Egiptenare
- Hierdie artikel handel oor die etniese groep. Vir die taal, sien Egiptiese Arabies.
| Egiptenare | |
|---|---|
 Egiptiese vroue in tradisionele klere | |
| Totale bevolking: | 104,2 miljoen (2017)[1] |
| Belangrike bevolkings in: |  Egipte ~94,8 miljoen (2017)[1][2]
|
| Taal: | Egiptiese Arabies en Kopties |
| Geloofsoortuiging: | Islam (veral Soenni en Soefi) Christendom (veral Kopties-Ortodoks; ook Kopties-Katoliek, Protestant) |
| Verwante etniese groepe: | Ander Semitiese en Afro-Asiatiese volke • Kopte en Nubiërs • Arabiere, Berbers, Europeërs en Levantyne[10][11][12] |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Egiptenare (Egiptiese Arabies: مِصريّون; Kopties: ⲛⲓⲣⲉⲙⲛ̀ⲭⲏⲙⲓ, Ni/rem/en/kīmi) is 'n etniese groep inheems aan Egipte en die bevolking van dié land, met 'n gemeensame kultuur en dialek, bekend as Egiptiese Arabies.
Die Egiptiese identiteit is nou verbonde aan geografie. Die Egiptiese bevolking is weerskante die laer Nylvallei, die nou strook van bewerkbare land wat van die eerste Katarakt na die Middellandse See streek en beide in die ooste en weste deur woestyn begrens word. Dié unieke geografie vorm sedert antieke tye die basis vir die ontwikkeling van die Egiptiese samelewing.
Egiptenare besig in hul alledaagse lewe die plaaslike dialek, Egiptiese Arabies, Masri genoem. Hulle is hoofsaaklik aanhangers van Soennitiese Islam, met 'n Sjiitiese en Soefistiese minderheid.[13] 'n Aansienlike persentasie Egiptenare, die Kopte, is Kopties-Ortodokse Christene, wie se liturgiese taal, Kopties, die moderne ontwikkelingstadium van antieke Egipties is en steeds saam met Egiptiese Arabies in godsdienste gebruik word.
Terminologie
[wysig | wysig bron]
Egiptenare het al verskeie benamings gehad:
- Egiptenare, afgelei van Grieks Αἰγύπτιοι, Aiguptioi, van Αἴγυπτος, Aiguptos, "Egipte". Die Griekse naam is afgelei van die laat Egiptiese Hikuptah, "Memphis", 'n voortsetting van die vroeëre Egiptiese naam Hat-ka-Ptah (ḥwt-k3-ptḥ), "Setel van die Siel van (die God) Ptah", wat na 'n tempel in Memphis, wat aan hierdie godheid gewy is, verwys. Strabo verskaf 'n volksetimologie, waarvolgens Αἴγυπτος van Aἰγαίου ὑπτίως Aegaeou huptiōs, letterlik "benede [dit wil sê suid van] die Egeïese See", ontleen is.
- Kopte (قبط, qibṭ, qubṭ), ook 'n afleiding van die Griekse woord Αἰγύπτιος, Aiguptios ("Egipte", "Egiptenare"), wat tydens die Islamitiese heerskap ná die Romeinse tydperk in Egipte ontstaan het en na die inheemse Egiptenare in afbakening tot die Arabiese heersers verwys het. Kopties was die taal van die staat, kerk en volk [14][15] maar is ná die Islamitiese verowering met Arabies vervang,[16][17] Islam het eeue ná die Islamitiese verowering van Egipte die oorheersende godsdiens geword, veral as gevolg van bekering weens die Christene se hoër belastingkoers teenoor ander Egiptenare; die moderne term, soos ons dit vandag ken, het later die uitsluitlike term vir Egiptiese en Koptiese Christene geword, alhoewel tot die Mameluk-tydperk verwysings na inheemse Moslems as Kopte bevestig kan word.[18]
- Masryeen (Masryyeen),[19] die moderne Egiptiese benaming wat afgelei is van die antieke Semitiese naam vir Egipte en oorspronklik "beskawing" of "metropolis" beteken het.[verwysing benodig] Die Klassieke Arabies Miṣr (Egiptiese Arabies: Maṣr) is direk verwant aan die Bybelse Hebreeuse Mitsráyīm, letterlik "die twee paaie", 'n verwysing na die voordinastiese verdeling in Bo- en Benede-Egipte. Volgens Edward William Lane in die 1820's het Egiptenare na hulself algemeen as El-Maṣreyyīn "die Egiptenare", Ewlad Maṣr "die kinders van Egipte" en Ahl Maṣr "die mense van Egipte" verwys. Hy voeg by dat die Ottomane die Egiptenare met die naam Ahl-Far'ūn "die farao se mense" gestigmatiseer het.[20]
- 𓂋𓍿𓀂𓁐𓏥𓈖𓆎𓅓𓏏𓊖 / rmṯ n Km.t, die inheemse Egiptiese naam vir die mense van die Nylvallei, letterlik "mense van Kemet" (dit wil sê Egipte). In die oudheid is dit dikwels as Rmṯ of "die mense" verkort.[verwysing benodig] Die naam is rem/en/kī/mi ⲣⲉⲙⲛ̀ⲭⲏⲙⲓ in die (Bohairiese) Koptiese vlak van die taal uitgespreek en beteken "Egiptenaar" (ni/rem/en/kīmi ⲛⲓⲣⲉⲙⲛ̀ⲭⲏⲙⲓ, met die meervoud bepalende lidwoord, "die Egiptenare").
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 "مصر في المركز الـ13 عالميا في التعداد السكاني". BBC (in Arabies). 30 September 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Mei 2020. Besoek op 18 Augustus 2019.
- ↑ والاحصاء, الجهاز المركزى للتعبئة العامة. "الجهاز المركزى للتعبئة العامة والاحصاء". msrintranet.capmas.gov.eg (in Arabies). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Desember 2019. Besoek op 20 Julie 2016.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 "9.5 million Egyptians live abroad, mostly in Saudi Arabia and Jordan" (in Engels). Egypt Independent. 1 Oktober 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Februarie 2020. Besoek op 18 Augustus 2019.
- ↑ "2015 American Community Survey 1-Year Estimates" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Februarie 2019. Besoek op 18 Augustus 2019.
- ↑ Talani, Leila S. (2005). "OUT OF EGYPT: Globalisation, marginalisation and illegal Muslim migration to the EU" (in Engels). Universiteit van Kalifornië. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Maart 2020. Besoek op 18 Augustus 2019.
- ↑ (en) Wahba, Jackline. A Study of Egyptian Return Migrants. Februarie 2011.
- ↑ (en) "2011 National Household Survey: Data tables". Besoek op 18 Augustus 2019.
- ↑ CAPMAS. "تسع ملايين و 471 ألف مصري مقيم بالخارج في نهاية 2016" (PDF) (in Arabies). Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 19 Mei 2020. Besoek op 18 Augustus 2019.
- ↑ (en) (he) "Jews, by Country of Origin and Age". Statistical Abstract of Israel. Israel Central Bureau of Statistics. 26 September 2011. Besoek op 18 Augustus 2019.
- ↑ (en) Federico Sánchez-Quinto, Laura R. Botigué, Sergi Civit, Conxita Arenas, María C. Ávila-Arcos (17 Oktober 2012). North African Populations Carry the Signature of Admixture with Neandertals. doi:10.1371/journal.pone.0047765. ISSN 1932-6203. PMC 3474783. PMID 23082212.
{{cite book}}:|work=ignored (hulp)AS1-onderhoud: meer as een naam (link) - ↑ (en) Barbara Arredi, Estella S. Poloni, Silvia Paracchini, Tatiana Zerjal, Dahmani M. Fathallah (Augustus 2004). A Predominantly Neolithic Origin for Y-Chromosomal DNA Variation in North Africa. pp. 338–345. ISSN 0002-9297. PMC 1216069. PMID 15202071.
{{cite book}}:|work=ignored (hulp)AS1-onderhoud: meer as een naam (link) - ↑ (en) Manni F, Leonardi P, Barakat A, Rouba H, Heyer E, Klintschar M, McElreavey K, Quintana-Murci L (Oktober 2002). "Y-chromosome analysis in Egypt suggests a genetic regional continuity in Northeastern Africa". Human Biology. 74 (5): 645–58.
- ↑ (en) Hoffman, Valerie J. Sufism, Mystics, and Saints in Modern Egypt. University of South Carolina Press, 1995. [1] Geargiveer 29 Augustus 2005 op Wayback Machine
- ↑ (en) http://cdm15831.contentdm.oclc.org/cdm/ref/collection/cce/id/520
- ↑ (en) https://st-takla.org/books/pauline-todary/coptic-language/ages.html
- ↑ "The Muslim Conquest of Egypt and North Africa" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Maart 2020.
- ↑ "National Geographic Geno 2.0 Project – Egypt" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Junie 2020.
- ↑ (en) C. Petry. "Copts in Late Medieval Egypt." Coptic Encyclopaedia. 2:618 (1991).
- ↑ (en) Arthur Goldschmidt. Modern Egypt: The formation of a nation state.
- ↑ (en) Lane, Edward William. An Account of the Manners and Customs of the Modern Egyptians. Cairo: American University in Cairo, 2003. Rep. of 5th ed, 1860. bl. 26–27.
Verdere leesstof
[wysig | wysig bron]- (en) Edward William Lane (1837). An account of the manners and customs of the modern Egyptians: written in Egypt during the years 1833, −34, and −35, partly from notes made during a former visit to that country in the years 1825, −26, −27, and −28. Vol. 1 of An Account of the Manners and Customs of the Modern Egyptians. C. Knight and co. Besoek op 6 Julie 2011.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Egiptenare.
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
