Groot-Visrivier

Groot-Visrivier
Die Groot-Visrivier loop deur die Dubbeldrift-natuurreservaat Die Groot-Visrivier loop deur die Dubbeldrift-natuurreservaat
Stroomgebied	Oos-Kaap, Suid-Afrika
Oorsprong	Grootbrak se oorsprong: Suid van die Oranje en Noordoos van Middelburg
Sytak -links	Grootbrak-, Koonap-, Tarka- en Katriviere
Sytak -regs	Klein-Visrivier, Kaprivier en Baviaansrivier
Lengte	692 km
Oorsprong-hoogte	2 100 m (Grootbrak se oorsprong)
Monding-hoogte	3 m
Stroomgebiedopp.	30 800 km²
Groot-Visrivier
Koördinate: 33°29′37″S 27°8′22″O / 33.49361°S 27.13944°O / -33.49361; 27.13944

Die Groot-Visrivier (groot genoem om dit van die Visrivier in Namibië te onderskei) is 'n rivier wat deur die Oos-Kaapprovinsie van Suid-Afrika vloei. Die Portugese seevaarders het die rivier Rio de Infante gedoop en dit het as die Oub (Vis) bekend gestaan onder die plaaslike Khoikhoi. Die Groot-Vispuntvuurtoring‎ staan by die riviermonding. Die rivier word gevoed deur die Grootbrakrivier, die Tarka-, die Koonap-, die Baviaans-, die Klein-Vis- en die Katriviere. Naby sy seemonding sluit die Kaprivier ook van regs aan.

Rol in die geskiedenis van Suid-Afrika

Gedurende die 19de eeu het die rivier die grens van die Kaapkolonie gevorm en hewige gevegte het hier gewoed tydens die Grensoorloë van 1779 tot 1878 tussen die inheemse Xhosa-nasie aan die een kant en die Voortrekkerboere en die 1820-Setlaars uit Engeland aan die anderkant. In 1835 is die Fingostam toegelaat om hulle op die rivieroewer te vestig. Onder die apartheidstelsel het die laer gedeeltes van die rivier die westelike grens van die Ciskei-tuisland gevorm.

Oranjerivierprojek

Die rivier vloei normaalweg die hele jaar lank op natuurlike wyse al is die oorsprong van die rivier in 'n droë gebied en die vloei kan redelik traag wees sonder die eb en vloei van die seegety. Water van die Oranjerivierstelsel kan egter nou gebruik word om die rivier se loop tydens droë tye aan te vul. Sedert die 1970's bring die Oranjerivierprojek water van die Oranjerivier, deur die Groot-Visrivier, vir landbou- en nywerheidsgebruik na die droë Oos-Kaap. Die tonnel wat hiervoor gebou is, was 'n reuse ingenieursonderneming. Die inlaat tot die tonnel is by Oviston ('n akroniem vir Oranje-Vis-Tonnel). Oviston is aan die suidoostelike oewer van die reuse Gariepdam.

Visrivier-Sondagsrivieroordragskema

Water oorgedra vanaf die Oranjerivier na die Groot-Visrivier via die Oranje-Visriviertonnel word weggekeer by die Elansdriftkeerwal in 'n kanaal wat vir 65 km saam met steil hellings kronkel en uitmond in die Klein-Visrivier. Die kanaal vloei deur die Cookhousetonnel van 13,1 km wat deur die Bosberg sny tussen Cookhouse en Somerset-Oos. Die water vloei vir 40 km in die Klein-Visrivier tot by die De Mistkraalkeerwal. Hier word die water uitgekeer in die Skoenmakerskanaal (vermoë 22 m³/s) wat uiteindelik uitmond in die Volkerspruit wat op sy beurt na die Darlingtondam in die Sondagsrivier vloei.^[1]

Algemeen

Cradock is 'n belangrike dorp waardeur die Groot-Visrivier vloei. Die kusgebied tussen Gqeberha en die Groot-Visrivier staan bekend as die Sonskynkus.

Ondanks die rivier se naam vind hengel slegs in die dele naby die see plaas en is dit hoofsaaklik vir ontspanningsdoeleiendes. Die rivier is 'n getyrivier vir ongeveer 20 km. 'n Gewilde kanobyeenkoms, die Visrivier-kanomaraton, vind jaarliks tussen die Grassridgedam en Cradock plaas.

Kyk ook

• Dassiedeur
• Osnekspruit

Bronne

• Logie, Bartle: Water in the wilderness - a journey down the Great Fish River. Port Elizabeth: Bluecliff Publishing,2006. ISBN 0-620-36163-8

Verwysings

1. http://www.dwa.gov.za

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Groot-Visrivier.
• Google-kaart van die Groot-Visrivier se seemonding by Geonames.org (cc-by)