Georg Heinrich Ferdinand Nesselmann

Georg Heinrich Ferdinand Nesselmann
Gebore	24 Februarie 1811 Fürstenau (tans Kmiecin, stadsdeel van Nowy Dwór Gdański, Pole)
Oorlede	7 Januarie 1881 (op 69) Koningsberg, Koninkryk Pruise, Duitse Keiserryk (tans Kaliningrad, Rusland)
Nasionaliteit	Duits
Vakgebied	Oriëntalisme, filologie, geskiedenis van wiskunde

Georg Heinrich Ferdinand Nesselmann (24 Februarie 1811 in Fürstenau (tans Kmiecin, 'n stadsdeel van Nowy Dwór Gdański, Pole) – 7 Januarie 1881 in Koningsberg) was 'n Duitse oriëntalis, filoloog en wiskunde-historikus.^[1]

Biografie

Nesselmann het tussen 1831 en 1837 aan die Universiteit van Koningsberg wiskunde onder Carl Gustav Jacobi en Friedrich Julius Richelot en oriëntalistiek onder Peter van Bohlen gestudeer. Nadat hy in 1837 sy doktorsgraad verwerf het, is hy in Koningsberg as privaatdosent vir oriëntalistiek aangestel. Vanaf 1843 was hy buitengewone professor in Arabistiek en Sanskrit, en vanaf 1859 het hy 'n volle professoraat in dié twee vakke beklee.^[2][3]

As skrywer van akademiese werke het hy onder meer in 1842 Mohammed Beha-eddin ben Alhosaain se boek oor rekenkuns in Duits gepubliseer. In dieselfde jaar het hy 'n reeks boeke oor die geskiedenis van algebra begin waarvan slegs die eerste boekdeel oor antieke Griekse algebra voltooi is (onder andere met 'n vertaling van Archimedes se beesteprobleem).

Nesselmann het die geskiedenis van algebra in drie historiese fases verdeel:

• 'n retoriese fase wat die tyd voor Diophantos van Alexandrië behels en waartydens wiskundige strukture en stellings nog uitsluitlik in woorde uitgedruk is;
• 'n sinkopistiese fase wat met Diophantos begin het en waartydens reeds enkele wiskundige simbole (onder andere vir onbekendes en magsverheffings) gebruik is; en
• die simboliese fase van moderne algebra wat met François Viète (1540–1603) en René Descartes (1596–1650) begin het.

Teen die middel van die 1840's het die swaartepunt van Nesselmann se navorsing na taalkundige en taalhistoriese studies in die Baltiese taalgebied verskuif. 'n Aantal wetenskaplike werke en woordeboeke het uit hierdie navorsing voortgespruit, waaronder 'n werk oor die Oud-Pruisiese taal (Die Sprache der alten Preußen an ihren Überresten erläutert in 1845), 'n Litaus-Duitse woordeboek (Wörterbuch der littauischen Sprache in 1850), 'n bundel met Litause volksliedere (Littauische Volkslieder in 1853) en 'n tesourus van Oud-Pruisies (Thesaurus linguae Prussicae in 1873).

Met sy standaardwerk oor Oud-Pruisies van 1845 het Nesselmann Balties as sambreelterm vir Oud-Pruisies, Litaus en Lets in die taalkunde ingevoer.^[4]

Werke

• Versuch einer kritischen Geschichte der Algebra, G. Reimer, Berlyn 1842
• Die Sprache der alten Preußen an ihren Überresten erläutert, Reimer, Berlyn 1845
• Wörterbuch der littauischen Sprache, Gebrüder Bornträger, Koningsberg 1851
• Littauische Volkslieder, gesammelt, kritisch bearbeitet und metrisch übersetzt, Dümmler, Berlyn 1853
• Ein deutsch-preußisches Vocabularium aus dem Anfange des 15. Jahrhunderts. Nach einer Elbinger Handschrift herausgegeben. In: Altpreußische Monatsschrift, boekdeel 4, nommer 5, Koningsberg 1868
• Thesaurus linguae prussicae. Der preussische Vocabelvorrath, soweit derselbe bis jetzt ermittelt worden ist, nebst Zugabe einer Sammlung urkundlich beglaubigter Localnamen, Dümmler, Berlin 1873 (herdrukte uitgawe 1969), Digitalisat in die Open Library

Verwysings

1. Moritz Cantor, "Nesselmann: Georg Heinrich Ferdinand". In: Allgemeine Deutsche Biographie. Vol. 23, Duncker & Humblot, Leipzig 1886, p. 445.
2. ADB:Nesselmann, Ferdinand In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 23, Duncker & Humblot, Leipzig 1886, S. 445 f.
3. Writing the History of Mathematics: Its Historical Development. Redaksie deur Joseph W. Dauben, Christoph J. Scriba
4. The Baltic deur Michael North