Groot-Colombia

Gran Colombia
Groot-Columbia
1819-1831 →
→
Vlag Wapenskild
Vlag Wapen
Ligging of Columbia
Ligging of Columbia
Groot-Colombia
Hoofstad Bogotá
4°36′S 74°04′W / 4.600°S 74.067°W / -4.600; -74.067
Taal/Tale Spaans
Godsdiens Rooms-Katolieke Kerk
Regering Republiek
President
 - 1819–1830 Simón Bolívar
 - 1830, 1831 Domingo Caycedo
 - 1830, 1831 Joaquín Mosquera
 - 1830–1831 Rafael Urdaneta
Vise-President
 - 1819–1820 Francisco Antonio Zea
 - 1820–1821 Juan Germán Roscio
 - 1821 Antonio Nariño
 - 1821 José María del Castillo y Rada
 - 1821–1827 Francisco de Paula Santander
 - 1830–1831 Domingo Caycedo
Wetgewer Kongres
Historiese tydperk Nuwe Tyd
 - Stigting 17 Desember 1819
 - Grondwet van Cúcuta 30 Augustus 1821
 - Groot-Colombia–Peru-Oorlog 1828–1829
 - Ontbinding 19 Maart 1831
Geldeenheid Peso

Groot-Columbia (ook Gran Colombia) was 'n federale republiek in Latyns-Amerika wat tussen 1819 en 1830 bestaan het. Die land se grondgebied het oor die huidige lande Colombia, Venezuela en Ecuador, asook 'n deel van Panama wat destyds deel van Colombia was, gestrek. Die term Groot-Colombia is eers later ingevoer om verwarring met die huidige staat Colombia te vermy.

Groot-Colombia was 'n skepping van Simón Bolívar, wat op 17 Desember 1819 tydens die Kongres van Angostura opgerig is. Per dekreet is gereël dat: “Die Republieke Venezuela en Nueva Granada vanaf hede saamgevoeg word tot 'n eenheid onder die glorieryke naam República de Colombia”. Die politieke organisasie van die land is in 1821 tydens die Kongres van Cúcuta vasgelê en die stad Bogota is as die hoofstad aangewys.

Bolívar is as die land se eerste president aangewys. Die konstitusie het groot uitvoerende mag aan die president verleen. Daar was plaaslike vise-presidente wat by die president se afwesigheid in sy naam kon handel. Die president is deur 'n kieskollege verkies. Die parlement het uit twee kamers bestaan, wat deur die drie streke van die republiek verkies is, naamlik: Colombia, Venezuela en Quito. Die streke was elkeen in departemente, provinsies en kantons verdeel.

Gedurende die eerste jare van sy bestaan het Groot-Colombia ander provinsies, wat nog onder Spaans juk verkeer het, met hul stryd om onafhanklikheid gehelp. Peru het hul onafhanklikheid met dié hulp bekom. Vanweë hierdie suksesse is president Bolívar in 1826 herverkies.

Kort daarna het die krake begin wys en die verskillende streke teen mekaar begin wedywer. Bolívar het van 'n verenigde Suid-Amerika gedroom, maar die ander leiers het nie sy droom gedeel nie. Hulle het gereken dat die verskillende streke nie volkome onafhanklik kan wees as hulle nie as selfstandige nasies kan funksioneer nie. In 1827 was die onderlinge wedywering so groot dat die federasie de facto as gevalle beskou kon word. In 1828 tree Bolívar teleurgesteld as president uit.

In die periode tot 1830 volg verskeie presidente en interim-presidente mekaar met kort tussenposes op. Die laatste president, Rafael Urdaneta, probeer wanhopig om die eenheid vanuit Bogota te bewaar, maar dit was tevergeefs. Na Bolívar se uittrede het die spanning dermate toegeneem dat die federasie in 1830 ophou bestaan het.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]