Herrerasaurus

’n Kunstenaarsvoorstelling van Herrerasaurus.

Herrerasaurus
Tydperk: Laat Trias 231.4 m. jaar gelede
’n Afgietsel van Herrerasaurus (Senckenberg-museum).
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Filum:
Klas:
Subklas:
Superorde:
Orde:
Suborde:
Familie:
Genus:
Herrerasaurus

(Reig, 1963)
Tipespesie
Herrerasaurus ischigualastensis
(Reig, 1963)
Die grootte van Herrerasaurus in vergelyking met dié van ’n mens.
Herrerasaurus
Kladistiese klassifikasie
Koninkryk: Animalia
Filum: Chordata
Klade: Dinosauria
Klade: Theropoda
Familie: Herrerasauridae
Genus: Herrerasaurus
(Reig, 1963)

Herrerasaurus was een van die vroegste dinosourusse. Die naam, wat "Herrera se akkedis" beteken, kom van die boer wat die eerste fossiel ontdek het. Alle bekende voorbeelde van hierdie karnivoor kom uit Noordwes-Argentinië en dateer uit die Karnium-tydsnede van die Laat Trias-periode, sowat 231,4 miljoen jaar gelede.[1] Die tipe-spesie, Herrerasaurus ischigualastensis, is in 1963 deur Osvaldo Alfredo Reig beskryf[2] en is die genus se enigste spesie.

Die klassifikasie van die herrerasourus was baie jare lank onduidelik omdat daar net ’n paar brokstukke bestaan het. Daar is geglo dit was ’n basale teropode, ’n basale Sauropodomorpha, ’n basale Saurischia of glad nie ’n dinosourus nie, maar ’n ander soort Archosauria. Met die ontdekking van ’n byna volledige skelet en skedel in 1988[3][4] is dit geklassifiseer as óf ’n vroeë Theropoda óf ’n vroeë Saurischia, maar baie navorsers het dit minstens tentatief beskou as die primitiefste teropode.[5]

Dit is ’n lid van Herrerasauridae, ’n familie soortgelyke genera wat onder die vroegste dinosourusse tel.[6][7]

Beskrywing

[wysig | wysig bron]

Herrerasaurus was ’n lig geboude, tweevoetige karnivoor met ’n lang stert en relatief klein kop. Hy was sowat 3 tot 6 meter lank[4] en by sy heupe sowat 1,1 meter hoog.[8] Dit kon sowat 210–350 kg geweeg het.[8]

Die skedel was lank en smal en het feitlik geen van die eienskappe van latere dinosourusse gehad nie;[9] dit het meer gelyk soos dié van ’n meer primitiewe Archosauria soos Euparkeria. Dit het vyf paar openinge in die skedel gehad, waarvan twee paar vir die oë en neusgate was.[10] Herrerasaurus het ’n beweegbare gewrig in die onderkaak gehad wat vorentoe en agtertoe kon gly om vas te byt.[9] Dit is ongewoon in dinosourusse, maar het onafhanklik in sommige soorte akkedisse ontwikkel.[11] Die tande was groot en geriffel om vleis te kan byt en eet, en die nek was slank en beweegbaar.[9][12]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. Alcober, Oscar A.; Martinez, Ricardo N. (2010). "A new herrerasaurid (Dinosauria, Saurischia) from the Upper Triassic Ischigualasto Formation of northwestern Argentina". ZooKeys. 63 (63): 55–81. doi:10.3897/zookeys.63.550. PMC 3088398. PMID 21594020.
  2. Reig, O.A. (1963). "La presencia de dinosaurios saurisquios en los "Estratos de Ischigualasto" (Mesotriásico Superior) de las provincias de San Juan y La Rioja (República Argentina)". Ameghiniana (in Spaans). 3 (1): 3–20.
  3. Sereno, P.C.; Yu, C. (1988). "New evidence on dinosaur and mammal origins from the Ischigualasto Formation (Upper Triassic, Argentina)". Journal of Vertebrate Paleontology. 8 (3, supplement): 26A.
  4. 4,0 4,1 Sereno, P.C.; Novas, F.E. (1992). "The complete skull and skeleton of an early dinosaur". Science. 258 (5085): 1137–1140. Bibcode:1992Sci...258.1137S. doi:10.1126/science.258.5085.1137. PMID 17789086.
  5. Holtz, Thomas R. Jr. (2011) Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages, Winter 2010 Appendix.
  6. Nesbitt, S. J.; Smith, N. D.; Irmis, R. B.; Turner, A. H.; Downs, A.; Norell, M. A. (2009). "A complete skeleton of a Late Triassic saurischian and the early evolution of dinosaurs". Science. 326 (5959): 1530–1533. Bibcode:2009Sci...326.1530N. doi:10.1126/science.1180350. PMID 20007898. {{cite journal}}: Onbekende parameter |lastauthoramp= geïgnoreer (hulp).
  7. Airhart, Marc (10 Desember 2009). "New Meat-Eating Dinosaur Alters Evolutionary Tree". Jackson School of Geosciences (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2011.
  8. 8,0 8,1 Paul, G.S. (1988). Predatory Dinosaurs of the World. New York: Simon and Schuster. pp. 248–250. ISBN 0-671-68733-6.
  9. 9,0 9,1 9,2 Sereno, P.C.; Novas, F.E. (1993). "The skull and neck of the basal theropod Herrerasaurus ischigualastensis". Journal of Vertebrate Paleontology. 13 (4): 451–476. doi:10.1080/02724634.1994.10011525.
  10. Sereno, P.C. (2007). "The phylogenetic relationships of early dinosaurs: a comparative report". Historical Biology. 19 (1): 145–155. doi:10.1080/08912960601167435.
  11. McDowell, S.B., Jr.; Bogert, C.M. (1954). "The systematic position of Lanthanotus and the affinities of the anguinomorphan lizards". Bulletin of the American Museum of Natural History. 105: 1–142.{{cite journal}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  12. Novas, F. E. (1994). "New information on the systematics and postcranial skeleton of Herrerasaurus ischigualastensis (Theropoda: Herrerasauridae) from the Ischigualasto Formation (Upper Triassic) of Argentina". Journal of Vertebrate Paleontology. 13 (4): 400–423. doi:10.1080/02724634.1994.10011523.