Eta Carinae

Eta Carinae A / B
’n Hubble-foto van die Homunculus-newel, wat Eta Carinae omring.
’n Hubble-foto van die Homunculus-newel, wat Eta Carinae omring.
Sterrebeeld Kiel
Spektraaltipe F:I pec e[1] / O[2]
Soort Dubbelster
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 10h 45m 03.591s[3]
Deklinasie −59° 41′ 04.26″[3]
Skynmagnitude (m) −0,8 tot 7,9[4]
Absolute magnitude (M) -7
B-V-kleurindeks  0,61[5]
U-B-kleurindeks  -0,45[5]
Besonderhede
Massa (M☉) 120 / 30
Radius (R☉) ~240 / 24
Ligsterkte (L☉) 5 miljoen / <1 miljoen[2]
Ouderdom (jaar) <3 × 106[2]
Temperatuur (K) 9 400
Afstand (ligjaar) 7 500
Eienskappe
Veranderlikheid Helder blou veranderlike
Ander name
Foramen, Tseen She, 231G Carinae, HR 4210, CD−59°2620, HD 93308, SAO 238429, WDS 10451-5941, IRAS 10431-5925, GC 14799, CCDM J10451-5941
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Eta Carinae, of η Car, is ’n sterstelsel wat minstens twee sterre bevat. Dit is sowat 7 500 ligjare van die Aarde af in die rigting van die sterrebeeld Kiel (Carina) en is lid van ’n oop sterreswerm in die veel groter Carina-newel.

Eta Carinae is ’n ster wat altyd sigbaar is suid van breedtegraad 30°S, maar nooit bo 30°N nie. Dit is aanvanklik aangeteken as ’n ster van die 4de magnitude en die tweede helderste ster in die lugruim, voordat dit verdof het totdat dit nie meer met die blote oog sigbaar was nie; daarna het dit weer verhelder en is nou weer ’n 4de-magnitude-ster.

Stelsel

[wysig | wysig bron]

Die twee hoofsterre van die Eta Carinae-stelsel wentel elke 5,54 jaar om mekaar in ’n eksentrieke wentelbaan. Die primêre ster is ’n helder blou verandelike wat aanvanklik ’n massa van sowat 150 sonmassas gehad en minstens 30 daarvan verloor het. Vanweë sy massa en lewensfase word verwag dit in die nabye toekoms sal ontplof as ’n supernova of hipernova. Dit is tans die enigste bekende ster wat natuurlike laserlig in ultravioletgolflengtes uitstraal.[6]

Die sekondêre ster is ’n warm ster, moontlik van spektraaltipe O. Dit het ’n massa van 30 sonmassas en is self ’n baie helder ster. Die stelsel word grootliks bedek deur ’n newel, materiaal wat in die 19de eeu deur die primêre ster uitgewerp is.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Skiff, B. A. (2014). "VizieR Online Data Catalog: Catalogue of Stellar Spectral Classifications (Skiff, 2009–2014)". VizieR On-line Data Catalog: B/mk. Oorspronklik gepubliseer in: Lowell Observatory (Oktober 2014). 1: 2023. Bibcode:2014yCat....1.2023S.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Mehner, Andrea; Davidson, Kris; Ferland, Gary J.; Humphreys, Roberta M. (2010). "High-excitation Emission Lines near Eta Carinae, and Its Likely Companion Star". The Astrophysical Journal. 710: 729. Bibcode:2010ApJ...710..729M. doi:10.1088/0004-637X/710/1/729.
  3. ↑ 3,0 3,1 Høg, E.; Fabricius, C.; Makarov, V. V.; Urban, S.; Corbin, T.; Wycoff, G.; Bastian, U.; Schwekendiek, P.; Wicenec, A. (2000). "The Tycho-2 catalogue of the 2.5 million brightest stars". Astronomy and Astrophysics. 355: L27. Bibcode:2000A&A...355L..27H.
  4. ↑ Samus, N. N.; Durlevich, O. V. (2009). "VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007–2013)". VizieR On-line Data Catalog: B/gcvs. Oorspronklik gepubliseer in: 2009yCat....102025S. 1: 02025. Bibcode:2009yCat....102025S.
  5. ↑ 5,0 5,1 Ducati, J. R. (2002). "VizieR Online Data Catalog: Catalogue of Stellar Photometry in Johnson's 11-color system". CDS/ADC Collection of Electronic Catalogues. 2237: 0. Bibcode:2002yCat.2237....0D.
  6. ↑ Johansson, S.; Letokhov, V. S. (2005). "Astrophysical laser operating in the OI 8446-Åline in the Weigelt blobs of η Carinae". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 364 (2): 731. Bibcode:2005MNRAS.364..731J. doi:10.1111/j.1365-2966.2005.09605.x.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]