetiese Wet wetenskaplik onhoudbaar geword.
- ↑ Gerhard Medicus (1992). "The Inapplicability of the Biogenetic Rule to Behavioral Development" (PDF). Human Development (in Engels). 35 (1): 1–8. doi:10.1159/000277108. ISSN 0018-716X. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 9 Februarie 2018. Besoek op 22 Junie 2022.
Die huidige interdissiplinêre artikel bied oorkoepelende redes waarom die "biogenetiese wet" geen relevansie het vir gedragsontogeen nie. ... In teenstelling met anatomiese ontogenie, is daar in die geval van gedrags-ontogenie geen empiriese aanduidings van 'gedragsinterfenes, wat filogeneties uit (oer) gedragsmetafenes ontwikkel het nie. ... Hierdie feite lei tot die gevolgtrekking dat pogings om 'n psigologiese teorie op grond van die biogenetiese reël daar te stel, nie vrugbaar sal wees nie.
- ↑ Hall, B. K. (2003). "Evo-Devo: evolutionary developmental mechanisms". International Journal of Developmental Biology (in Engels). 47 (7–8): 491–495. PMID 14756324.
- ↑ "Early Evolution and Development: Ernst Haeckel". Evolution 101 (in Engels). University of California Museum of Paleontology. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Desember 2012. Besoek op 22 Junie 2022.