Cremona Cremùna |
|||
|
|||
Regering | |||
- Burgemeester (PD) | Gianluca Galimberti | ||
---|---|---|---|
Oppervlakte | |||
- Totaal | 69,7 km² (26,9 myl²) | ||
Bevolking (1 Januarie 2021) | |||
- Totaal | 71 223 | ||
Areakode(s) | 0372 | ||
Webwerf: Amptelike webwerf |
Cremona (/krɪˈmoʊnə/,Italiaans: [kreˈmoːna]) is 'n stad (comune) geleë in noord-Italië in die streek Lombardye op die linkeroewer van die Po-rivier in die middel van die Pianura Padana (Povlakte). Dit is die hoofstad van die provinsie van Cremona en die setel van die plaaslike stads- en provinsiale regerings. Cremona is veral bekend vir sy musikale geskiedenis, erfenis en tradisies, en was die tuiste van sommige van die vroegste en bekendste makers en vakmanne van strykinstrumente, soos Giuseppe Guarneri, Antonio Stradivari, Francesco Rugeri, Vincenzo Rugeri, en verskeie lede van die Amati-familie.[1]
Cremona word die eerste keer in die geskiedenis genoem as 'n nedersetting van die Cenomani, 'n Galliese (Keltiese) stam wat hulle in omstreeks 400 v.C. in die Povlakte gevestig het. Die naam Cremona dateer egter heel waarskynlik terug na vroeëre setlaars, en het die antieke wêreld verwar, wat baie fantasievolle interpretasies daaraan gegee het.
In 218 v.C. het die Romeine hier hul eerste militêre buitepos ('n Colonia) noord van die Po-rivier gestig en die ou naam behou. Cremona en nabygeleë Placentia (moderne Piacenza, op die suidoewer van die Po), is in dieselfde jaar gestig as basis vir penetrasie in wat die Romeinse Provinsie van Gallia Cisalpina geword het. (Cisalpynse Gallië). Weens die groot belang van die dorp wat handel betref, het die Via Brixiana daarvandaan onstaan. Die Via Brixana was 'n romeinse pad wat Brixia (Brescia) met Cremona verbind het.[2]
Cremona het vinnig gegroei tot een van die grootste dorpe in Noord-Italië, aangesien dit op die hoofpad (die Via Postumia) was wat Genua met Aquileia verbind het. Dit het troepe aan Julius Caesar verskaf en voordeel getrek uit sy bewind, maar later Marcus Junius Brutus en die Romeinse Senaat ondersteun in hul konflik met Augustus Octavianus, wat, nadat hy die konflik gewen het , in 40 v.C. op Cremona se grond beslag gelê het en dit aan sy ondersteuners uitgedeel het. Die bekende digter Vergilius, wat in Cremona skoolgegaan het, moes sy voorvaderlike plaas (“te naby aan die ellendige Cremona”) verbeur, maar het dit later teruggekry.
Die stad het tot 69 n.C. vooruitgang gemaak, toe dit deur troepe van Vespasianus, onder bevel van Marcus Antonius Primus, geplunder en vernietig is tydens die Tweede Slag van Bedriacum. Primus het geveg om Vespasianus as keiser teen sy mededinger om die posisie, Vitellius, in te stel. Die plundering van die stad is beskryf deur Tacitus in sy Geskiednisse.[3]
Cremona is herbou met die hulp van die nuwe keiser Vespasianus, maar die stad sou egter nie sy voormalige prestige en vooruitgang bereik nie.
In die 6de eeu het die stad as militêre buitepos van die Oostelike Romeinse Ryk (Bisantynse Ryk) herrys gedurende die Gotiese Oorlog (535–554).
Toe die Lombarde 'n groot deel van Italië in die tweede helfte van die 6de eeu n.C. binnegeval het, het Cremona 'n Bisantynse vesting gebly as deel van die Eksargaat van Ravenna. Die stad het na die noordweste uitgebrei, met die skepping van massiewe loopgrawe buite die stadsmure.
In 603 n.C. is Cremona deur die Lombardiese koning Agilulf verower en weer vernietig. Die stad se grondgebied is verdeel tussen die twee hertogdomme van Brescia en Bergamo.
In 615 n.C. het koningin Theodelinde, 'n toegewyde Katoliek wat van plan was om haar mense te bekeer, Cremona egter laat herbou en weer 'n biskopdom daar aangebring.
Beheer oor die stad het toenemend in die biskop se hande geval, wat 'n vasaal van die Heilige Romeinse Ryk geword het ná Karel die Grote se verowering van Italië. Op hierdie manier het Cremona sy mag en sy welvaart geleidelik verhoog en sommige van sy biskoppe het belangrike rolle tussen die 10de en 11de eeue gehad. Biskop Liutprand van Cremona was 'n lid van die keiserlike hof onder die Saksiese dinastie en Olderik het sterk voorregte vir sy stad verkry van keiser Otto III. Die stad se ekonomie is versterk deur die skepping van 'n rivierhawe uit die voormalige Bisantynse vesting.
Die twee biskoppe Lambert en Ubaldo het egter onenigheid met die stad se mense geskep. Keiser Koenraad II het die rusie besleg deur Cremona in 1037 saam met die jong Pous Benedictus IX binne te gaan.
Onder Keiser Hendrik IV het Cremona geweier om die onderdrukkende belasting te betaal wat deur die Ryk en die biskop geëis is. Volgens 'n legende het die beroemde gonfaloniere (burgemeester), Giovanni Baldesio van Cremona, selfs teen die keiser in 'n tweegeveg te staan gekom. Toe Hendrik van sy perd afgeslaan is, is die stad die jaarlikse betaling van 'n 3kg (7 pond) goue bal gespaar, wat vir daardie jaar aan Berta, Giovanni se verloofde, as bruidskat gegee is.
Die eerste historiese berig oor 'n vrye Cremona kom uit 1093, aangesien dit 'n anti-Imperiale alliansie aangegaan het onder leiding van Mathilde van Toskane, saam met Lodi, Milaan en Piacenza. Die konflik het geëindig met Cremona wat die Insula Fulcheria, die gebied rondom die nabygeleë stad Crema, as grondgebied bygevoeg het.
Na daardie tyd het die nuwe commune teen nabygeleë stede geveg om sy grondgebied te vergroot. In 1107 het Cremona Tortona verower, maar vier jaar later is sy leër naby Bressanoro verslaan.
Soos in baie Noord-Italiaanse stede, was die mense in twee opponerende partye verdeel, die Guelfe, wat sterker was in die nuwe stad, en die Ghibellyne, wat hul basis in die 'ou stad gehad het. Die partye was so onversoenbaar dat eersgenoemde 'n tweede gemeenskaplike paleis gebou het, die steeds bestaande, Palazzo Cittanova ("nuwe stad se paleis").
Toe Frederik I na Italië opgeruk het om sy gesag te laat geld, het Cremona hom by Barbarossa geskaar om sy steun te kry teen Crema, wat met die hulp van Milaan gerebelleer het. Die daaropvolgende oorwinning en sy lojale imperiale houding het Cremona die reg besorg om 'n Munt vir sy eie munt te skep in 1154. In 1162 het Imperiale en Cremonese magte Milaan beleg en dit vernietig.
In 1167 het die stad egter sy rug gedraai op die Ryk en by die Lombardiese Liga aangesluit. Sy troepe was deel van die leër wat op 29 Mei 1176 vir Barbarossa tydens die Slag van Legnano verslaan het. Die Lombardiese Liga het egter nie lank na dié oorwinning bly staan nie. In 1213, by Castelleone, het Cremona se magte die Liga van Milana, Lodi, Crema, Novara, Como en Brescia verslaan.
In 1232 het Cremona hom geskaar by keiser Frederik II, wat probeer het om die Ryk se gesag oor Noord-Italië te hervestig. In die Slag van Cortenuova was die Cremonese aan die wenkant. Daarna was Frederik se hof dikwels in die stad gesetel.
Tydens die Slag van Parma het die Ghibellyne egter 'n swaar nederlaag gely en tot tweeduisend Cremonese is gevangene geneem. 'n Paar jaar later het Cremona wraak geneem deur Parma se leër te verslaan. Sy leër, onder bevel van Umberto Pallavicino, het Parma se carroccio ('n Carroccio (Italiaanse uitspraak: [karˈrɔttʃo]; Lombardies: carroç) was 'n groot vierwielwa met die stadstekens daarop. Die burgermagte van Middeleeuse gemeenskappe het om die wa saamgetrek en geveg. Dit was veral algemeen onder die Lombardiese-, Toskaanse en, meer algemeen, Noord-Italiaanse munisipaliteite. Later het die gebruik daarvan selfs buite Italië versprei. Dit was die simbool van munisipale outonomie. Priesters het voor die geveg 'n Mis by die altaar gehou, en die trompetblasers langsaan hulle het die vegters aangemoedig om te veg.) in besit geneem en vir eeue lank die vyand se broek van die Katedraal van Parma se plafon laat hang as 'n teken van die vyand se vernedering.
In 1301 was die troebadoer Luchetto Gattilusio podestà van Cremona. Gedurende hierdie tydperk het Cremona gefloreer en 'n bevolking van tot 80 000 bereik, groter as die 69 000 van 2001.
In 1266 is Pallavicino uit Cremona verdryf, en die Ghibellynse bewind het geëindig nadat sy opvolger Buoso da Dovara beheer aan 'n konsortium van burgers afgestaan het. In 1271 is die posisie van Capitano del Popolo ("Volkshoofman") geskep.
In 1276 het die Signoria ('n Signoria (Italiaans: [siɲɲoˈriːa]) was die regerende gesag in verskeie Italiaanse stadstate gedurende die Middeleeuse en Renaissance-periodes. Die woord signoria kom van signore (Italiaans: [siɲˈɲoːre]), of "heer", 'n abstrakte selfstandige naamwoord wat (rofweg) "regering", "regerende gesag", de facto "soewereiniteit", of "heerskappy" beteken; meervoud: signorie.) oorgegaan na Markies Cavalcabò; in 1305 is hy opgevolg deur sy seun Guglielmo Cavalcabò, wat die mag beklee het tot 1310. Gedurende hierdie tydperk is baie geboue geskep of gerestoureer, insluitend die kloktoring van die Torrazzo van Cremona, die Romaanse kerk van San Francis, die katedraal se transepte en die Loggia dei Militi. Die landbou het egter 'n hupstoot gekry met 'n nuwe netwerk van kanale.
Na 'n paar buitelandse invalle (veral dié van keiser Hendrik VII in 1311), het die Cavalcabò-bewind geduur tot 29 November 1322, toe 'n magtiger familie, die Visconti van Galeazzo I, het na vore getree het; die bewind sou 'n eeu en 'n half duur. Die Visconti se signoria (heerskappy) is in 1327 onderbreek deur Lodewyk die Beier, in 1331 deur Johannes van Boheme, en in 1403 deur 'n kortstondige terugkeer van die Cavalcabò. Op 25 Julie 1406 het kaptein Cabrino Fondulo sy werkgewer Ubaldo Cavalcabò saam met al die manlike lede van sy familie vermoor en beheer oor Cremona oorgeneem. Hy was egter nie in staat om die taak die hoof te bied nie, en het die stad aan die Visconti teruggesedeer vir 'n betaling van 40 000 goue floryne.
Sodoende het Filippo Maria Visconti sy signoria oorerflik gemaak. Cremona was tot die Unifikasie van Italië deel van die Hertogdom Milaan. Onder die Visconti en later die Sforza het Cremona hoë kulturele en godsdienstige ontwikkeling ondergaan. In 1411 het Palazzo Cittanova die setel van die universiteit van fustiaanse handelaars geword.
In 1441 was die stad gasheer vir die huwelik van Francesco I Sforza en Bianca Maria Visconti in die tempel wat deur die kloosterorde van die Benediktyne gebou is, wat vandag die kerk van die Heilige Sigismund is. Vir die geleentheid is 'n nuwe soet lekkerny voorberei, wat ontwikkel het tot die beroemde nougatgereg, torrone (Spaans:Turrón, Katalaans: torró)[4] Ludovico il Moro het gehelp met die finansiering van verskeie bouprojekte vir die katedraal, die kerk van St. Agatha en die Gemeenskaplike Paleis.
In 1446 is Cremona omsingel deur die condottieri-troepe (Condottieri (Italiaans: [kondotˈtjɛːri]; enkelvoud: condottiero of condottiere) was Italiaanse kapteins wat in bevel was van huursoldaatfirmas gedurende die Middeleeue, en van multinasionale leërs gedurende die vroeë moderne tydperk. Hulle het veral pouse en ander Europese monarge gedien tydens die Italiaanse Oorloë van die Renaissance en die Europese Godsdiensoorloë. Opvallende condottieri sluit in Prospero Colonna, Giovanni dalle Bande Nere, Cesare Borgia, die markies van Pescara, Andrea Doria en die hertog van Parma) van Francesco Piccinino en Luigi dal Verme. Die beleg is opgehef ná die aankoms van Scaramuccia da Forlì uit Venesië.
Cremona was van 1499 tot 1509 onder Venesiese beheer.
Die oorwinning van die Italiaanse Liga tydens die Slag van Agnadello het die stad terugbesorg aan die hertogdom van Milaan.
Cremona is egter ingevolge die Verdrag van Noyon (1513) aan Spanje toegewys. Cremona het eers in 1524 onder die nuwe heersers geval toe die Kasteel van Santa Croce oorgegee het. Die Franse is uiteindelik twee jaar later uit die hertogdom verdryf, met die Verdrag van Madrid (1526), en daarna het Cremona vir baie jare 'n Spaanse besitting gebly. Gedurende daardie tyd is verskeie verbeterings of toevoegings aan geboue aangebring, insluitend die Loggia van die katedraal deur Lorenzo Trotti (1550) en die nuwe kerk van San Siro en Sepolcro deur Antonio Gialdini (1614).
Tydens die Spaanse bewind het Cremona die hongersnood van 1628 en die Italiaanse plaag van 1629–31 (plaag van 1630) beleef.
Besit van die hertogdom het op 10 April 1707 na Oostenryk oorgegaan, na 'n kortgeblewe Franse verowering in 1701 tydens die Spaanse Opvolgingsoorlog.
Die Katedraal van Cremona met die aangeboude doopvont is een van die mees noemenswaardige voorbeelde van Romaans-Gotiese kuns in noord-Italië.
Ander kerke sluit in:
Die ekonomie van Cremona is grootliks gekoppel aan die landbouproduksie van die platteland. Voedselbedrywe sluit in gesoute vleis, lekkergoed of lekkers (torrone), plantaardige olies, grana padano, provolone en "mostarda" (versuikerde vrugte in pittige mosterdgegeurde stroop, bedien met vleis en kaas). Swaar nywerhede sluit staal, olie en een elektriese aanleg in. Die rivierhawe is 'n basis vir die skepe wat goedere langs die Po-rivier vervoer.
Cremona beskik oor 'n beduidende musikale geskiedenis. Die 12de-eeuse katedraal was in die laat-Middeleeue 'n fokus van georganiseerde musikale aktiwiteite in die streek. Teen die 16de eeu het die dorp 'n bekende musieksentrum geword. Daar is deesdae belangrike ensembles vir Renaissance- en Barokmusiek, dit wil sê Choir & Consort Costanzo Porta, en feeste wat Cremona as een van die belangrikste dorpe in stand hou. Italië vir musiek. Die komponis Marc'Antonio Ingegneri het hier klas gegee; Claudio Monteverdi was sy bekendste student, voordat hy in 1591 na Mantua vertrek het. Cremona is die geboorteplek van Pierre-Francisque Caroubel, 'n medewerker van die bekende Duitse komponis Michael Praetorius. Die biskop van Cremona, Nicolò Sfondrati, 'n vurige ondersteuner van die Teenhervorming, het in 1590 Pous Gregorius XIV geword. Aangesien hy 'n ewe vurige beskermheer van musiek was, het die bekendheid van die dorp as musikale bestemming dienooreenkomstig gegroei.
Vanaf die 16de eeu het Cremona bekend geword as 'n sentrum van musiekinstrumentvervaardiging, met die viole van die Amati- en Rugeri-families, en later die produkte van die Guarneri en [[Antonio] Stradivari|Stradivari]]-werkswinkels.[5] Tot vandag toe word hul handgemaakte werk algemeen beskou as die toppunt van prestasie in die maak van strykinstrumente. Cremona is steeds bekend vir die vervaardiging van hoëgehalte-instrumente, waarvan seldsame voorbeelde gesien kan word wanneer die Museo del Violino besoek word. In 2012 is die "Tradisionele vioolvakmanskap in Cremona" deur UNESCO verklaar tot 'n nie-tasbare kulturele erfenis.[6][7] Die stad se vakmanne is wêreldbekend vanweë die unieke proses wat gebruik word om geboë snaarinstrumente te maak wat met die hand saamgestel en gevorm word sonder om enige industriële materiaal te gebruik.[8]
Cremona het 'n orkestradisie gehad wat gekoppel was aan die Guardia nazionale wat onder Napoleontiese invloed gestig is. In 1864 het die stad se eie seun, Amilcare Ponchielli, die leier daarvan geword. In sy rol as capobanda het Ponchielli 'n orkesskool en tradisie gestig wat eers aan die begin van Eerste Wêreldoorlog afgeneem het.
Cremona se treinstasie, wat in 1863 geopen is, bestaan uit 'n terminus van ses spoorlyne, wat almal streeks- (semi-vinnige) of plaaslike dienste is.
Belangrikste bestemmings is Pavia, Mantua, Milaan, Treviglio, Parma, Brescia, Piacenza en Fidenza.
Cremona se gunsteling sport is sokker. Die U.S. Cremonese het vir etlike jare in Serie A gespeel, sy bekendste spelers was Aristide Guarneri, Emiliano Mondonico, Antonio Cabrini en Gianluca Vialli - almal gebore in of naby Cremona. Die beste tydperk in die eeu-oue geskiedenis van Cremonese was in die vroeë 1990's, toe Domenico Luzzara president van die span was, met Luigi Simoni as afrigter; die span het daarin geslaag om vir drie agtereenvolgende jare in Serie A te bly, en een jaar tiende plek behaal. Deur die Engelse span Derby County F.C. in die eindstryd te verslaan om die Anglo-Italiaanse Beker (27 Maart 1993) te wen, het Cremonese die tweede Italiaanse span in sokkergeskiedenis geword wat in die Wembley-stadion gewen het.
Cremona het teen die 1980's 'n sterk basketbaltradisie opgebou wat tans in stand gehou word deur die span Gruppo Triboldi Basket (Vanoli Basket), 'n span van Soresina, wat gewoonlik in Cremona speel.
Cremona het ook 'n waterpolo-klub wat in die streekafdelings speel. Daar bestaan 'n eeue-oue tradisie in roei en kano-resies, met drie verskillende klubs geleë langs die Po-rivier, wat baie wêreld- en Olimpiese kampioene opgelewer het.
Cremona is die susterstad van:
Noemenswaardige mense wat gebore is in Cremona of daarmee geassosieer word sluit in:
Wikimedia Commons bevat media in verband met Cremona. |