Blue Danube (kernwapen)

Blue Danube
Subklas vanKernwapen, lugbomWysig
Vervang deurRed BeardWysig
Land van oorsprongVerenigde KoninkrykWysig
OperateurBritse LugmagWysig
Diens aftrede1962Wysig

Die Blue Danube is die eerste operasionele kernwapen van Brittanje. Dit het ook verskeie ander name gehad: Smallboy, die Mk.1 Atoombom, Spesialebom en OR.1001, 'n verwysing van die operasionele behoefte waarvoor dit gebou was.

Die Britse Lugmag se V-bomwerpermag was aanvanklik geoormerk om die Blue Danube as hulle primêre wapen te gebruik, dit was voor die waterstofbom nog ontplof het. Op daardie stadium het die Britse militêre beplanners nog geglo dat 'n kernoorlog geveg en gewen kan word met atoombomme wat ongeveer net so groot was as Little Boy wat op Hiroshima gegooi is. Vir die rede het hulle 'n voorraad van 800 kernbomme voorsien van ongeveer 10-12 kiloton sterkte. Die V-bomwerpers se bomrakke was ontwerp om groot genoeg te wees om die Blue Danube te kon dra. Op daardie stadium was dit die kleinste moontlike bom moontlik gegewe die tegnologie wat in 1947 bestaan het toe die planne geformuleer is.

Die aanvanklike plofkop vir die Blue Danube is gebaseer op navorsing wat met Operasie Hurricane, die eerste Britse kernsplytingtoestel (wat nie ontwerp was om as wapen gebruik te word nie), behaal is met toetse in 1952. Die werklike Blue Danube plofkop is getoets by Marcoo op die oppervlakte en Kite (vryvaltoets)[1] in Maralinga, Australië deur Britse, Kanadese en Australiese wetenskaplikes[2] in die tweede helfte van 1956.

Die Blue Danube ontwerp het die fisiese Hurricane inhoud in 'n ballistiesgevormde omhulsel geplaas met vier vinne wat uitskiet sodra die bom laat val word. Die vinne het 'n stabiele ballistiese baan verseker van die beplande loslaathoogte van 50 000 voet. Daar is aanvanklik van 'n plutoniumkern gebruik gemaak maar alle operasionele modelle het 'n saamgestelde plutonium/uraan-235-kern gebruik. Daar was ook 'n toets gedoen met slegs 'n uraankern. Die ontwerpbestuurspan het aangedring op 'n sterkte van 10-12 kiloton per bom vir twee redes: eerstens om die gebruik van skaars en duur kernsplytingsmateriaal te verminder; en tweedens om die risiko van voorontsteking ('n konsep wat op daardie stadium nog nie goed begryp is nie) te verminder. Die gebruik van 'n saamgestelde plutonium/uraankern was juis verkies om voorontsteking te verminder. Daar was baie planne vir bomme met 'n sterkte van tot 40 kiloton maar nie een is ontwikkel nie, hoofsaaklik as gevolg van die skaarste aan kernsplytingsmateriaal.

Die eerste Blue Danube is in November 1953 by die Britse Lugmag se tydelike voorraadbasis te Wittering afgelewer, alhoewel daar toe nog nie vliegtuie beskikbaar was om die bom te dra nie. 1321 Eskader was gevestig te Wittering in April 1954, toegerus met Vickers Valiants om die Blue Danube in die lugmag se dienste te integreer. Die Short Sperrin kon ook die Blue Danube dra en daar was twee prototipes beskikbaar as 'n rugsteunaksie in geval die V-bomwerpers faal. Argiewe wat sedertdien beskikbaar geword het, toon aan dat daar 58 bomme afgelewer is alvorens produksie verskuif is na die kleiner en beter Red Beard bom. Die Red Beard kon die Blue Danube se splytingkern gebruik en kon ook deur kleiner vliegtuie gedra word. Dit is onwaarskynlik dat al 58 bomme operasioneel was op enige tydstip. Die Blue Danube is in 1962 uit diens gestel.

Permanente bomstoorfasiliteite is by lugmagbasisse te Barnham en Faldingworth in Lincolnshire gebou. Hierdie fasiliteite was spesifiek ontwikkel om die verskillende komponente te kon stoor in klein geboutjies wat hutches genoem is, met die plofstofelemente wat in spesiaalvoorbereide stoorplekke bewaar is.[3][4][5] Hierdie fasiliteite is gesluit in 1963 en te koop aangebied, Barnham het 'n industriële area geword.

Van die grootste tekortkominge van Blue Danube was die gebruik van onbetroubare loodsuurbatterye om krag te voorsien vir die afvuurkringe en radarhoogtemeters. Latere modelle het die meer betroubare stulugturbines (ram-air turbine) generators of termiese batterye gebruik. Blue Danube was nie werklik ontwerp om die stampe en stote van dienstydperke te verduur nie, dit was eerder 'n reuse wetenskaplike eksperiment wat herontwerp moes word om al die stampe te verduur. Hierdie probleme is almal uitgeskakel met die Red Beard bom. Dieselfde kan gesê word van Fat Man, die Amerikaanse bom, dit is vinnig herontwerp na afloop van die Tweede Wêreldoorlog.

Dele van die Blue Danube kan deur die publiek besigtig word by die Sellafield-besoekersentrum in Cumbria. 'n Replika van Blue Danube word ook vertoon by Barnham.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "British Nuclear Testing". Nuclear Weapons Archive. Besoek op 30 April 2010.
  2. ↑ Engineering Britain's Superweapons (Channel 4). 2009. 
  3. ↑ Historic England. "Atomic bomb store on Thetford Heath (1020781)". National Heritage List for England. Besoek op 2018-12-20.
  4. ↑ RAF Barnham (94 Maintenance Unit) Nuclear Bomb Store (Permanent Ammunition Depot) Subterranea Britannica, 2003-11-09. Besoek op 2019-01-28.
  5. ↑ RAF Faldingworth (92 Maintenance Unit) Nuclear Bomb Store (Permanent Ammunition Depot) Subterranea Britannica, 2003-11-01. Besoek op 2019-01-28.
  • Moore. R; A Glossary of Nuclear Weapons. pub: Prospero, Journal of the British Rocketry Oral History Project (BROHP) Spring 2004.
  • http://nuclear-weapons.info/Working_Paper_No_1.pdf Dr Richard Moore, University of Southampton, Mountbatten Centre for International Studies
  • Verskeie gedeklassifiseerde amptelike leêrs by The National Archives, Londen.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.