Diftong

'n Diftong (van die Grieks δίφθογγος, "diphthongos", letterlik "twee klanke" of "twee tone"), of tweeklank is in die fonetiek is 'n kontoerklinker—dit wil sê 'n unitêre klinker waarvan die klankwaarde tydens uitspraak verander of "gly", met 'n gladde beweging van die tong van een artikulasieplek tot 'n ander soos in die Afrikaanse ai, boei, en lui. Dit staan in teenstelling met die "suiwer klinkers"of monoftonge, waar die tong se posisie stil gehou word soos in die Afrikaanse woord pappa.[1]

Diftongs vorm baie keer wanneer aparte klinkers in vinnige spraak in mekaar in loop. Daar bestaan egter ook unitêre diftonge wat deur luisteraars as 'n ankele klank waargeneem word.[2]

In die Internasionale Fonetiese Alfabet word suiwer klinkers met een letter getranskribeer terwyl diftonge met twee letter letters getranskribeer word soos in Engels "eye" [aɪ̯] of "syl" [seɪ̯l]. Die twee IFA simbole verteenwoordig die begin en eind posisies van die klank. Die diakritiese teken <  ̯> word onder die minder belangrike komponent geplaas om aan te toon dat dit deel is van 'n diftong eerder as 'n aparte klinker. Dit word egter in tale soos Afrikaans baiekeer weggelaat aangesien daar nie verwarring behoort te bestaan oor die uitspraak nie. (Dit wil sê in presiese transkripsie verteenwoordig [ai] twee klinkers in hiatus soos in die woorde Hawaii en "naïef").

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Die tong sal wel op die grense van selfs monoftonge beweeg ter wille van die uitspreek van die aangrensende konsonante. Die beskrywing hier geld egter vir die middel van die klinkerklank wat die mees prominente deel is vir die menslike oor. Monoftonge kan in islasioe sonder beweging van die tong uitspreek word wat nie vir diftonge moontlik is nie. Meer tegnies word gesê dat monoftonge een teiken posisie het terwyl diftonge twee het en triftonge drie.
  2. SIL International definition of 'Diphthong' Geargiveer 9 April 2009 op Wayback Machine besoek op 17 Januarie 2008