Guelfe en Ghibellyne

'n 14de-eeuse konflik tussen die Guelfe en Ghibellyne van Bologna.

Die Guelfe, of Welfe, en Ghibellyne (Italiaans: guelfi e ghibellini) was politieke faksies wat onderskeidelik die pous en die Heilige Romeinse keiser ondersteun het in die Italiaanse stadstate van Sentraal- en Noord-Italië.[1]

In die 12de en 13de eeu het mededinging tussen dié twee partye 'n besonder belangrike deel uitgemaak van die interne politiek van Middeleeuse Italië. Die stryd om mag tussen die pous en die Heilige Romeinse Ryk het ontstaan uit die Investituurstryd, wat in 1075 begin het, en het geëindig met die Konkordaat van Worms in 1122.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Die konflik tussen die Guelfe en Ghibellyne het aanvanklik ontstaan uit die verdeling wat veroorsaak is deur die Investituurstryd, wat gehandel het oor of sekulêre heersers of die pous die mag het om biskoppe en abte aan te stel. Ná die dood van keiser Hendrik V van die Saliese Dinastie het die hertoë 'n teenstander van sy dinastie, Lotarius III, as nuwe keiser aangestel. Die Hohenstaufen, wat verbind was aan die ou dinastie, was ontevrede hieroor.[2]

Uit vrees vir die Hohenstaufen het Lotarius III hom onder die opperheerskappy van die pous geplaas. Hy het aan die pous al die keiserlike regte onder Hendrik V gesedeer (Konkordaat van Worms). Oorlog het toe in Duitsland uitgebreek tussen dié wat die Hohenstaufen ondersteun het en dié wat aan die kant van die pous en Lotarius was. Ná Lotarius se dood het die Hohenstaufen Koenrad III gekies, terwyl Lotarius se erfenaam, Hendrik die Trotse van die Huis van Welfe, aanhou veg het.[3]

Guelf (Italiaans: Guelfo, meervoud Guelfi) is die Italiaanse vorm van die naam van die Huis van Welfe, die familie van die hertoë van Beiere (insluitende hertog Welf II van Beiere, sowel as Hendrik die Leeu). Die Welfe het glo die naam gebruik as oorlogskreet tydens die Beleg van Weinsberg in 1140, waarin hulle teenstanders, die Hohenstaufen (onder Koenraad III), die naam "Wibellingen" (die naam van die kasteel wat vandag as Waiblingen bekend is) as hulle kreet gebruik het. "Wibellingen" het later Ghibellino in Italiaans geword).[4]

Die Hohenstaufen-faksie het dus as die Ghibellyne bekend geword en die Welfe eindelik as die Guelfe. Die Ghibellyne was die keiserike party en die Guelfe het die pous gesteun.

Die verdeling het sy dinamika ontwikkel in die politiek van die Middeleeuse Italië en het voortgeduur lank nadat die konfrontasie tussen die keiser en die pous geëindig het. Lidmaatskap aan 'n faksie het afgehang van die streekpolitiek. Verskillende gildes het tot verskillende faksies behoort.

Die terme "Guelfe" en "Ghibellyne" is eers teen omstreeks 1250 gebruik, en toe net in Toskane (waar hulle ontstaan het). In sommige gebiede is die terme "kerkparty" en "keiserlike party" verkies.

Wit en Swart Guelfe

[wysig | wysig bron]

Teen 1300 het die Guelfe van Florence verdeel in die Wit en Swart Guelfe. Die Swart Guelfe het steeds die pous ondersteun, terwyl die Wittes teen die pouslike invloed was, veral die invloed van pous Bonifatius VIII. Dante was onder die ondersteuners van die Wit Guelfe. Hy is in 1302 verban toe die Swart Guelfe beheer van Florence oorneem.[5]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Christopher Kleinhenz (2004). Medieval Italy: An Encyclopedia, Routledge Encyclopedias of the Middle Ages. Routledge. p. 507. ISBN 1135948801.
  2. ↑ Christopher Kleinhenz (2004). Medieval Italy: An Encyclopedia Routledge Encyclopedias of the Middle Ages. Routledge. p. 507. ISBN 1135948801.
  3. ↑ Mrs. Markham (1872). A History of Germany, from Its Invasion by Marius Down to the Year 1867: On the Plan of Mrs. Markham's Histories. For the Use of Young Persons. J. Murray. pp. 104–105.
  4. ↑ "Guelphs and Ghibellines". Encyclopædia Britannica (11de) 12. (1911). Cambridge University Press. 668–669. 
  5. ↑ Haegen, Anne Mueller von der; Strasser, Ruth F. (2013). "Between Papacy and Empire – the Interminable Conflict between Guelphs and Ghibellines". Art & Architecture: Tuscany. Potsdam: H.F.Ullmann Publishing. p. 66. ISBN 978-3-8480-0321-1.

Skakels

[wysig | wysig bron]