Henri Matisse

Henri Matisse
Geboortenaam Henri-Émile-Benoît Matisse
Gebore (1869-12-31)31 Desember 1869
Le Cateau-Cambrésis, Nord
Sterf 3 November 1954 (op 84)
Nice, Alpes-Maritimes
Nasionaliteit Frans
Veld Skilderkuns, afdrukmakery, beeldhouwerk, teken, collage
Opleiding Académie Julian, William-Adolphe Bouguereau, Gustave Moreau
Beweging Fauvisme, modernisme, impressionisme
Werke Vrou met hoed (Madame Matisse), 1905

in museums:

  • Museum of Modern Art
  • Barnes-stigting
Beskermhere Gertrude Stein, Etta Cone, Claribel Cone, Michael en Sarah Stein, Albert C. Barnes
Beïnvloed deur John Peter Russell, Paul Cézanne, Paul Gauguin, Vincent van Gogh, Paul Signac
Beïnvloed Hans Hofmann, David Hockney, Tom Wesselmann

Henri-Émile-Benoît Matisse (ɑ̃ʁi matis; 31 Desember 1869 – 3 November 1954) was 'n Franse kunstenaar, bekend vir sy gebruik van kleur en sy vloeiende en oorspronklike ontwerptekenkuns. Hy was 'n tekenaar, afdrukmaker en beeldhouer, maar is primêr bekend as 'n skilder.[1] Matisse word algemeen beskou, saam met Pablo Picasso en Marcel Duchamp, as een van die drie kunstenaars wat gehelp het om die rewolusionêre ontwikkelings in die beeldende kunste te definieer tydens die aanvangsdekades van die twintigste eeu, verantwoordelik vir beduidende ontwikkeling in die skilderkuns en beeldhouwerk.[2][3][4][5] Hoewel hy aanvanklik gebrandmerk is as 'n Fauve (Frans vir wilde dier), is hy in die 1920's toenemend geprys as 'n fakkeldraer van die klassieke tradisie in die Franse skilderkuns.[6] Sy bemeestering van die ekspressiewe taal van kleur en tekenwerk, vertoon in 'n versameling van werke wat oor 'n halwe eeu strek, verwerf vir hom erkenning as 'n leidende figuur in moderne kuns.[7]

Vroeë jare en opvoeding

[wysig | wysig bron]

Matisse is gebore in Le Cateau-Cambrésis, Nord, Frankryk, as die oudste seun van 'n welvarende graanhandelaar.[8] Hy word groot in Bohain-en-Vermandois, Picardie, Frankryk. In 1887 vetrek hy na Parys om in die regte te studeer. Na hy sy kwalifikasie bekom hy werk as 'n hof administrateur in Le Cateau-Cambrésis. Hy het eers in 1889 begin skilder, na sy ma vir hom kunsbenodigdhede gebring het gedurende 'n hersteltydperk weens blindedermontsteking. Hy ontdek "'n tipe paradys" soos hy dit later beskryf,[9] en besluit om 'n kunstenaar te word, tot sy pa se diepe teleurstelling.[10][11] In 1891, keer hy terug na Parys om in die kunste te studeer te Académie Julian en word 'n student van William-Adolphe Bouguereau en Gustave Moreau. Aanvanklik skilder hy stillewes en landskappe in 'n tradisionele styl, waarin hy 'n redelike vlak van vaardigheid bereik. Matisse word beïnvloed deur die werke van vroeëre meesters soos Jean-Baptiste-Siméon Chardin, Nicolas Poussin en Antoine Watteau, asook moderne kunstenaars soos Édouard Manet en die Japannese kuns. Chardin was een van Matisse se mees bewonderende skilders; as kunsstudent het hy afdrukke gemaak van vier Chardin skilderye in die Louvre.[12]

In 1896 en 1897, besoek Matisse die Australiese skilder John Peter Russell op die eiland Belle Île langs die kus van Bretagne. Russell stel hom bekend aan Impressionisme en die werk van van Gogh, wat 'n vriend van Russell was maar op daardie tydstip nog totaal onbekend. Matisse se styl verander heeltemal, en hy sou laterjare sê "Russell was my leermeester, en Russell het die kleurteorie aan my verduidelik." [11] In 1896 stal Matisse vyf skilderye uit in die salon van die Société Nationale des Beaux-Arts. Twee daarvan is deur die staat aangekoop.[13]

Portert van Henri en Amélie, 1898, gedurende hul huwelik

Hy kry 'n dogter, Marguerite (gebore 1894), by die model Caroline Joblau. In 1898 trou hy met Amélie Noellie Parayre; die twee maak Marguerite saam groot en het saam ook twee seuns, Jean (gebore 1899) en Pierre (gebore 1900). Marguerite en Amélie het gereeld as modelle geposeer vir Matisse.[14]

In 1898, onder advies van Camille Pissarro, gaan hy Londen toe om die skilderye van J. M. W. Turner te bestudeer en gaan op 'n reis na Korsika.[15] Met sy terugkeer in Parys in Februarie 1899, werk hy langs Albert Marquet en saam met André Derain, Jean Puy,[16] en Jules Flandrin.[17] Matisse verdiep homself in die werk van ander en beland in die skuld weens die aankoop van werke van skilders wat hy bewonder. Die werke wat hy in sy huis gehang en vertoon het sluit in 'n gipsborsbeeld deur Auguste Rodin, 'n skildery van Paul Gauguin, 'n tekening deur Vincent van Gogh en Paul Cézanne se Drie baaiers. In Cézanne se insig van prentstruktuur en kleur, vind Matisse sy vernaamste inspirasie.[16]

Baie van Matisse se skilderye van 1898 tot 1901 maak gebruik van 'n Divisionistiese tegniek wat hy aangeneem het na die lees van Paul Signac se essay, "D'Eugène Delacroix au Néo-impressionisme".[15] Sy skilderye van 1902–1903, 'n tydperk van materiële swaarkry vir die kunstenaar, is betreklik droewig en openbaar 'n besorgdheid met vorm. Met sy eerste probeerslag in die beeldhoukuns, 'n replika van Antoine-Louis Barye, in 1899, dompel hy baie van sy energie in kleiwerk, en voltooi Die Slaaf in 1903.[18]

Fauvisme

[wysig | wysig bron]

Fauvisme as 'n styl het omstreeks 1900 begin en tot ná 1910 geduur. Die beweging self was net 'n paar lank jaar aktief, 1904–1908, en daar was drie uitstallings.[19][20] Die leidende figure in die beweging was Matisse en André Derain.[19] Matisse se eerste solo-uitstalling was by Ambroise Vollard se galery in 1904,[16] en sonder veel sukses. Sy liefde vir helder en ekspressiewe kleur het eers meer duidelik kenbaar na vore getree na die somer van 1904 waartydens hy in Saint-Tropez geskilder het saam met die neo-impressioniste Signac en Henri Edmond Cross.[15] In daardie jaar lewer hy sy belangrikste neo-impressionistiese werk, Luxe, Calme et Volupté.[15] In 1905 reis hy weer suidwaarts om in Collioure saam met André Derain te werk. Sy skilderye uit die tydperk is gekenmerk deur plat vorms en gekontroleerde lyne. Hy gebruik ook pointillisme in 'n minder gestrenge mate as voorheen.

In 1905 stal Matisse en 'n groep kunstenaars, nou bekend as "Fauves," saam uit in 'n kamer in die Salon d'Automne. Die werke druk emosie uit met wilde en dikwels strydige kleure, sonder agting vir die onderwerp se natuurlike kleure. Matisse stal Die oop venster en La femme au chapeau (Vrou met die hoed) uit by die Salon. Kritikus Louis Vauxcelles beskryf die werk met die opmerking "Donatello parmi les fauves!" (Donatello tussen die wilde diere), verwysend na 'n Renaissance-agtige beeldhouwerk wat die kamer met hulle versameling gedeel het.[21] Sy opmerking verskyn op 17 Oktober 1905 in Gil Blas, 'n dagblad, en word 'n destydse populêre sêding.[19][21] Die uitstalling ontvang wrang kritiek—"'n Blik verf is in die gesig van die publiek gegooi" sê die kritikus Camille Mauclair—maar ook enkele gunstige resensies.[21] Wanneer die skildery wat uitgesonder is vir spesiale afkeuring, Matisse se Vrou met 'n hoed, gekoop word deur Gertrude en Leo Stein, verbeter die beleërde kunstenaar se moraal aansienlik.[21]

Matisse word erken as die leier van die Fauves, saam met André Derain; die twee was vriendskaplike mededingers, elk met sy eie volgelinge. Ander lede was Georges Braque, Raoul Dufy en Maurice de Vlaminck. Die simbolis Gustave Moreau (1826–1898) was die beweging se inspiratoriese leermeester; as 'n professor by die École des Beaux-Arts in Parys, het hy studente gedruk om buite die lyne van formaliteit te dink en hulle eie sienings te volg.

In 1907 het Guillaume Apollinaire, na kommentaar oor Matisse in 'n artikel gepubliseer in La Falange, gesê, "Ons is nie hier in die teenwoordigheid van 'n oordadige of ekstreme onderneming nie: Matisse se werk is uiters redelik." [22] Maar Matisse se werk uit daardie tyd het ook heftige kritiek ontlok, en dit was vir hom moeilik om vir sy gesin te sorg.[11] Sy opspraakwekkende 1907 skildery Nu bleu was in beeld verbrand by die Armory Show in Chicago in 1913.[23]

Die agteruitgang van die Fauvistiese beweging na 1906 het geen uitwerking op Matisse se opgang gehad nie; heelwat van sy beste werke is gelewer tussen 1906 en 1917, as aktiewe deelnemer van die groot samekoms van kunstalent in Montparnasse, selfs al het hy nie heeltemal ingepas met sy konserwatiewe voorkoms en streng bourgeois werksetiek nie. Hy het aangehou met die absorbeer van nuwe invloede: hy reis na Algerië in 1906 om Afrikaanse kuns en primitivisme te bestudeer; na besigtiging van 'n groot uitstalling Islamitiese kuns in München in 1910, spandeer hy twee maande in Spanje om Moorse kuns te bestudeer. Hy besoek Marokko in 1912 en weer in 1913, en terwyl hy skilder in Tangier maak hy verskeie innoverende veranderings aan sy werk, insluitende sy gebruik van swart as 'n kleur.[24][25][26]Die effek daarvan op Matisse se kuns word beskryf as 'n nuwe vrymoedigheid met die gebruik van intense, ongereguleerde kleur, soos met L'Atelier Rouge (1911).[15]

Matisse het 'n lang verbintenis met die Russiese kunsversamelaar Sergei Shchukin gehad. Hy skilder een van sy vernaamste werke, La Danse (Die dans), spesiaal vir Shchukin as deel van 'n tweedelige-skilderopdrag, waarvan die ander skildery Musiek (1910) is. 'n Vroeëre weergawe van La Danse (1909) is in die versameling van die Museum of Modern Art in New York.

Gertrude Stein, Académie Matisse en die Cone susters

[wysig | wysig bron]
Henri Matisse in Parys, 13 Augustus, 1913. Geneem deur Carl Van Vechten

Rondom April 1906 ontmoet hy Pablo Picasso, wat twaalf jaar jonger as Matisse was.[11] Die twee word lewenslange vriende asook mededingers en word dikwels vergelyk; 'n belangrike verskil tussen hulle was dat Matisse uit die natuur geneem en geskilder het, terwyl Picasso veel meer geneig was om vanuit sy verbeelding te werk. Die onderwerpe die meeste deur die twee kunstenaars geskilder was vrouens en stillewes, met Matisse wat meer eerder sy figure in 'n ten volle gerealiseerde interieur sou plaas. Matisse en Picasso is die eerste keer saamgebring by die salon van Gertrude Stein en haar metgesel Alice B. Toklas. Gedurende die eerste dekade van die twintigste eeu was Amerikaners in Parys— Gertrude Stein, haar broers Leo Stein, Michael Stein en Michael se vrou Sarah Stein—belangrike versamelaars en ondersteuners van Matisse se skilderye. Benewens Gertrude Stein se twee Amerikaanse vriende van Baltimore, het die Cone susters, Claribel en Etta, groot beskermhere geword van Matisse en Picasso, en versamel honderde van hul skilderye en tekeninge. Die Cone-versameling word nou in die Baltimore Museum of Art uitgestal.[27]

Terwyl talle kunstenaars die Stein-salon besoek het, is heelwat van hierdie kunstenaars nooit verteenwoordig teen die mure van 27 Rue de Fleurus nie. Waar Renoir, Cézanne, Matisse en Picasso se werke Leo en Gertrude Stein se versamelings oorheers het, het Sarah Stein se versameling Matisse veral benadruk.[28]

As tydgenote van Leo en Gertrude Stein het Matisse en Picasso deel geword van hulle sosiale kringe en gereeld die byeenkomste bygewoon wat op Stardagaande by 27 Rue de Fleurus plaasgevind het. Gertrude skryf die begin van die Saterdagaandbyeenkomste toe aan Matisse en maak die opmerking:

Meer en meer geredelik het mense begin besoek aflê om Matisse se werke te besigtig—en die Cézanne’s: "Matisse het mense gebring, almal het iemand gebring en hulle het enige tyd ingeloer, dit het begin lastig raak, en dit is hoe die Saterdagaande begin het." [29]

Onder Pablo Picasso se kennisse wat ook gereeld die Saterdagaande bygewoon het, was: Fernande Olivier (Picasso se minnares), Georges Braque, André Derain, die digters Max Jacob en Guillaume Apollinaire, Marie Laurencin (Apollinaire se minnares en kunstenaar in eie reg) en Henri Rousseau.[30]

Sy vriende het die Académie Matisse in Parys op die been gebring en gefinansier, 'n private nie-kommersiële skool waar Matisse jong kunstenaars onderrig het. Dit was in werking van 1907 tot 1911. Hans Purrmann en Sarah Stein was onder sy verskeie mees lojale studente.

Matisse spandeer sewe maande in Marokko van 1912 tot 1913 en lewer ongeveer 24 skilderye en heelwat tekeninge. Sy gereelde orientalistiese onderwerpe van latere werke, soos odaliske, kan teruggetrek word na die periode.[31]

Na Parys

[wysig | wysig bron]
Matisse se huis in Nice (2004)

In 1917 verhuis Matisse na Cimiez aan die Franse Riviera, 'n voorstad van Nice. Sy werke van die dekade wat volg op sy verhuising, toon 'n versagting en meer ontspanne benadering. Hierdie "terugkeer na orde" is kenmerkend van baie kunswerke in die tydperk na die Eerste Wêreldoorlog, en kan vergelyk word met die neoklassisme van Picasso en Igor Stravinsky, en die terugkeer na die tradisionalisme van Derain. Sy orientalistiese odalisk-skilderye is kenmerkend van die tydperk; terwyl die werk gewild was, het sommige kontemporêre kritici dit oppervlakkig en dekoratief gevind.[32]

In die laat 1920's het Matisse weer merkbaar betrokke geraak by aktiewe samewerking met ander kunstenaars. Hy werk nie net saam met Fransmanne, Nederlanders, Duitsers en Spanjaarde nie, maar ook 'n paar Amerikaners en onlangse Amerikaanse immigrante.

Na 1930 het 'n nuwe ywer en dapperder vereenvoudiging in sy werk verskyn. Die Amerikaanse kunsversamelaar Albert C. Barnes oortuig hom om 'n groot muurskildery te verf vir die Barnes-stigting, La Danse II (Die dans II), wat in 1932 afgehandel is; die stigting besit 'n paar dosyn ander Matisse skilderye. Hierdie skuif na vereenvoudiging en 'n voorskaduwing van die uitknipseltegniek is ook bemerkbaar in sy skildery Large Reclining Nude (1935). Matisse verf etlike maande aan hierdie skildery en dokumenteer sy vordering met 'n reeks van 22 foto’s wat hy aan Etta Cone stuur.[33]

Die oorlogsjare

[wysig | wysig bron]

Na 41 jaar is Matisse en sy vrou uitmekaar in 1939. In 1941 ondergaan hy chirurgie waartydens 'n kolostomie uitgevoer word. Na die operasie begin hy 'n rystoel gebruik, en word hy tot met sy afsterwe versorg deur 'n Russiese vrou, Lydia Delektorskaya, een van sy voormalige modelle. Met die hulp van assistente begin hy papierknipsel-collages (gouaches découpés) maak en gereeld op groot skaal. Sy Nue bleu (Blou naak)-reeks is 'n uitstekende voorbeeld van sy tegniek wat hy "verf met 'n skêr" doop. Dit demonstreer sy vermoë om sy oog vir kleur en geometrie oor te dra na 'n nuwe medium van volkome eenvoud, maar met 'n speelse en genotryke krag.

In die 1940's werk hy ook as grafiese kunstenaar by die Mourlot-studio’s in Parys en lewer swart-en-wit illustrasies vir verskeie boeke en oor die honderd oorspronklike steendrukplate.

Matisse word bewonder en herhaaldelik na verwys deur die Griekse digter en Nobelpryswenner Odysseas Elytis. Elytis is aan Matisse bekendgestel deur hulle gemeenskaplike vriend Tériade, tydens sy werk aan die uitknipsels. Matisse het die eetkamermuur geverf in Tériade se huis, die Villa Natacha in Saint-Jean-Cap-Ferrat, wat Elytis ook in sy gedigte noem.

Matisse, deur en deur nie-polities, was geskok na die nuus dat sy dogter Marguerite, wat aktief was in die Résistance gedurende die oorlog, gemartel is (amper tot die dood) in 'n Rennes-gevangenis en gevonnis is na die Ravensbrück-konsentrasiekamp.[10] (Marguerite spring verdere gevangeskap vry deur te ontsnap van 'n trein op pad na Ravensbrück, wat gestop is na 'n Geallieerde lugaanval; sy oorleef in die woud tot met haar redding deur mede-versetters.[34][35])

Matisse se student Rudolf Levy is 1944 dood in die Auschwitz-konsentrasiekamp.[36][37]

In 1947 publiseer Matisse Jazz, 'n beperkte oplaag van 'n kunstenaarsboek van ongeveer honderd afdrukke van kleurvolle papierknipsel-collages, vergesel van sy geskrewe gedagtes. Tériade, 'n bekende twintigste-eeuse kunste-uitgewer reël om Matisse se knipsels uit te gee as pochoir (sjabloon)-afdrukke.

Laaste jare

[wysig | wysig bron]
Grafsteen van Henri Matisse en sy vrou Noellie, begraafplaas van die Monastère Notre Dame de Cimiez, Cimiez, Franckryk

In 1951 handel Matisse 'n vier-jaar projek af vir die ontwerp van die binnekant, die glasvensters en dekorasies van die Chapelle du Rosaire de Vence, wat dikwels na verwys word as die Matisse-kapel. Die projek is die gevolg van 'n noue vriendskap tussen Matisse en Suster Jacques-Marie, ten spyte van die feit dat hy 'n ateïs was.[38][39] Hy het haar aangestel as verpleegster en model in 1941 voor sy 'n dominikaanse non geword het. Hulle ontmoet weer in Vence en begin hul samewerking volgens 'n storie oorvertel in haar boek van 1992 Henri Matisse: La Chapelle de Vence en in die dokumentêr van 2003 "A Model for Matisse".[40]

In 1952 vestig hy 'n museum gewy aan sy werk, die Matisse Museum in Le Cateau. Die museum hou tans die derde grootste versameling van Matisse se werke in Frankryk.

Volgens David Rockefeller, is Matisse se laaste werk die ontwerp van 'n gebrandskilderde glasvenster geïnstalleer by die Union Church of Pocantico Hills naby die Rockefeller-landgoed, noord van New York. "Dit was sy finale artistieke skepping; die maket was teen sy kamermuur tydens sy dood in November 1954" skryf Rockefeller. Die installasie was afgehandel teen 1956.[41]

Matisse sterf aan 'n hartaanval op die ouderdom van 84 in 1954. He is begrawe in die begraafplaas van Monastère Notre Dame de Cimiez, naby Nice.

Nalatenskap

[wysig | wysig bron]

Die eerste skildery van Matisse wat deur 'n openbare versameling verkry is, was Stillewe met malvas (1910), uitgestal in die Pinakothek der Moderne.[42]

Die pruimbloeisels, 'n 1948 skildery deur Henri Matisse, is op 8 September 2005 aangekoop vir die Museum of Modern Art deur Henry Kravis en die museum se nuwe president, Marie-Josée Drouin. Die beraamde prys was Amer. $25 miljoen. Dit is sedert 1970 nie deur die publiek te siene gekry nie.[43] In 2002 word 'n Matisse-beeldhouwerk Nu couché I vir Amer. $9.2 miljoen verkoop, 'n rekord vir een van die kunstenaar se beeldhouwerke.

Matisse se dogter Marguerite het gereeld Matisse-studente bygestaan met insig oor sy werksmetodes en sy werke. Sy sterf in 1982 terwyl sy besig was met die samestelling van 'n katalogus van haar pa se werke.[44]

Matisse se seun, Pierre Matisse (1900–1989), open 'n belangrike moderne kunsgalery in New York gedurende die 1930's. Die Pierre Matisse-galery, wat aktief was van 1931 tot 1989, verteenwoordig en vertoon talle Europese kunstenaars en 'n aantal Amerikaners en Kanadese in New York, dikwels vir die eerste keer. Hy stal Joan Miró, Marc Chagall, Alberto Giacometti, Jean Dubuffet, André Derain, Yves Tanguy, Le Corbusier, Paul Delvaux, Wifredo Lam, Jean-Paul Riopelle, Balthus, Leonora Carrington, Zao Wou Ki en Sam Francis uit, asook beeldhouers Theodore Roszak, Raymond Mason en Reg Butler, en verskeie ander belangrike kunstenaars, insluitend die werk van Henri Matisse.[45][46]

Henri Matisse se kleinseun, Paul Matisse, is 'n kunstenaar en uitvinder en bly in Massachusetts. Matisse se agterkleindogter Sophie Matisse is ook 'n kunstenaar. Les Heritiers Matisse tree op as die amptelike boedel. Die Amerikaanse kopieregverteenwoordiger vir Les Heritiers Matisse is die Artists Rights Society.[47]

Gedeeltelike lys van werke

[wysig | wysig bron]
Jaar Naam Franse naam Tegniek Afmetings Stad Galery
1894 Die lesende vrou Geargiveer 4 Augustus 2013 op Wayback Machine Olie op doek Parys Musée National d'Art Moderne Parys
1898 Landskap, die pienk muur Le Mur Rose Olie op doek Privaat versameling
1902 'n Glimps van die Notre Dame op 'n mooi middag Notre-Dame, une fin d'après-midi Olie op doek 72,5 × 54,5 cm Buffalo, New York Albright Knox-kunsgallery
1905 Die groen streep Geargiveer 23 November 2013 op Wayback Machine La Raie Verte Olie en tempera op doek 40,5 × 32,5 cm Kopenhagen Statens Museum for Kunst
1905 Uitsig van Collioure[dooie skakel] Les toits de Collioure Olie op doek 59,5 × 73 cm Sint Petersburg Hermitage-museum
1905 Landskap by Collioure Olie op doek 38,8 × 46,6 cm New York Museum of Modern Art
1905-6 Die vreugde van die lewe Geargiveer 21 Desember 2013 op Wayback Machine Le bonheur de vivre Olie op doek 38,8 × 46,6 cm Philadelphia Barnes-stigting
1906 Die jong matroos II Olie op doek 101,6 × 81,9 cm New York The Museum of Modern Art
1906 Selfportret in gestreepte t-hemp Geargiveer 25 Maart 2016 op Wayback Machine Olie op doek 30 × 23 cm Kopenhagen Statens Museum for Kunst
1907 Rooi madras hooftooisel Geargiveer 19 Maart 2015 op Wayback Machine Madras Rouge Olie op doek 99,4 × 80,5 cm Philadelphia Barnes-stigting
1907 Blou naak (Souvenir de Biskra) Nu bleu: Souvenir de Biskra Olie op doek 92 × 140 cm Baltimore Baltimore Museum of Art
1908 Die nagereg: Harmonie in rooi (Die rooi kamer)[dooie skakel] Olie op doek 180 × 220 cm Sint Petersburg Hermitage-museum
1908 Baaiers met 'n skilpad Olie op doek 179 × 220 cm St. Louis Saint Louis Art Museum
1910 Stil lewe met malvas Geargiveer 6 Augustus 2011 op Wayback Machine Olie op doek 180 × 220 cm München Pinakothek der Moderne
1911 Die rooi ateljee L'Atelier Rouge Olie op doek 162 × 130 cm New York The Museum of Modern Art
1908-12 Die gesprek[dooie skakel] Olie op doek 1177 × 85⅜ cm Sint Petersburg Hermitage-museum
1912 Zorah op die terras Olie op doek 116 × 100 cm Moskou Pushkin Museum
1912–1913 Gesete Riffyn Geargiveer 4 April 2013 op Wayback Machine Le Rifain assis Olie op doek 200 × 160 cm Philadelphia Barnes-stigting
1912 Venster by Tangier Olie op doek Moskou Pushkin Museum
1915 Die geel gordyn Le rideau jaune Olie op doek 146 × 97 cm New York The Museum of Modern Art
1916 Die venster Geargiveer 8 Desember 2013 op Wayback Machine La Fenêtre Olie op doek 146,1 × 116,8 cm Detroit Detroit Institute of Arts
1917 Die windskerm, op die pad na Villacoublay Olie op doek 38,2 × 55,2 cm Cleveland Museum of art
1917 Die musiekles Geargiveer 19 Maart 2015 op Wayback Machine La leçon de musique Olie op doek 245,1 × 210,8 cm Philadelphia Barnes-stigting
1917 Die skilder en sy model[dooie skakel] Le peintre dans son atelier Olie op doek 146,5 × 97 cm Parys Musée National d'Art Moderne Parys
1923 Fees van blomme Fête des fleurs Olie op doek 65,5 × 92,7 Cleveland Museum of art
1923 Odalisk met haar arms opgelig Odalisque assise aux bras levés, fauteuil rayé vert Olie op doek 65,1 × 50,2 cm Washington, D.C. National Gallery of Art
1926 Geel odalisk Geargiveer 17 Oktober 2013 op Wayback Machine Olie op doek 55,1 × 80,8 cm Ottawa National Gallery of Canada
1932 Die dans II Muurskildery 14 m × 4,6 m Philadelphia Barnes-stigting
1937 Vrou in 'n pers jas Olie op doek 81 × 65,2 cm Houston Museum of Fine Arts
1940 Die droom van 1940 Le Rêve de 1940 Olie op doek Private versameling
1940 La Blouse Roumaine[dooie skakel] La Blouse Roumaine Olie op doek 92 × 73 cm Parys Musée National d'Art Moderne Parys
1940 Interieur met 'n Etruskiese vaas Intérieur au vase étrusque Olie op doek 73,7 × 108 cm Cleveland Museum of art
1944 Annelies, wit tulpe en anemone Olie op doek 60 × 73 cm Honolulu Honolulu Museum of Art
1946 Asië Geargiveer 23 September 2013 op Wayback Machine L'Asie Olie op doek 116 × 81 cm Private versameling
1947 Twee meisies in 'n geel en rooi interieur Geargiveer 4 April 2013 op Wayback Machine Deux fillettes, fond jaune et rouge Olie op doek 61 × 49,8 cm Philadelphia Barnes-stigting
1948 Pruimbloeisels Olie op doek 115,9 × 88,9 cm Honolulu Honolulu Museum of Art
1952 Smart van die koning[dooie skakel] La tristesse du roi Gouache 292 × 383cm Parys Musée National d'Art Moderne Parys
1952 Blou naak II[dooie skakel] Nu bleu II Gouache découpée 116,2 × 88,9 cm Parys Musée National d'Art Moderne Parys
1953 Die slak L'Escargot Gouache op papier 286,4 × 287 cm Londen Tate

Vertolkings in die media en letterkunde

[wysig | wysig bron]
Rolprentvertolkings
  • Veteraan Amerikaanse akteur Al Pacino is aangewys om Henri Matisse te vertolk in 'n toekomstige rolprent gedoop "Masterpiece", wat handel oor die baanbrekende Franse kunstenaar en sy verhouding met sy verpleegster en model Monique Bourgeois.[48] Die regie word behartig deur Deepa Mehta, wie se vorige werk rolprente insluit soos 2003 se Bollywood Hollywood en Water in 2006.
  • Matisse verskyn ook kortstondig saam met ander kunstenaars in Midnight in Paris.
Letterkunde
  • Die Ray Bradbury kortverhaal "The Watchful Poker Chip of H. Matisse" bevat 'n verwysing na die kunstenaar wat 'n oog op 'n pokerskyfie verf vir 'n Amerikaner, om as monokel te gebruik.

Boeke/Essays

[wysig | wysig bron]
  • Notes of a Painter,1908
  • Painter's Notes on Drawing,1930.
  • Jazz (Henri Matisse)|Jazz, 1947
  • Matisse on Art, versamel deur Jack D. Flam, 1973. ISBN 0-7148-1518-7

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Myers, Terry R. (Julie–Augustus 2010). "The Brooklyn Rail". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  2. ↑ "Tate Modern: Matisse Picasso" (in Engels). Tate.org.uk. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2020. Besoek op 16 Mei 2013.
  3. ↑ Adrian Searle (7 Mei 2002). "Searle, Adrian, A momentous, tremendous exhibition, The Guardian, Dinsdag 7 Mei 2002". Guardian (in Engels). UK. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Oktober 2012. Besoek op 13 Februarie 2010.
  4. ↑ "Trachtman, Paul, Matisse & Picasso, Smithsonian, Februarie 2003" (in Engels). Smithsonianmag.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Oktober 2013. Besoek op 13 Februarie 2010.
  5. ↑ "Duchamp's urinal tops art survey" (in Engels). news.bbc.co.uk. 1 Desember 2004. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Mei 2020. Besoek op 10 Desember 2010.
  6. ↑ Wattenmaker, Richard J.; Distel, Anne, et al. (1993). Great French Paintings from the Barnes Foundation. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 0-679-40963-7. p. 272
  7. ↑ Magdalena Dabrowski Department of Nineteenth-Century, Modern, and Contemporary Art, The Metropolitan Museum of Art Source: Henri Matisse (1869–1954) | Thematic Essay | Heilbrunn Timeline of Art History | The Metropolitan Museum of Art Verkry: 30 Junie 2010
  8. ↑ Spurling, Hilary (2001). The Unknown Matisse: A Life of Henri Matisse: The Early Years, 1869–1908. University of California Press, 2001. ISBN 0-520-22203-2. pp. 4–6
  9. ↑ Leymarie, Jean; Read, Herbert; Lieberman, William S. (1966), Henri Matisse, UCLA Art Council, p.9.
  10. ↑ 10,0 10,1 Bärbel Küster. "Arbeiten und auf niemanden hören." Süddeutsche Zeitung, 6 Julie 2007. (de)
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 The Unknown Matisse, pp 352–553..., ABC Radio National, 8 Junie 2005
  12. ↑ Spurling, Hilary. The Unknown Matisse: A Life of Henri Matisse, the Early Years, 1869–1908. p.86. aanlyntoegang 15 Julie 2007
  13. ↑ Henri and Pierre Matisse Geargiveer 24 Julie 2012 op Wayback Machine, Cosmopolis, No 2, Januarie 1999
  14. ↑ Marguerite Matisse Verkry Desember 13, 2010
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 Oxford Art Online, "Henri Matisse"
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 Leymarie, Jean; Read, Herbert; Lieberman, William S. (1966), Henri Matisse, UCLA Art Council, p.10.
  17. ↑ [1][dooie skakel] op bladsy 23 van Google-boek skakel
  18. ↑ Leymarie, Jean; Read, Herbert; Lieberman, William S. (1966), Henri Matisse, UCLA Art Council, pp.19–20.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Elderfield, John (1976), The "Wild Beasts" Fauvism and Its Affinities,, Museum of Modern Art, pp. 13, ISBN ISBN 0-87070-638-1 
  20. ↑ Freeman, Judi; et al. (1990), Abbeville Press, pp. 13, ISBN ISBN 1-55859-025-0 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 Chilver, Ian (Ed.) (2004), The Oxford Dictionary of Art, Oxford University Press, archived from "Fauvism" the original on 9 November 2011, https://web.archive.org/web/20111109091224/http://www.enotes.com/oxford-art-encyclopedia/fauvism, besoek op 18 Mei 2013 
  22. ↑ Rubin, William (1989), Picasso and Braque pioneering cubism, New York: Museum of Modern Art, pp. 348, ISBN ISBN 0-87070-676-4 
  23. ↑ "Matisse, Henri., " Encyclopædia Britannica. 2007. Encyclopædia Britannica Online. 
  24. ↑ The Moroccans, MoMA, http://www.moma.org/collection/object.php?object_id=79588 
  25. ↑ Matisse in Morocco: The Paintings and Drawings, 1912–1913, NGA 
  26. ↑ Review: John Russell, Matisse and the Mark Left On Him By Morocco, NY Times, http://www.nytimes.com/1990/06/22/arts/review-art-matisse-and-the-mark-left-on-him-by-morocco.html?pagewanted=all&src=pm 
  27. ↑ Cone Collection, Baltimore Museum of Art, archived from the original on 19 Oktober 2014, https://web.archive.org/web/20141019145733/http://www.artbma.org/collection/overview/cone.html, besoek op 29 Julie 2007 
  28. ↑ (MoMA, 1970 by 28)
  29. ↑ (Mellow, 1974, p. 84)
  30. ↑ (Mellow, 1974, p. 94-95)
  31. ↑ Jack Cowart, Pierre Schneider, John Elderfield (1990). Matisse in Morocco: The Paintings and Drawings, 1912–1913.{{cite book}}: AS1-onderhoud: gebruik authors-parameter (link)
  32. ↑ Cowart, Jack; Fourcade, Dominique (1986), Henri Matisse: The Early Years in Nice 1916–1930, Henry N. Abrams, Inc., pp. 47, ISBN 978-0-8109-1442-1 
  33. ↑ Henri Matisse Photographic documentation of 22 progressive states of Large Reclining Nude, The Jewish Museum, 1935, archived from the original on 29 Mei 2013, https://web.archive.org/web/20130529094429/http://www.thejewishmuseum.org/site/pages/uploaded_media/cone/matisse/index.html, besoek op 20 Mei 2013 
  34. ↑ Heftrig, Ruth; Peters; Schellewald, Barbara Maria (2008), Kunstgeschichte im "Dritten Reich": Theorien, Methoden, Praktiken, Akademie Verlag, pp. 429 
  35. ↑ Spurling, Hilary, Matisse the Master: A Life of Henri Matisse, the Conquest of Colour, 1909–1954, pp. 424 
  36. ↑ Gilbert, Martin (2002). The Routledge Atlas of the Holocaust. Psychology Press. p. 10. ISBN 978-0-415-28145-4.
  37. ↑ Ruhrberg, Karl (1986). Twentieth Century art: Painting and Sculpture in the Ludwig Museum. Rizzoli. p. 55. ISBN 978-0-8478-0755-0.
  38. ↑ Catherine Bock-Weiss (2009). Henri Matisse: Modernist Against the Grain. Penn State Press. p. 147. ISBN 978-0-271-03512-3. Natural enough, since he was surrounded by priests and nuns during his later illnesses and while working on the Venice Chapel, even though he remained a convinced atheist.
  39. ↑ Sister Jacques-Marie Influence for Matisse's Rosary Chapel, Dies, NY Times, 29 September 2005, http://www.nytimes.com/2005/09/29/arts/design/29jacques.html 
  40. ↑ French Professor Directs "Model for Matisse", Carnegie Mellon Today, 30 Junie 2003, http://www.cmu.edu/cmnews/extra/030630_matisse.html, besoek op 30 Julie 2007 
  41. ↑ Rockefeller, David, It is a pleasure to welcome you to the Union Church of Pocantico Hills, Union Church of Pocantico Hills se webwerf, archived from the original on 26 Julie 2011, https://web.archive.org/web/20110726002826/http://www.hudsonvalley.org/content/view/80/145/, besoek op 30 Julie 2010 
  42. ↑ Butler, Desmond (10 November 2002), Art/Architecture; A Home for the Modern In a Time-Bound City, The New York Times, http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9B07E2D8133EF933A25752C1A9649C8B63 
  43. ↑ The Modern Acquires a 'Lost' Matisse, The New York Times, 8 September 2005, http://www.nytimes.com/2005/09/08/arts/design/08muse.html 
  44. ↑ Marguerite Duthuit, a Model In Art of Matisse, Her Father, The New York Times, 3 April 1982, http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=980DE5D61539F930A35757C0A964948260 
  45. ↑ Russell, John (1999), Matisse, Father & Son. New York: Harry N. Abrams, pp. 387-389, ISBN 0-8109-4378-6 
  46. ↑ Metropolitan Museum exhibition of works from the Pierre Matisse Galery, http://www.metmuseum.org/special/Matisse/collection_more.htm, besoek op 20 Junie 2007 
  47. ↑ Most frequently requested artists list of the Artists Rights Society, archived from the original on 6 Februarie 2015, https://web.archive.org/web/20150206001342/http://www.arsny.com/requested.html, besoek op 20 Mei 2013 
  48. ↑ Child, Ben (14 Februarie 2011). "Al Pacino to play Henri Matisse". The Guardian (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Oktober 2012. Besoek op 29 April 2012.

Bronne

[wysig | wysig bron]
  • Alfred H. Barr, Jr., Matisse: His Art and His Public New York: The Museum of Modern Art, 1951. ISBN 0-87070-469-9; ISBN 978-0-87070-469-7.
  • Olivier Berggruen and Max Hollein, Editors. Henri Matisse: Drawing with Scissors: Masterpieces from the Late Years. Prestel Publishing, 2006. ISBN 978-3-7913-3473-8.
  • F. Celdran, R.R. Vidal y Plana. Triangle : Henri Matisse – Georgette Agutte – Marcel Sembat Paris, Yvelinedition, 2007. ISBN 978-2-84668-131-5.
  • Jack Cowart and Dominique Fourcade. Henri Matisse: The Early Years in Nice 1916–1930. Henry N. Abrams, Inc., 1986. ISBN 978-0-8109-1442-1.
  • Raymond Escholier. Matisse. A Portrait of the Artist and the Man. London, Faber & Faber, 1960.
  • Lawrence Gowing. Matisse. New York, Oxford University Press, 1979. ISBN 0-19-520157-4.
  • Hanne Finsen, Catherine Coquio, et al. Matisse: A Second Life. Hazan, 2005. ISBN 978-2-7541-0043-4.
  • David Lewis. "Matisse and Byzantium, or, Mechanization Takes Command" in Modernism/modernity 16:1 (Januarie 2009), 51–59.
  • John Russell. Matisse, Father & Son, published by Harry N. Abrams, NYC. Copyright John Russell 1999, ISBN 0-8109-4378-6
  • Pierre Schneider. Matisse. New York, Rizzoli, 1984. ISBN 0-8478-0546-8.
  • Hilary Spurling. The Unknown Matisse: A Life of Henri Matisse, Vol. 1, 1869–1908. London, Hamish Hamilton Ltd, 1998. ISBN 0-679-43428-3.
  • Hilary Spurling. Matisse the Master: A Life of Henri Matisse, Vol. 2, The Conquest of Colour 1909–1954. London, Hamish Hamilton Ltd, 2005. ISBN 0-241-13339-4.
  • Alastair Wright. Matisse and the Subject of Modernism Princeton, Princeton University Press, 2006. ISBN 0-691-11830-2.

Verdere naslaanwerk

[wysig | wysig bron]
  • Nancy Marmer, "Matisse and the Strategy of Decoration," Artforum, Maart 1966, pp. 28–33.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.