Graansorghum

Graansorghum
Wetenskaplike klassifikasie edit
Domein: Eukaryota
Koninkryk: Plantae
Klade: Tracheofiete
Klade: Angiospermae
Klade: Eensaadlobbiges
Klade: Commelinids
Orde: Poales
Familie: Poaceae
Subfamilie: Panicoideae
Genus: Sorghum
Spesie:
S. bicolor
Binomiale naam
Sorghum bicolor
Sinonieme
verskeie

Graansorghum (Sorghum bicolor) is 'n grasspesie wat verbou word vir sy graan, en gebruik word as voedsel vir mens en dier, en benewens vir etanolproduksie. Dit is een van etlike Sorghum-spesies, waar Sorghum 'n genus van die grasfamilie Poaceae is.

Graansorghum staan ook as besemkoring of grootmanna bekend, en word in ander wêrelddele durra, jowar of milo genoem. In die vorige eeu is dit ook kafferkoring genoem, en in Zoeloe en Ndebele staan dit onderskeidelik as Infe en Nabele bekend. Die graan word ook onder die Engelse handelsnaam sorghum bemark.

Oorsprong

[wysig | wysig bron]

Graansorghum is omstreeks 3000 v.C. in Ethiopië mak gemaak, het hiervandaan oor die hele Afrika versprei en word nou wyd verbou in tropiese en subtropiese streke.[1] Om en by 2000 v.C. is graansorghum ook in Sentraal-Indië verbou. In Egipte is dit reeds vanaf die vroeg-Islamitiese tyd 'n belangrike kultuurplant. Slawe uit Afrika het graansorghum aan die begin van die 17de eeu na die Verenigde State gebring. Sedertdien word dit in die meeste dele van die wêreld verbou en het mielies grotendeels as veevoer vervang.

Gebruike

[wysig | wysig bron]

Graansorghum is die wêreld se vyfde belangrikste graan ná rys, koring, mielies en gars. S. bicolor is tipies eenjarig, maar sommige kultivars is meerjarig. Dit groei in polle wat meer as 4 m hoog kan word. Die graan is klein, wat wissel van 3–4 mm in deursnee. Soetriet is graansorghumkultivars wat hoofsaaklik gekweek word vir die blare, stroopproduksie en etanol; hulle is langer as dié wat gekweek word vir graan.[2][3]

Sorghum bicolor is die verboude spesie van graansorghum, en sy wilde naverwante maak die plantgenus Sorghum uit.

Galery

[wysig | wysig bron]
  • 'n Saadkop van graansorghum in Indië
    'n Saadkop van graansorghum in Indië
  • 'n Graansorghumplant in Xinjiang, China
    'n Graansorghumplant in Xinjiang, China
  • Sorghum bicolor Moderne
    Sorghum bicolor Moderne

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Dillon, Sally L.; Shapter, Frances M.; Henry, Robert J.; Izquierdo, Liz; Lee, L. Slade (1 September 2007). "Domestication to Crop Improvement: Genetic Resources for Sorghum and Saccharum (Andropogoneae)" (in Engels). NIH. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Mei 2020. Besoek op 25 November 2015.
  2. ↑ "Grassland Index: Sorghum bicolor (L.) Moench" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 19 November 2017. Besoek op 19 Maart 2016.
  3. ↑ "Sweet Sorghum" (in Engels). Sweet Sorghum Ethanol Producers. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 28 Oktober 2016. Besoek op 13 November 2012.