Fahd van Saoedi-Arabië

Fahd
Koning van Saoedi-Arabië
Heerskappy 13 Junie 1982 – 1 Augustus 2005
Kroning 13 Junie 1982
Voorganger Khalid
Opvolger Abdoellah
Koningin Verskeie
Kinders Verskeie
Vorstehuis Huis van Saoed
Vader Abdoel Aziz al-Saoed
Moeder Hassa bint Ahmed al-Soedairi
Gebore 1921
Riaad
Gesterf 1 Augustus 2005 (op 84)
Riaad
Begrawe Riaad

Fahd bin Abdoel Aziz al-Saoed (Arabies: فهد بن عبد العزيز آل سعود, Fahd ibn ‘Abd al-‘Azīz Āl Sa‘ūd; 1921[1][2] - 1 Augustus 2005) was van 1982 tot 2005 koning van Saoedi-Arabië. Hy was een van die 45 seuns van die land se stigter, Ibn Saoed, en die vierde van die ses seuns wat hom opgevolg het.

Fahd is in 1975 as kroonprins aangewys toe sy halfbroer Khalid ’n ander halfbroer, Faisal, opvolg nadat laasgenoemde in ’n sluipmoordaanval dood is. Fahd is as die de facto-premier beskou tydens Khalid se bewind, deels vanweë Khalid se swak gesondheid. Fahd het die troon bestyg nadat Khalid op 13 Junie 1982 oorlede is.

Fahd kry die eer dat hy die Basiese Reg van Saoedi-Arabië ingestel het. Hy het in 1995 ’n verlammende beroerte gehad, waarna hy nie sy amptelike pligte ten volle kon uitvoer nie. Sy halfbroer, Abdoellah, die land se kroonprins, het as de facto-regent gedien en Fahd ná sy dood in Augustus 2005 opgevolg.

Vroeëre lewe

[wysig | wysig bron]

Fahd bin Abdoel Aziz is in 1921 in Riaad gebore.[3][4] Hy was die agtste oudste seun van Ibn Saoed.[5] Sy ma was Hassa al-Soedairi[6] en hy was die oudste van die Soedairi-sewe,[7] die sewe broers van dieselfde ma. Hy het onder meer opleiding ontvang aan die Instituut vir Heilige Kennis in Mekka.[8][9]

Oudpresident Jimmy Carter van Amerika en kroonprins Fahd in 1978.

Fahd was in 1945 op sy eerste staatsbesoek – in San Francisco vir die ondertekening van die VN-stigtingsakte.[10] Hy het onder sy broer gedien, wat toe Saoedi-Arabië se minister van buitelandse sake was.[9]

Hy was in 1953 die eerste keer aan die hoof van ’n amptelike besoek met die kroning van koningin Elizabeth II van Brittanje namens die Huis van Saoed.[11][12][13] Op 24 Desember 1953 is hy as die land se eerste minister van onderwys aangestel.[14][15]

Fahd het in 1959 die Saoediese afvaardiging gelei na die Arabiese Liga, wat ’n teken was van sy toenemende belangrikheid. In 1962 het hy die minister van binnelandse sake geword[16] en in 1975, ná die dood van koning Faisal, die kroonprins.[17][18] Twee van sy ouer broers, prinse Nasser en Saad, is as ongeskik vir die troonopvolging beskou.[17]

Bewind

[wysig | wysig bron]
Koning Fahd, oudpresident Ronald Reagan en die sakeman Donald Trump in 1985.

Toe koning Khalid op 13 Junie 1982 sterf, het Fahd hom opgevolg[19] as die land se vyfde koning.[20]

Omdat hy bang was die Iranse Rewolusie van 1979 kon tot soortgelyke oproerigheid in Saoedi-Arabië lei, het Fahd nadat hy in 1982 koning geword het aansienlike bedrae geskenk om Saddam Hoesein se Baathistiese Irak in sy oorlog met Iran te steun.[21] Hy was ook ’n ondersteuner van die Verenigde Nasies en het 5,5% van Saoedi-Arabië se nasionale inkomste aan verskeie fondse geskenk soos die Saoediese Ontwikkelingsfonds en die Opul-fonds vir Internasionale Ontwikkeling. Hy was ’n sterk ondersteuner van die Palestynse saak en ’n teenstander van Israel.[22] Hy was ook ’n groot bondgenoot van die VSA.[23]

Gesondheid

[wysig | wysig bron]

Fahd was ’n strawwe roker en vir ’n groot deel van sy volwasse lewe oorgewig, en het in die 1960's aan artritis en kwaai diabetes begin lei.[7] Hy het op 29 November 1995 ’n verlammende beroerte gehad[15] en het merkbaar verswak, en het op 2 Januarie 1996 regeringsake in die hande van kroonprins Abdoellah gelaat.[24][25][26] Op 21 Februarie het Fahd amptelike pligte hervat.[27]

Ná sy beroerte was Fahd deels onaktief en moes hy ’n kierie en rolstoel gebruik.[28] Hy het egter steeds vergaderings bygewoon en uitgesoekte besoekers ontvang. Kroonprins Abdoellah het op amptelike reise gegaan.

Fahd is op 27 Mei 2005 vir mediese toetse in Riaad in die hospitaal opgeneem.[29] Hy is op 1 Augustus van dié jaar op 84 oorlede.[30]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Saudi Arabia Winter 2002 Magazine: King Fahd - his first 20 years:" Geargiveer 2 Junie 2012 op Wayback Machine، دخل في 10 سبتمبر 2012
  2. ↑ King Fahd 1923-2005، دخل في 10 سبتمبر 2012
  3. ↑ "Riyadh. The capital of monotheism" (PDF). Business and Finance Group. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 14 Oktober 2009. Besoek op 22 Julie 2013.
  4. ↑ Bernard Reich (1990). Political leaders of the contemporary Middle East and North Africa: a biographical dictionary. Greenwood Publishing Group. p. 528. ISBN 978-0-313-26213-5. Besoek op 14 April 2013.
  5. ↑ Mouline, Nabil (April–Junie 2012). "Power and generational transition in Saudi Arabia" (PDF). Critique Internationale. 46: 1–22. Besoek op 24 April 2012.
  6. ↑ Winberg Chai (22 September 2005). Saudi Arabia: A Modern Reader. University Press. p. 193. ISBN 978-0-88093-859-4. Besoek op 26 Februarie 2013.
  7. ↑ 7,0 7,1 "King Fahd". The Telegraph (in Engels). 2 Augustus 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Junie 2020. Besoek op 2 Februarie 2013.
  8. ↑ "King Fahd Brought Vision of Progress". Aramco ExPats (in Engels). Riyadh. 5 Augustus 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 November 2013.
  9. ↑ 9,0 9,1 "Fahad played pivotal role in development". Daily Gulf News. 2 Augustus 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Oktober 2013. Besoek op 2 Februarie 2013.
  10. ↑ "Saudi Foreign Policy". Saudi Embassy Magazine (in Engels). Herfs 2001. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Augustus 2013. Besoek op 18 Julie 2013.
  11. ↑ "Biography of King Fahd bin Abdulaziz Al Saud". Babnet (in Engels). 1 Augustus 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Oktober 2013. Besoek op 27 Februarie 2013.
  12. ↑ "King Fahd - his first 20 years". Royal Embassy of Saudi Arabia, Washington D.C., US. 18 (4). Winter 2002. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Junie 2012. Besoek op 29 Junie 2012.
  13. ↑ "King Fahd 1923-2005". Royal Embassy of Saudi Arabia (in Engels). Washington DC, US. 1 Augustus 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2019. Besoek op 29 Junie 2012.
  14. ↑ "Educational system in Saudi Arabia" (PDF). Ministry of Higher Education. 2006. Besoek op 21 Julie 2013.
  15. ↑ 15,0 15,1 Harvey Sicherman (Augustus 2005). "King Fahd's Saudi Arabia". American Diplomacy (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Oktober 2017. Besoek op 8 Augustus 2013.
  16. ↑ Allen, Robin (1 Augustus 2005). "Obituary: King Fahd - A forceful but flawed ruler". Financial Times. Besoek op 2 Februarie 2013.
  17. ↑ 17,0 17,1 Simon Henderson (1994). "After King Fahd" (PDF). Washington Institute. Geargiveer vanaf die oorspronklike (Policy Paper) op 17 Mei 2013. Besoek op 2 Februarie 2013.
  18. ↑ Anthony H. Cordesman (2003). Saudi Arabia Enters the 21st Century. Greenwood Publishing Group. p. 46. ISBN 978-0-275-97997-3. Besoek op 10 Februarie 2013.
  19. ↑ East, Roger; Thomas, Richard J. Profiles of People in Power: The World's Government Leaders. Routledge. p. 347. ISBN 9781317639398.
  20. ↑ De Borchgrave, Arnaud (27 Desember 2006). "Analysis: Arabian Medicis". UPI (in Engels). Washington, D.C. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2019. Besoek op 11 Februarie 2013.
  21. ↑ Obituary: King Fahd, BBC News, 1 August 2005. Retrieved 10 June 2008.
  22. ↑ "Palestine-Israel Issue – King Fahd Bin Abdulaziz" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Desember 2008. Besoek op 1 Januarie 2009.
  23. ↑ "Welcome to the CIA Web Site". CIA (in Engels). 19 Oktober 2012. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Oktober 2000. Besoek op 3 Oktober 2012.
  24. ↑ "King Fahd of Saudi Arabia dies". BBC (in Engels). 1 Augustus 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2019. Besoek op 2 Februarie 2013.
  25. ↑ Wihbey, Paul Michael (Julie 1997). "Succession in Saudi Arabia: The not so Silent Struggle". IASPS Research Papers in Strategy (4). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 23 Mei 2012. Besoek op 14 Oktober 2019.
  26. ↑ Youssef M. Ibrahim (2 Januarie 1996). "Saudi Crown Prince to Take over while King Rests". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Oktober 2019. Besoek op 26 Augustus 2013.
  27. ↑ Simon Henderson. "The Saudi Royal Family: What Is Going On?" (PDF). Hudson. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 3 November 2013. Besoek op 3 April 2013.
  28. ↑ Martin, Douglas (7 Augustus 2005). "King Fahd; Saudi Arabian ruler's reign was turbulent". UT San Diego. Besoek op 8 Augustus 2013.
  29. ↑ Fattah, Hasan M. (28 Mei 2005). "Saudi King Hospitalized; Condition Is Called Serious". The New York Times (in Engels). Beiroet. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 April 2015. Besoek op 2 Februarie 2013.
  30. ↑ Samh, Rasheed Aboul (4–10 Augustus 2005). "Smooth succession". Al Ahram Weekly. 754. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Maart 2013. Besoek op 4 Maart 2013.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]