Ethan Allen
| Ethan Allen | |
|---|---|
 Standbeeld van Ethan Allen in die Vermont State House | |
| Geboortedatum | 21 Januarie 1738 |
| Geboorteplek | Litchfield, Connecticut |
| Sterfdatum | 12 Februarie 1789 (51 jaar oud) |
| Sterfplek | Burlington, Republiek van Vermont |
| Lojaliteit | .svg){kind=small} Groot-Brittanje Verenigde State Republiek van Vermont
|
| Diens/Tak | Kontinentale weermag Republiek van Vermont milisie |
| Jare in diens | 1757 Connecticut milisie 1770–1775 Green Mountain Boys |
| Rang | Generaal-majoor (Republiek van Vermont milisie) Kolonel (Kontinentale weermag) |
| Poste beklee | Green Mountain Boys Fort Ticonderoga |
| Veldslae/oorloë | Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog
|
| Ander werk | boer, sakeman, grondspekulant, filosoof, skrywer |
Ethan Allen (* 21 Januarie 1738 - † 12 Februarie 1789) was 'n Amerikaanse boer, sakeman, grondspekulant, filosoof en skrywer wat gedurende die Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog as patriot, oorlogsheld en politikus bekendheid verwerf het - onder meer as een van die stigters van die deelstaat Vermont en met die inneming van Fort Ticonderoga in die vroeë fase van die rewolusionêre oorlog.
As 'n boorling van landelike Connecticut het Allen in die grensland grootgeword, tog was sy opvoeding ook op enkele filosofiese skole gefokus. In die laat 1760's het sy sakebelange tot die sogenaamde New Hampshire Grants gestrek waar hy grond gekoop het. Sodoende het hy ook by die regtelike dispuut oor dié gebied betrokke geraak. Nadat die saak 'n aantal terugslae gekry het, is die Green Mountain Boys in die lewe geroep - 'n gewapende groep wat onder die bevel van Allen talle setlaars uit New York van hulle plase in die Grants verwilder het.
Met die uitbreek van die Amerikaanse Rewolusionêre Oorlog het Allen en die Boys die kans gegryp en in Mei 1775 Fort Ticonderoga ingeneem. In September van dieselfde jaar was Allen die bevelvoerder van 'n gewapende mag wat op Montreal gemarsjeer. Die aanval het egter misluk, en Allen is deur die Britse owerheid in hegtenis geneem. Aanvanklik is hy op skepe van die Koninklike Britse Vloot aangehou, later in New York Stad onder parool geplaas en uiteindelik in 1778 tydens 'n uitruil van gevangenes vrygelaat.
Allen het vervolgens na die Grants teruggekeer wat reeds in 1777 hul onafhanklikheid verklaar het en hier sy politieke aktiwiteite hervat. Allen het alle pogings van New York se kant om die gebied te oorheers die hoof gebied en daarnaas ook Vermont se leierskap gesteun wat die Kongres om amptelike erkenning van die staat versoek het. Hy was ook betrokke by omstrede onderhandelinge met die Britte waarin Vermont se moontlike status as afsonderlike Britse provinsie bespreek is.
Allen het sy politieke en militêre prestasies gedurende die rewolusionêre oorlog later in 'n reeks boeke neergeskryf wat in die 19de eeu by die Amerikaanse leserspubliek baie gewild geraak het, asook filosofiese werke en dokumente wat die politieke gebeure rondom Vermont se staatwording behandel het. Op sakegebied het Allen as boer gepresteer, een van Connecticut se vroegste ysteraanlegte gestig en by landspekulasie in Vermont betrokke geraak. Op grond wat oorspronklik deur Allen en sy broers gekoop is, het later Burlington - tans die grootste nedersetting in Vermont - ontstaan. Allen was twee keer getroud, en agt kinders het uit die huwelike voortgespruit.
Trivia
[wysig | wysig bron]Die Ethan Allen-klas duikbote is na hom vernoem.
