Holografie of stereoskopie is die wetenskap om hologramme te skep; dit is 'n vorm van fotografie wat dit moontlik maak om 'n beeld in drie dimensies vas te lê. Die tegniek van holografie kan ook gebruik word om inligting opties te stoor, herwin en te verwerk. 'n Algemene fout wat gemaak word is om volumetriese skerms met hologramme te verwar, veral in wetenskapsfiksie soos Star Trek, Star Wars en Red Dwarf.
Holografie is in 1947 ontdek deur die Hongaarse fisikus Dennis Gabor (1900-1979), werk waarvoor hy die Nobelprys vir fisika in 1971 ontvang het. Dit is moontlik gemaak deur baanbrekerswerk in die veld van fisika deur ander wetenskaplikes soos Mieczysław Wolfke wat tegniese probleme opgelos het wat vooruitgang voorheen onmoontlik gemaak het. Die ontdekking was 'n onverwagte gevolg van die navorsing wat gedoen is deur die British Thomson-Houston maatskappy in Rugby, Engeland, om elektronmikroskope te verbeter. Die Britse Thomson-Houston maatskappy het aansoek gedoen om 'n patent op die 17de Desember 1947 (en 'n patent GB685286 is aan hulle toegestaan), maar die veld het eers werklik vooruitgang begin maak met die ontwikkeling van die laser in 1960.
Die eerste hologramme waar 3D-voorwerpe opgeneem is, is gemaak deur Yuri Denisyuk in die Sowjet-Unie in 1962;[1] later deur Emmett Leith en Juris Upatnieks in die V.S.A in 1962.[2] Vooruitgang in fotochemiese verwerkingstegnieke wat hoëkwaliteit hologrambeelde verwesentlik het is deur Nicholas J. Phillips gemaak.
Verskeie soorte hologramme kan gemaak word. Transmissiehologramme, soos dié wat deur Leith en Upatnieks gemaak is, kan besigtig word deur 'n laserlig deur hulle te skyn en dan die herboude beeld aan die agterkant te besigtig. 'n Latere verfyning, die reënbooghologram, laat geriefliker beligting met wit lig toe eerder as met lasers of ander monochromatiese ligbronne. Reënbooghologramme kan vandag gereeld op kredietkaarte gesien word as 'n veiligheidsmaatreël asook op sekere produkverpakkings. Hierdie weergawes van die reënboogtransmissiehologramme word gewoonlik gevorm as reliëfpatrone op die oppervlak in 'n plastiekfilm. Hulle sluit gewoonlik 'n weerkaatsende aluminiumbedekking in wat die lig van "agter" verskaf om die beeld sigbaar te maak.
'n Ander algemene soort hologram is die weerkaatsende of Denisyuk-hologram wat in staat is om veelkleurige beelde weer te gee deur van wit beligtingsbron gebruik te maak wat die beeld van dieselfde kant af belig as die waarnemer.
Een van die belowendste onlangse ontwikkelings in die kort geskiedenis van holografie is die massaproduksie van lae-koste halfgeleierlasers wat tipies gebruik word in die miljoene DVD-opnemers en ander toestelle, maar wat soms ook nuttig kan wees vir holografie. Hierdie goedkoop, kompakte, halfgeleierlasers kan onder sekere omstandighede goed meeding met die groot en duur gaslasers wat voorheen gebruik is om hologramme te vervaardig en word alreeds gebruik om holografie binne bereik te plaas van navorsers en kunstenaars met kleiner begrotings, asook mense wat dit as 'n stokperdjie doen.
Hologramme word geklassifiseer in verskillende soorte met verwysing na die graad of vlak van optiese sekuriteit wat by hulle ingesluit is tydens hul vervaardigingsproses. Die verskillende klassifikasies word hieronder beskryf.
Hierdie tipes is by verre die algemeenste soort hologram in gebruik. Hierde hologramme (en gevolglik ook die kunswerk van hierdie hologramme) kan in twee of drie lae geskep word. Die drielaaghologramme lewer 'n unieke multivlak, veelkleurige effek. Hierdie beelde kan een of twee lplat vlakke grafika bevat wat oënskynlik bo of op die oppervlak dryf. Die agtergrondmateriaal lyk gewoonlik asof dit onder of agter die hologram is, wat dit die illusie van diepte gee.