Five Eyes
Die Five Eyes (FVEY) is 'n Engelssprekende intelligensie alliansie bestaande uit Australië, Kanada, Nieu-Seeland, die Verenigde Koninkryk en die Verenigde State van Amerika. Hierdie lande is onderlinge partye by die multilaterale UKUSA-ooreenkoms, 'n verdrag vir samewerking in seinintelligensie.[1][2][3]
Die oorsprong van die FVEY kan teruggevoer word na die periode na die Tweede Wêreldoorlog, toe die Geallieerdes die Atlantiese Handves uitgereik het om hul doelstellings vir 'n naoorlogse wêreld uit te lê. Gedurende die Koue Oorlog is die ECHELON-toesigstelsel aanvanklik deur die FVEY ontwikkel om die kommunikasie van die voormalige Sowjetunie en die Oosbloklande te monitor, hoewel dit nou gebruik word om miljarde privaatkommunikasies wêreldwyd te monitor.[4]
Aan die einde van die 1990s is die bestaan van ECHELON aan die publiek bekend gemaak, wat 'n groot debat in die Europese Parlement en, in 'n mindere mate, die Kongres van die Verenigde State veroorsaak het. As deel van die pogings sedert die aanhoudende oorlog teen terrorisme sedert 2001, het die FVEY hul toesigvermoë verder uitgebrei, met meer klem op die monitering van die Wêreldwye web. Die voormalige NSA-kontrakteur Edward Snowden het die Five Eyes beskryf as 'n "supra-nasionale intelligensie-organisasie wat nie aan die bekende wette van sy eie lande gehoor gee nie". Uit dokumente wat Snowden in 2013 uitgelek het, is aan die lig gebring dat die FVEY op mekaar se burgers gespioeneer het en die versamelde inligting met mekaar gedeel het om beperkende binnelandse regulasies oor toesig oor hul burgers te omseil.[5][6][7][8]
Ten spyte van volgehoue omstredenheid oor sy metodes, bly die Five Eyes-verhouding een van die mees omvattende bekende spioenasie-alliansies in die geskiedenis.[9]
Aangesien verwerkte intelligensie uit verskeie bronne versamel word, is die intelligensie wat gedeel word nie beperk tot seinintelligensie (SIGINT) nie, en dikwels behels dit verdediging intelligensie sowel as menslike intelligensie (HUMINT), kuberspioenasie en geospatiale intelligensie (GEOINT).
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Cox, James (20 Desember 2012). "Canada and the Five Eyes Intelligence Community" (PDF). Canadian Defence and Foreign Affairs Institute. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 10 September 2015. Besoek op 24 Julie 2016.
- ↑ "Five Eyes". United States Army Combined Arms Center. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Februarie 2014. Besoek op 18 Januarie 2014.
- ↑ "PKI Interoperability with FVEY Partner Nations on the NIPRNet" (in Engels). Verenigde State Vlootdepartment. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Januarie 2020. Besoek op 18 Januarie 2014.
- ↑ Asser, Martin (6 Julie 2000). "Echelon: Big brother without a cause?" (in Engels). BBC. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Mei 2020. Besoek op 28 Januarie 2014.
- ↑ Ball, James (20 November 2013). "US and UK struck secret deal to allow NSA to "unmask" Britons' personal data". The Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 April 2020. Besoek op 18 Januarie 2014.
- ↑ MacAskill, Ewen (2 Desember 2013). "Revealed: Australian spy agency offered to share data about ordinary citizens". The Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 April 2020. Besoek op 18 Januarie 2014.
- ↑ Watt, Nicholas (10 Junie 2013). "NSA 'offers intelligence to British counterparts to skirt UK law'". The Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Mei 2020. Besoek op 19 Januarie 2014.
- ↑ British spy agency taps cables, shares with U.S. NSA – Guardian Geargiveer 25 Januarie 2014 op Wayback Machine, Reuters, 21 Junie 2013. URL besoek op 18 Januarie 2014.
- ↑ Perry, Nick (16 Julie 2013). "Experts say US spy alliance will survive Snowden" (in Engels). Associated Press. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Mei 2020. Besoek op 25 Junie 2015.
