Die Hilandar-klooster (Grieks: Μονή Χιλανδαρίου; Serwies: Манастир Хиландар, Manastir Hilandar of Chilandar) is ’n klooster van die Serwies-Ortodokse Kerk op Berg Athos in Griekeland. Dit is in 1198 gestig deur die eerste Serwiese aartsbiskop, sint Sava, en sy pa, grootprins Stefan Nemanja (wat later ’n monnik daar geword het onder die naam "Simeon"). Die Moeder van God deur haar Ikoon van Drie Hande word as die abdis beskou.[1] Daar is tans 45 werkende monnike.
Die naam "Hilandar" kom van die woord chelandion, ’n soort Bisantynse transportskip, waarvan die skipper ’n helandaris genoem is. Die antieke sel Helandaris is deur keiser Alexios III Angelos (1195–1203) aan die Serwiërs geskenk.[2]
Nadat Serwië en Bulgarye onder Ottomaanse heerskappy gekom het, het minder Serwiese en meer Bulgaarse monnike na Berg Athos gekom. Van die 17de tot 19de eeu was daar hoofsaaklik Bulgaarse monnike in die klooster.[3] In 1913 was daar egter weer baie Serwiërs en die protos (hoof van die kloosters) was Serwies.[4]
Op 4 Maart 2004 was daar ’n groot brand in die Hilandar-klooster wat sowat die helfte van die bemuurde kompleks verwoes het. Die biblioteek en die klooster se talle historiese ikone is nie beskadig nie.
Onder die talle relieke en ander heilige voorwerpe in die klooster is die ikoon van die Teotokos "van die Akatistos", waarvan die feesdag 12 Januarie volgens die Juliaanse kalender is. Volgens die Gregoriaanse kalender is dit 25 Januarie.
Nog ’n ikoon wat wonderwerke bewerkstellig, is die Teotokos "van Drie Hande" (Grieks: Tricherusa; Serwies: Тројеручица). Dit word verbind met die heling van Johannes van Damaskus. Hy het omstreeks 717 ’n monnik in ’n klooster buite Jerusalem geword en die ikoon aan dié klooster gegee. Dit is later aan sint Sava gegee, wat dit aan die Hilandar geskenk het. Die ikoon het twee feesdae: 28 Junie (Nuwe Styl: 11 Julie) en 12 Julie (25 Julie).
Die Hilandar se biblioteek bevat 181 Griekse en 809 Slawiese manuskripte, asook sowat 20 000 gedrukte boeke. Twee Middeleeuse Bulgaarse handveste, die Virgino- en die Oryahov-handves, is in die biblioteek gevind. Ook keiser Dusan se swaard is in die klooster se besit.
In the 17th century the number of monks coming from Serbia dwindled, and the 18th was a period of decline, following a disastrous fire in 1722. At that time the Monastery was effectively manned by Bulgarian monks.