Claudio Abbado

Claudio Abbado
Claudio Abbado in 2012.
Gebore26 Junie 1933
Milaan (Italië)
Sterf20 Januarie 2014 (op 80)
Bologna (Italië)
Beroep(e)Musiekdirigent

Claudio Abbado (* 26 Junie 1933, Milaan ‒ † 20 Januarie 2014)[1][2] was 'n Italiaanse dirigent en musiekfundus. Hy was die musiekdirekteur van die Luzern-feesorkes, die La Scala-opera in Milaan, die Weense Staatsopera, die Londen Simfonieorkes, die Chicago Simfonieorkes en die Berliner Philharmoniker.

Familiegeskiedenis en vroeë lewe

[wysig | wysig bron]

Die Abbado-familie het vir verskeie geslagte beide respek en rykdom geniet. Abbado se oupagrootjie het egter die familieërfenis en -reputasie deur dobbel verkwis. Sy seun, Abbado se oupa, was 'n professor by die Universiteit van Turyn.[3] Sy oupa het die familie se reputasie herstel en as amateur musiektalent getoon.

Claudio Abbado was die seun van die violis en komponis Michelangelo Abbado,[4] en die broer van die musikant Marcello Abbado (gebore in 1926). Sy vader, 'n professionele violis en 'n professor by die Giuseppe Verdi Konservatorium, was sy eerste klavieronderwyser. Sy moeder was ook 'n kundige pianis. Marcello Abbado het later 'n konsertpianis en onderwyser by die Rossini Konservatoria in Pesaro geword. Sy suster het ook musiektalent getoon, maar na haar huwelik besluit om nie 'n musikale loopbaan na te streef nie. Sy ander broer het later 'n suksesvolle argitek geword.[3][5]

Abbado se jeug was deel van die Duitse besetting van Milaan. Gedurende dié tyd het Abbado se moeder 'n tyd lank in die tronk spandeer omdat sy huisvesting aan 'n Joodse kind voorsien het.[6] Claudio self is bekend daarvoor dat hy 'n bekende staaltjie gehad het oor hoe hy, toe hy slegs twaalf jaar oud was, bo-op 'n plaaslike muur wat die aandag van die Gestapo getrek het, geskryf het "Viva Bartók" en hulle die boosdoener laat soek het.[2] Sy musikale belangstellings het gedurende die tyd ook ontwikkel, met sy bywoning van uitvoerings by La Scala,[5] sowel as orkesrepetisies in Milaan gelei deur dirigente soos Arturo Toscanini en Wilhelm Furtwängler.

Ander dirigente wat hom as kind beïnvloed het, was Victor de Sabata en Rafael Kubelík.[5] Toe hy egter Antonio Guarnieri se dirigeerwerk van Claude Debussy se Nocturnes aangehoor het, was hy vasbeslote om self 'n dirigent te word.[7] Op die ouderdom van vyftien jaar het Abbado die eerste keer vir Leonard Bernstein ontmoet toe hy 'n stuk gedirigeer het waarin Abbado se vader as solis opgetree het.[2] Bernstein het gesê, "Jy het die oë om 'n dirigent te wees."[5]

Musikale opvoeding

[wysig | wysig bron]
Claudio Abbado in 1965

Abbado het klavier, komposisie en dirigering by die Milaanse Konservatorium studeer,[4][8] en in 1955 met 'n graad in klavier gegradueer.[3] Die volgende jaar het hy op aanbeveling van Zubin Mehta dirigering by die Weense Akademie van Musiek gestudeer saam met Hans Swarowsky.[4][9] Abbado en Mehta het beide by die Akademiekoor aangesluit ten einde na dirigente soos Bruno Walter en Herbert von Karajan in repetisies te kan kyk.[3][5][6] Abbado het ook tyd spandeer by die Chigiana Akademie in Siena.[4]

In 1958 het Abbado sy dirigentbuiging in Trieste gemaak.[3] Daardie somer het hy die Internasionale Serge Koussevitsky Kompetisie vir dirigente gewen[8] tydens die Tanglewood Musiekfees,[3][4] wat 'n aantal operaverskynings in Italië tot gevolg gehad het. In 1959 het hy sy eerste opera, The Love for Three Oranges, in Trieste gedirigeer. Hy het in 1960 sy buiging as dirigent by La Scala gemaak. In 1963 het hy die Dimitri Mitropoulos-prys vir dirigente gewen,[4][8] wat hom toegelaat het om vir vyf maande saam met die New York Filharmoniese Orkes as 'n assistent-dirigent vir Bernstein te werk.[3] Abbado het sy professionele New York Filharmoniese Orkesbuiging op 7 April 1963 gemaak. 'n 1965 verskyning by die RIAS-fees in Berlyn het gelei tot 'n uitnodiging van Herbert von Karajan na die Salzburg-fees die volgende jaar ten einde saam met die Weense Filharmoniese Orkes te werk. In 1965 het Abbado sy Britse buiging met die Hallé Orkes gemaak, gevolg in 1966 deur sy Londen Simfonieorkes (LSO) debuut.[4][6]

Abbado het vir drie jaar gedurende die 1960's in Parma onderrig gegee in kamermusiek.[10][11] Sy vroeëre voorspraak van kontemporêre musiek het die dirigeer van die wêreldpremiére van Giacomo Manzoni se Atomtod op 25 Maart 1965 in Milaan ingesluit.

Dirigeerloopbaan

[wysig | wysig bron]

In 1969 het Abbado die hoofdirigent by La Scala geword. Hy het daarna in 1972 die maatskappy se musikale direkteur geword. Hy het in 1976 saam met Giorgio Strehler en Carlo Maria Badini die titel van mede-artistieke direkteur aangeneem.[9] Gedurende sy tyd aan die stuur van sake het hy die operaseisoen na vier maande verleng en daarop gefokus om goedkoper uitvoerings aan te bied. Bykomend tot die standaardoperarepertoire het hy ook kontemporêre operas aangebied insluitende werke van Luigi Dallapiccola en Luigi Nono, en in besonder die wêreldpremiére van Nono se Al gran sole carico d'amore.

In 1976 het hy die La Scala-geselskap na die VSA geneem vir sy Amerikaanse buiging in Washington, D.C. vir die 200-jarige vieringe van totstandkoming van die VSA.[12] In 1982 was hy die stigter van die Filarmonica della Scala vir die uitvoering van orkestrale repertoire deur die huisorkes-in-konsert. Abbado het tot 1986 betrokke gebly by La Scala.[13]

Op 7 Oktober 1968 het Abbado sy debuut in die Metropolitaanse Opera met Don Carlo gemaak. Hy het sedert 1971 meer uitgebreid met die Weense Filharmoniese Orkes (WFO) saamgewerk,[4] wat twee verskynings in onderskeidelik 1988 en 1991 as dirigent van die orkes se Nuwejaarskonsert ingesluit het. Hy was 'n ontvanger van beide die Filharmoniese Ring en die Goue Nicolai-medalje van die Weense Filharmoniese orkes.[14]

Hy het van 1975 tot 1979 as die hoofgasdirigent van die Londen Simfonieorkes (LSO) gedien[15] en in 1979 die orkes se hoofdirigent geword,[13][4] welke pos hy tot 1987 gehou het (hy was ook vanaf 1984 tot sy dood die LSO se Musikale Direkteur).[16] Hy was vanaf 1982 tot 1985 die hoofgasdirigent van die Chicago Simfonieorkes. In 1986 het Abbado die Generalmusikdirector (GMD) van die stad van Wene geword, en was terselfdertyd ook vanaf 1986 tot 1991 die Musikale Direkteur van die Weense Staatsopera.[13][4] Gedurende sy tyd as GMD in Wene het hy in 1988 die musiekfees Wien Modern tot stand gebring. Hier het hy verskeie kontemporêre komponiste gerugsteun, insluitende György Ligeti, Pierre Boulez, en Luigi Nono.[2]

Berliner Philharmoniker

[wysig | wysig bron]

Abbado het die eerste keer in Desember 1966 die Berlynse Filharmoniese Orkes gedirigeer. In die laat-1980's is daar verwag dat hy dalk musikale direkteur van die New York Filharmoniese orkes sou word.[2] Hy is egter, na drie-en-dertig verskynings as gasdirigent in 1989 deur die Berlynse Filharmoniese Orkes as hul hoofdirigent en musikale direkteur in opvolging van Herbert von Karajan verkies.[13][4][17] Gedurende sy Berlynse tyd het hy toegesien dat daar meer kontemporêre musiek in die orkes se programmering ingesluit word. In 1992 was hy medestigter van 'Berlin Encounters', 'n kamermusiekfees.[13] In 1994 het hy artistieke direkteur van die Salzburgse Paasfees geword.[13] In 1998 het hy sy vertrek van die Berlynse Filharmoniese Orkes aangekondig na die verstryking van sy kontrak in 2002.[18] Hy is voor sy vertrek in 2000 met maagkanker gediagnoseer,[19] welke gelei het tot die kansellering van 'n aantal optredes met die orkes. Gevolglike mediese behandeling het tot die verwydering van 'n deel van sy spysverteringskanaal gelei,[10] en hy het in 2001 alle dirigeeraktiwiteite vir drie maande opgeskort.[20]

In 2004 het Abbado teruggekeer na dirigeer en die Berlynse Filharmoniese Orkes vir die eerste keer sedert sy vertrek as hoofdirigent gedirigeer. Hy het konserte bestaande uit Mahler se Simfonie No. 6 lewendig opgeneem vir kommersiële vrystelling.[21] Die gevolglike CD het die "Beste Orkestrale Opname" en "Plaat van die Jaar" in Gramophone tydskrif se 2006 Gramophone-toekennings gewen. Die Orkesakademie van die Berliner Philharmoniker het die Claudio Abbado Kompositionspreis (Claudio Abbado Komposisie-prys) ter ere van hom ingestel, wat in 2006, 2010 en 2014 toegeken is.

Repertoire

[wysig | wysig bron]

Abbado het, behalwe vir 'n wye reeks romantiese musiek wat hy opgeneem en uitgevoer het, 'n besonderse affiniteit gehad met die musiek van Mahler, wie se simfonieë hy verskeie kere opgeneem het. Ten spyte hiervan, kon hy nooit daarin slaag om 'n volledige siklus met 'n enkele orkes te voltooi nie: in 'n mengsel van ateljee- en konsertvrystellings, het hy Simfonieë 1 tot 2 en 5 tot 7 in Chicago, Simfonieë 2 tot 4, 9 en die Adagio van Simfonie No. 10 in Wene, Simfonieë 1 en 3 tot 9 in Berlyn, en Simfonieë 1 tot 7 en 9 in Lucerne, opgeneem. 'n Beplande uitvoering van Mahler se Agste Simfonie in Lucerne (die beoogde hoogtepunt van sy uitvoering van die simfonieë in Lucerne) moes as gevolg van sy swak gesondheid gekanselleer word. Die simfonie is uiteindelik in 2016 onder Riccardo Chailly uitgevoer en opgeneem as eerbewys aan Abbado.[22]

Hy was ook bekend om sy interpretasies van moderne werke deur komponiste soos Arnold Schoenberg, Karlheinz Stockhausen, Giacomo Manzoni, Luigi Nono, Bruno Maderna, György Ligeti, Giovanni Sollima, Roberto Carnevale, Franco Donatoni en George Benjamin.

Musikale styl

[wysig | wysig bron]

Abbado was geneig om tydens repetisies baie min te praat. Somtyds het hy bloot eenvoudig die orkes versoek om te "luister".[6] Hierdie gebruik was 'n refleksie van sy eie voorkeur aan kommunikasie as dirigent via die gebruik van fisiese gebare en sy oë, asook sy persepsie dat musikante nie van dirigente hou wat tydens repetisies baie praat nie.[14] Clive Gillinson karakteriseer Abbado se styl as volg:

"...hy sê basies nie enigiets tydens repetisies nie, en praat sag, want hy is 'n ingetoë persoon; mense kan derhalwe ietwat verveeld raak. Maar dit werk egter want almal weet dat die uitvoering goed is. Ek het nog nooit iemand geken wat meer dwingend was nie. Hy is die mees natuurlike dirigent in die wêreld. Sommige dirigente het 'n benodigdheid daaraan om op verbale wyse te artikuleer wat hulle wil hê, maar Claudio wys dit bloot, doen dit net." [11]

Tydens uitvoerings het Abbado dikwels uit sy kop uit gedirigeer,[5] soos hy self opgemerk het:

"...dit is onontbeerlik dat 'n mens die partituur tot op die letter moet ken en dat jy bekend moet wees met die lewe, werke en die gehele era van die komponis. Ek voel meer verseker sonder 'n partituur. Kommunikasie met die orkes is makliker daarsonder."[14]

Die urngraf in 2024.

Dood

[wysig | wysig bron]

Op 20 Januarie 2014 is Claudio Abbado op die ouderdom van tagtig in Bologna oorlede na 'n lang stryd met kanker. Abbado se sterflike oorskot is veras en 'n urn met 'n deel van sy as is by die begraafplaas van die 15de-eeuse kapel van Fex-Crasta in die Val Fex begrawe. Dit is 'n deel van die munisipaliteit Sils im Engadin/Segl, 'n dorpie in die Switserse kanton Graubünden waar Abbado 'n vakansiehuis gehad het.[23]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (it) Il Post
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 "huldeblyk aan Abbado" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Augustus 2019. Besoek op 7 Maart 2019.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Ewen 1978, p. 1
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 Hoiberg 2010, p. 8
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Moritz et al. 1974, p. 1
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 "Claudio Abbado – obituary" (in Engels). Telegraph. 20 Januarie 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Augustus 2019. Besoek op 22 Maart 2015.
  7. ↑ Phillip Scott, "Claudio Abbado: The Legacy", Limelight (tydskrif), Maart 2014, bl. 52
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Randel 1996, p. 1
  9. ↑ 9,0 9,1 David Nice (20 Januarie 2014). "Claudio Abbado obituary" (in Engels). The Guardian. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Mei 2020. Besoek op 7 September 2014.
  10. ↑ 10,0 10,1 Tom Service (22 Augustus 2007). "The Maestro" (in Engels). The Guardian. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Augustus 2019. Besoek op 7 September 2014.
  11. ↑ 11,0 11,1 Tom Service (8 Augustus 2009). "A life in music: Claudio Abbado" (in Engels). The Guardian. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 April 2019. Besoek op 4 April 2015.
  12. ↑ Ewen 1978, pp. 2–3
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 Europa Publications 1996, p. 2
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Paul Hoffmann (1 Maart 1987). "How Claudio Abbado Wins Ovations in Vienna". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Julie 2019. Besoek op 22 Maart 2015.
  15. ↑ Allan Kozinn (20 Januarie 2014). "Claudio Abbado, an Italian Conductor With a Global Reach, Is Dead at 80". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 April 2020. Besoek op 7 September 2014.
  16. ↑ "Claudio Abbado obituary" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Augustus 2019. Besoek op 6 Maart 2016.
  17. ↑ Ross 2001
  18. ↑ Alan Riding (24 Junie 1999). "Simon Rattle Will Direct The Berlin Philharmonic". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Augustus 2019. Besoek op 22 Maart 2015.
  19. ↑ Daniel J Wakin (7 September 2007). "Abbado, Ill, Cancels Appearances". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Augustus 2019. Besoek op 7 September 2014.
  20. ↑ "La morte di Claudio Abbado". Il Post (in Italiaans). 20 Januarie 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 April 2019. Besoek op 7 September 2014.
  21. ↑ David Gutman (2005). "Mahler Symphony No 6". Gramophone (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Augustus 2019. Besoek op 22 Maart 2015.
  22. ↑ Clements, Andrew (22 Junie 2017). "Mahler: Symphony No 8 DVD review – Chailly pays impressive tribute to Abbado". the Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Augustus 2019.
  23. ↑ https://www.corriere.it/cultura/15_gennaio_15/ceneri-abbado-engadina-l-ultimo-viaggio-montagne-8a4b5124-9ca5-11e4-8bf6-694fc7ea2d25.shtml