Hongaarse Rewolusie van 1956

Hongaarse Rewolusie van 1956
Deel van die Koue Oorlog
Die Hongaarse vlag met die Kommunistiese wapen (1949–56) uitgesny was 'n revolusionêre simbool.
Datum 23 Junie 1956 – 11 November 1956 23 Oktober 1956 (hoof fase) Ligging Hongarye Resultaat Sowjetse oorwinning; Revolusie onderdruk Gebieds- veranderinge Opstand teen Stalinistiese regering
Strydende partye
Sowjetunie  Hongarye	Hongaarse revolusionêre
Aanvoerders
Nikita Chroesjtsjof  Joeri Andropof  Ivan Konev  Ivan Serov  Georgi Zjoekof  Kuzma Grebennik  Gennady Obaturof  Vasily Sokolovsky  Petr Lashchenko  Ernő Gerő  András Hegedüs  László Piros  István Bata  János Kádár  Ferenc Münnich  Antal Apró	Imre Nagy  Pál Maléter (Krygsgevangene)  Miklós Gimes  Géza Losonczy  Zoltán Tildy  Béla Kovács  József Dudás  József Szilágyi  János Szabó  László Kovács  Attila Szigethy  Sándor Kopácsi (Krygsgevangene)  Béla Király  Gergely Pongrátz  Verskeie ander rebelleleiers
Sterkte
31 550 troepe 1 130 tenks	Onbekend
Ongevalle en verliese
722 gesneuwel 1 540 verwond[1]	2 500–3 000 gesneuweldes 13 000 verwond[2]
3 000 siviele sterftes[3]

Die Hongaarse Rewolusie van 1956 (ook die Hongaarse Opstand, 23 Oktober – 10 November 1956; Hongaars: 1956-os forradalom), was 'n landswye rewolusie teen die Stalinistiese regering van die Hongaarse Volksrepubliek (1949–1989) en die Hongaarse binnelandse beleid wat voorgeskryf is deur die Sowjetunie. Die opstand was aanvanklik anargisties van aard, maar het uiteindelik die eerste groot nasionalistiese uitdaging van die Sowjetunie se beheer oor Hongarye geword, sedert die Rooi Leër die Nazi-besetting van Hongarye aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog in Mei 1945 beëindig het.^[4]

Die Hongaarse Rewolusie het op 23 Oktober 1956 in Boedapest begin toe universiteitstudente 'n beroep op die burgerlike bevolking gedoen het om by hulle aan te sluit by die Hongaarse Parlementsgebou om te protesteer teen die USSR se geopolitieke oorheersing van Hongarye deur die Stalinistiese regering van Mátyás Rákosi. 'n Afvaardiging van studente het die gebou van die Hongaarse Radio binnegegaan om hul sestien eise vir politieke en ekonomiese hervormings vir die burgerlike samelewing van Hongarye uit te saai, maar is deur veiligheidswagte aangehou. Terwyl die studentebetogers buite die radiogebou die vrylating van hul afvaardiging studente geëis het, het polisiemanne van die ÁVH (Államvédelmi Hatóság), die staatsbeskermingsowerheid, verskeie betogers doodgeskiet.^[5]

Gevolglik het Hongare in rewolusionêre milisies georganiseer om die ÁVH te beveg; plaaslike Hongaarse Kommunistiese leiers en ÁVH-polisiemanne is gevang en summier vermoor of gelynch; en anti-kommunistiese politieke gevangenes is vrygelaat en bewapen. Om hul politieke, ekonomiese en sosiale eise te verwesenlik, het die plaaslike Sowjets (werkersrade) beheer oor die munisipale regering van die Hongaarse Werkers Volksparty (Magyar Dolgozók Pártja) oorgeneem. Die nuwe regering van Imre Nagy het die ÁVH ontbind, die Hongaarse onttrekking aan die Warskouverdrag verklaar en onderneem om vrye verkiesings in te stel. Teen die einde van Oktober het die intense gevegte bedaar, maar sommige werkers het voortgegaan om die Stalinistiese regime en die verskyning van opportunistiese bourgeois-politieke partye te beveg.^[6]

Hoewel die USSR aanvanklik bereid was om die onttrekking van die Rooi Leër uit Hongarye te onderhandel, het die USSR die Hongaarse Rewolusie vanaf 4 November 1956 begin onderdruk en tot 10 November teen die Hongaarse rewolusionêre geveg. Die onderdrukking van die Hongaarse opstand het 2, 500 Hongare, en 700 soldate van die Rooi Leër se lewens geëis en 200 000 Hongare gedwing om na die buiteland te vlug.^[7]

Agtergrond

Tweede Wêreldoorlog

Hongaarse soldate aan die Oosfront in 1942.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog (1939–1945) was die Koninkryk van Hongarye (1920–1946) 'n lid van die Spilmoondhede – in alliansie met Nazi-Duitsland, Fascistiese Italië, die Koninkryk van Roemenië en die Koninkryk Bulgarye. In 1941 het die Hongaarse weermag deelgeneem aan die inval van Joego-Slawië (6 April 1941) en aan Operasie Barbarossa (22 Junie 1941), die inval van die USSR. Teen 1944 was die Rooi Leër op pad na die Koninkryk van Hongarye, nadat hulle eers die koninklike Hongaarse leër en die leërs van die ander Spilmoondhede uit die gebied van die USSR verdryf het.^[8]

Uit vrees vir die Rooi Leër se besetting van die Koninkryk van Hongarye, het die koninklike Hongaarse regering onsuksesvol 'n wapenstilstand met die Geallieerdes versoek, waarna die Nazi's die verraad beantwoord het met Operasie Margarethe (12 Maart 1944) om die Nazi-regering van Nasionale Eenheid van Hongarye te vestig; ten spyte van hierdie polities-militêre pogings, het die Rooi Leër die Duitse en die Hongaarse Nazi's aan die einde van 1944 verslaan.^[9] Op 10 Februarie 1947 het 'n vredesverdrag die militêre nederlaag van Nazi-Hongarye bevestig en die USSR se reg op 'n militêre besetting van Hongarye bepaal.^[8]

Sowjetbesetting

Aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog (1939–1945) was die Koninkryk van Hongarye in die geopolitieke invloedsfeer van die USSR. In die politieke nasleep van die oorlog was Hongarye 'n veelparty-demokrasie, waarin die Hongaarse parlementêre verkiesing van 1945 'n koalisieregering opgelewer het wat saamgestel is uit Onafhanklike Kleinboere, Agrariese Werkers en die Burgerparty, onder leiding van Eerste Minister Zoltán Tildy. Nietemin het die Hongaarse Kommunistiese Party, namens die USSR, voortdurend salami-taktieke gebruik om geringe politieke toegewings te verwerp, wat die politieke gesag van die koalisieregering voortdurend verminder het – ten spyte daarvan dat die Kommunistiese Party slegs 17 persent van die stemme in die parlementêre verkiesing van 1945 kon bekom.^[10][11]

Die Boedapest Universiteit vir Tegnologie en Ekonomie, een van die plekke waar die rewolusie begin het.

Ná die verkiesing in 1945 is beheer van die Staatsbeskermingsowerheid (Államvédelmi Hatóság, ÁVH) van die Onafhanklike Kleinboereparty van die koalisieregering na die Hongaarse Kommunistiese party oorgedra.^[12] Die ÁVH het nie-kommunistiese politieke teenstanders onderdruk met intimidasie en valse beskuldigings, gevangenisstraf en marteling.^[13] Die kort tydperk van vier jaar van veelparty-demokrasie het geëindig toe die Hongaarse Sosiaal-Demokratiese Party met die Kommunistiese Party saamgesmelt het en die Hongaarse Werkers Volksparty geword het, wie se kandidaat onbestrede gestaan het in die 1949 Hongaarse parlementêre verkiesing. Daarna, op 20 Augustus 1949, is die Hongaarse Volksrepubliek geproklameer en gestig as 'n sosialistiese staat, met wie die USSR toe die COMECON-verdrag van wedersydse bystand gesluit het, wat die stasionering van troepe van Rooi Leër-soldate in Hongarye toegelaat het.^[11]

Die Hongaarse Werkers Volksparty het die ekonomiese model van die USSR aangehang en die sosialistiese ekonomie van Hongarye gevestig met die nasionalisering van produksiemiddele en natuurlike hulpbronne. Boonop het die relatief vrye politiek situasie van Hongarye teen 1955 intellektuele en joernaliste toegelaat om vryelik die sosiale en ekonomiese beleid van die Rákosi-regering te kritiseer.^[14] In die gees van relatiewe politieke vryheid, het studente van die Boedapest Universiteit vir Tegnologie en Ekonomie op 22 Oktober 1956 die MEFESZ Studente-unie hervestig, wat die Rákosi-regering vroeër verbied het weens hul onaanvaarbare politiek.^[15]

Stalinistiese Hongarye

Stalin se man in Hongarye: Mátyás Rákosi spreek 'n gehoor in Boedapest toe. (1948)

Aanvanklik was die Hongaarse Volksrepubliek 'n sosialistiese staat onder leiding van die Kommunistiese regering van Mátyás Rákosi (r. 1947–1956), 'n Stalinis wat nou aan die USSR verbonde was.^[16] Om ideologiese nakoming binne sy Stalinistiese regering te verseker, het Rákosi die ÁVH (Staatsbeskermingsowerheid) gebruik om 7 000 "Titoiste" en "Trotskyiste" van die Kommunistiese Party van Hongarye te suiwer omdat hulle "Westerse agente" was wie se deelname aan die Spaanse Burgeroorlog (1936–1939) ingemeng het met Stalin se langtermynplanne vir wêreldkommunisme.^[17][18][19] Die Rákosi-regering van die Hongaarse Volksrepubliek was by verre die grootste onderdrukker van politieke-, seksuele- en godsdienstige minderhede onder die Stalinistiese regerings van die Oosblok.^{[11][20][21][22]}

In 1949 het die Rákosi-regering kardinaal József Mindszenty tot lewenslange gevangenisstraf gevonnis weens hoogverraad teen Hongarye, en omdat hy met Nazi-Duitsland saamgewerk het om die Holocaust in Hongarye (1941–1945) – d.i. die godsdienstige vervolging van Hongaarse Jode en die vervolging van kommuniste en anti-Nazi's – te bewerkstellig.^[21][22]

Politieke onderdrukking

In die tydperk 1950–1952 het die ÁVH meer as 26 000 nie-kommunistiese Hongare met geweld hervestig, en beslag gelê op hul behuising vir lede van die Kommunistiese Party van Hongarye. Sodoende het die ÁVH die politieke bedreiging van die nasionalistiese en anti-kommunistiese intelligentsia en die plaaslike bourgeoisie geëlimineer. Volgens hul besondere politiek is anti-kommunistiese Hongare óf in konsentrasiekampe gevange geneem óf na die USSR gedeporteer óf vermoor, hetsy summier of na 'n skynverhoor; die slagoffers het die Kommunistiese politikus László Rajk, minister van binnelandse sake wat die ÁVH se geheime polisie gestig het, ingesluit.^[18][20]

Die Rákosi-regering het die onderwysstelsel verpolitiseer, met die intelligentsia wat sou help met die Russifikasie van Hongarye; dus was die studie van die Russiese taal en Kommunistiese politieke onderrig verpligtend op skool en op universiteit; godsdienstige skole is genasionaliseer en kerkleiers is met kommunistiese amptenare vervang.^[23][24]

Ekonomiese agteruitgang

In die vroeë 1950's het die Rákosi-regering se sosialistiese ekonomie die per capita-inkomste van die Hongaarse mense verhoog, maar hul lewenstandaard is verlaag as gevolg van verpligte finansiële bydraes tot die industrialisering van Hongarye, wat die besteebare en diskresionêre inkomste van individuele Hongaarse werkers verminder het. Die swak ekonomiese toestand is boonop vererger deur burokratiese wanbestuur van hulpbronne, wat tekorte aan voorrade veroorsaak het, en die gevolglike rantsoenering van brood, suiker, meel, vleis en ander voedselsoorte.^[25] As gevolg van die swak ekonomiese toestand het die Hongaarse werker se besteebare inkomste in 1952 tot twee derdes van die besteebare inkomste van 1938 geval.^[26]

Behalwe om vir die Rooi Leër-besetting van sosialistiese Hongarye te betaal, het die Hongare ook oorlogsvergoeding (VS$300 miljoen) aan die USSR, die Tsjeggo-Slowaakse Sosialistiese Republiek en die Sosialistiese Federale Republiek van Joego-Slawië betaal.^[27] In 1946 het die Hongaarse Nasionale Bank gerapporteer dat die koste van oorlogsvergoeding "tussen 19 en 22 persent van die jaarlikse nasionale inkomste" van Hongarye was,^[28] 'n onbekostigbare nasionale uitgawe wat vererger is deur hiperinflasie as gevolg van die na-oorlogse waardevermindering van die Hongaarse pengő^[29] Boonop het deelname aan die Sowjet-geborgde Raad van Wedersydse Ekonomiese Bystand (COMECON) direkte handel met Westerse lande verhoed, en ook verhoed dat die Hongaarse Volksrepubliek Amerikaanse finansiële hulp kon ontvang deur middel van die Marshall-plan (1948).^[30]Op maatskaplike vlak het die instelling van Sowjet-styl ekonomiese beleid en die betaling van oorlogsvergoeding Hongaarse burgers woedend gemaak, terwyl die kumulatiewe gevolge van ekonomiese besuiniging anti-Sowjet-politieke ontevredenheid aangevuur het, aangesien die betaling van buitelandse skuld voorrang geniet het bo die materiële behoeftes van die Hongaarse mense.^[31]

Internasionale gebeure

De-stalinisering

In die Oosblok was die Hongaarse Eerste Minister Imre Nagy (in die middel) te progressief in sy regering se strewe na Sosialisme, wat van die Sowjetunie se invloedsfeer afgewyk het. (Oktober 1956).

Op 5 Maart 1953 het die dood van Stalin die KPSU toegelaat om voort te gaan met die de-stalinisering van die USSR. Dit het tot 'n relatiewe liberalisering van die politieke situasie gelei, wat daarna die meeste Europese Kommunistiese partye en die kommunistiese partye van die Warskou-verdrag genoop het om 'n reformistiese vleuel te ontwikkel binne die raamwerk van Marxistiese filosofie en die bevele van Moskou. Gevolglik het die reformistiese kommunis Imre Nagy eerste minister (1953–55) van die Hongaarse Volksrepubliek geword en die Stalinis Mátyás Rákosi (1946–56) vervang, wie se hardhandige styl van kommunistiese regering teenproduktief was vir die belange van die USSR in Hongarye.^[32]

Ten spyte daarvan dat hy nie meer die eerste minister van Hongarye was nie, het Rákosi polities gesproke relevant gebly as Algemene Sekretaris van die Hongaarse Kommunistiese Party. Sodoende het hy baie van die Nagy-regering se politieke en sosio-ekonomiese hervormings ondermyn; teen 18 April 1955 het Rákosi Nagy op so 'n wyse gediskrediteer dat die USSR Nagy as staatshoof van Sosialistiese Hongarye afgesit het. Drie maande van komplotte en sameswering het gesorg dat Rákosi en die Hongaarse Kommunistiese Party van Imre Nagy ontslae kon raak. Nagy se politieke aansien is hierdeur vernietig. Op 14 April is premier Imre Nagy van die Hongaarse Kommunistiese Party se kantore verwyder en van sy funksies onthef, en op 18 April is hy afgedank as eerste minister. Ten spyte daarvan dat hy sedert Januarie 1955 nie meer die goedkeuring van die USSR weggedra het nie, het Nagy geweier om die vereiste kommunistiese boetedoening van 'selfkritiek' uit te voer, en geweier om as premier van Hongarye te bedank.^[33]

In Februarie 1956 het die de-stalinisering van die USSR 'n aanvang geneem met Nikita Chroesjtsjof (Eerste-Sekretaris van die KPSU) se toespraak "Oor die persoonlikheidskultus en die gevolge daarvan", wat die magsmisbruik wat Josef Stalin en sy binnekring in Rusland en in die buiteland gepleeg het, veroordeel het.^[34] Om die rede is die de-stalinisering van die Hongaarse Volksrepubliek gekenmerk deur Rákosi se afdanking as Algemene Sekretaris van die Kommunistiese Party van Hongarye, en sy vervanging deur Ernő Gerő op 18 Julie 1956.^[35]

Vanuit die Westerse perspektief het die lande van Wes-Europa met die CIA se propaganda-radionetwerk, Radio Free Europe, saamgewerk om die toespraak oor die persoonlikheidskultus en die gevolge daarvan aan die lande van Oos-Europa uit te saai, met die verwagting dat, as Sekretaris van die KPSU , Chroesjtsjof se anti-Stalinistiese toespraak wesenlik sou bydra tot die destabilisering van die interne politiek van die Warskou-verdraglande.^[36]

Warskouverdrag tot stand gebring

Die Poznań-werkersopstand , 28 Junie 1956.

Op 14 Mei 1955 het die USSR met die Verdrag van Vriendskap, Samewerking en Wedersydse Bystand, die Warskouverdrag tot stand gebring met sewe lande van die Oosblok, insluitend die Hongaarse Volksrepubliek. Die geopolitieke beginsels van die Warskouverdrag-verdedigingsverdrag het ingesluit "respek vir die onafhanklikheid en [die] soewereiniteit van [die lid]lande" en die praktyk van "nie-inmenging in hul binnelandse sake."^[37] Op 15 Mei 1955, 'n dag nadat die USSR die Warskouverdrag tot stand gebring het, het die Oostenrykse Staatsverdrag Oostenryk as 'n neutrale land in die geopolitieke Koue Oorlog tussen die VSA en die USSR gevestig.^[38] Oostenryk se verklaring van geopolitieke neutraliteit het die kommunistiese regering van Nagy toegelaat om "die moontlikheid van 'n neutrale status vir Hongarye, geskoei op die Oostenrykse model", te oorweeg.^[39]

In Junie 1956 het die Poolse leër die werkersopstand teen die ekonomiese beleid van die Poolse Volksrepubliek by Poznań op gewelddadige wyse onderdruk. In Oktober het die Poolse regering die polities gerehabiliteerde hervormingskommunis Władysław Gomułka as Eerste Sekretaris van die Poolse Verenigde Werkersparty aangestel om die USSR-kwessie te hanteer, en teen 19 Oktober 1956 was Gomułka suksesvol in sy onderhandelings vir groter handelsooreenkomste en die verlaging van die Rooi Leër se troepemag in Pole.^[40] Die USSR se toegewings aan Pole – bekend as die Poolse Oktober – het Hongare aangemoedig om soortgelyke toegewings van die USSR vir die Hongaarse Volksrepubliek te eis, wat baie bygedra het tot die Hongare se uiters idealistiese politiek in Oktober 1956.^[41]

CIA propaganda

Gedurende die Koue Oorlog van die 1950's het die gemilitariseerde politieke klimaat en Amerikaanse beleid teenoor Rusland die Amerikaanse publiek aangemoedig om geheime militêre hulp aan anti-kommunistiese opposisie (polities en paramilitêr) binne die Warskouverdrag toe te laat. Die CIA het voortdurend die politieke gesag en kulturele invloed van die USSR ondermyn met geheime oorlogvoering en propaganda – wat aan die einde van 1956 nasionalistiese en anti-kommunistiese Hongare aangemoedig het om 'n anti-Sowjet-staatsgreep te probeer aanpak. Alhoewel die oorlogstydse ideologie van die 1940's die geopolitieke situasie van die Koue Oorlog in die 1950's onderlê het, en ten spyte van sielkundige- en ekonomiese oorlogvoering ter ondersteuning van die wêreldwye inperking van Marxisme – is die VSA deur realpolitik gedwing tot normale diplomatieke, politieke en ekonomiese betrekkinge met die USSR en met die Warskouverdrag-lande; vir die Hongare het Radio Free Europe (RFE) se propagandabeloftes van Amerikaanse ondersteuning vir regimeverandering egter 'n moontlikheid gebly.^[42]

Ten spyte van die mislukte geheime oorlogvoering het die Amerikaanse visepresident Richard Nixon (r. 1953–1961) die Nasionale Veiligheidsraad (NVR) aangemoedig om die CIA se propagandahulpbronne (disinformasie, verkeerde inligting, ens.) te ontplooi om die USSR voortdurend uit te lok om elke anti-kommunistiese opstand in 'n Warskouverdrag-land gewelddadig te onderdruk, omdat militêre onderdrukking anti-Sowjet-propaganda opgelewer het wat voordelig was vir die geopolitieke belange van die VSA^[43] Vir daardie doel het die CIA-direkteur, Allen Dulles, die NVR mislei oor die omvang van die VSA se netwerk van anti-kommunistiese geheime agente wat Sowjet-kommunisme in Hongarye sou ondermyn – wat 'n voorspel was tot die regimeverandering wat deur die RFE-propaganda aangemoedig is.^[44]

Anti-kommunistiese rewolusie

Politieke ontevredenheid

Standbeeld van Genl. Józef Zachariasz Bem.

Op 13 Oktober 1956 het 'n groep van 12 studente van die universiteitsfakulteite in Szeged byeengekom om kaart te speel. Toe hulle die MEFESZ (Unie van Hongaarse Universiteit en Akademie Studente), die demokratiese studente-unie, wou herstig, is hulle verbied om dit te doen deur die Stalinistiese Rákosi-regering. Die verbod was strydig met DISZ, die amptelike Kommunistiese studente-unie, se posisie.^[15] Die MEFESZ-studente het handgeskrewe notas in klaskamers versprei om die fakulteit en studente in te lig oor die tyd en plek vir die vergadering op 16 Oktober 1956. 'n Professor in die regte was voorsitter van die komitee wat die MEFESZ-studente-unie formeel herstig het, met die proklamasie en publikasie van 'n manifes bestaande uit twintig eise, tien eise oor die MEFESZ, en tien anti-Sowjet-eise soos byvoorbeeld vrye verkiesings en die ontruiming van Sowjet-troepe uit Hongarye; dae later het universiteitstudente by Pécs, Miskolc en Sopron hul voorbeeld gevolg

Op 22 Oktober by die Boedapest Universiteit van Tegnologie en Ekonomie, het een van die regstudente uit die oorspronklike groep van twaalf studente aangekondig dat die MEFESZ-studente-unie weer polities aktief is, en toe die Sestien Politieke, Ekonomiese en Ideologiese Punte teen die USSR se geopolitieke oorheersing oor Hongarye geproklameer.^[45] Die Hongaarse Skrywersunie het Hongarye se anti-Sowjet-politieke solidariteit met anti-kommunistiese hervormers in Pole seremonieel aangekondig toe hulle 'n gedenkkrans geplaas het by die standbeeld van die Poolse held, generaal Józef Zachariasz Bem, wat ook 'n held van die Hongaarse Revolusie van 1848 was; terselfdertyd het die MEFESZ-studente-unie het 'n parallelle demonstrasie van Hongare se politieke solidariteit met Pole gehou.^[41][46]

Aanvang van geweld

In Boedapest plaas anti-kommunistiese en nasionalistiese patriotte 'n Hongaarse nasionale vlag bo-op 'n gesloopte standbeeld van Josef Stalin.

Op die middag van 23 Oktober 1956 het ongeveer 20, 000 betogers byeengekom langs die standbeeld van generaal József Bem, 'n nasionale held van Pole en Hongarye.^[47] Aan die versamelde skare betogers het die intellektueel Péter Veres, die president van die Skrywersunie (Írószövetség), 'n manifes voorgelees wat Hongaarse onafhanklikheid van alle buitelandse moondhede geëis het; 'n demokratiese sosialistiese politieke stelsel gebaseer op grondhervorming en (openbare) staatsbesit in die ekonomie; Hongaarse lidmaatskap van die Verenigde Nasies; en alle Vryhede en Regte vir die burgers van Hongarye.^[48] Nadat Veres die manifes verkondig het wat Hongaarse soewereiniteit geëis het, het die skare die Hongaarse patriotiese Nasionale Lied (Nemzeti dal) gesing, wat die Sowjet-beheerde Rákosi-regering van Hongarye vir openbare uitvoering verbied het; die skare het herhaaldelik die refrein gesing: "Dit sweer ons, dit sweer ons, dat ons nie meer slawe sal wees nie."^[49]

Die afgekapte kop van die Stalin-standbeeld in Boedapest.

Om agtuur die aand het die eerste sekretaris van die Hongaarse Werkers Volksparty, Ernő Gerő, 'n ferm toespraak uitgesaai waarin hy die politieke eise van die intelligentsia en van die universiteitstudente veroordeel.^[50] Betogers was woedend oor Gerő se verwerping en het een van hul eise verwesenlik deur die Stalin-monument in Boedapest, wat in die plek van 'n gesloopte kerk opgerig is, te vernietig.^[51] Die agtmeter hoë standbeeld is om halftien – 'n uur en 'n half na Gerő se toespraak – deur nasionalistiese en anti-kommunistiese betogers vernietig.^[50]

'n Skare nasionalistiese en anti-kommunistiese betogers het ook om agtuur buite die Magyar Rádió-gebou saamgedrom, wat deur die ÁVH-geheime polisie bewaak is. Geweld het gou tussen die geheime polisiemanne en die betogers uitgebreek toe die betogers gerugte gehoor het van die arrestasie en aanhouding van 'n afvaardiging van studente wat die radiostasie binnegegaan het in 'n poging om hul politieke eise aan die hele land uit te saai. Buite die Magyar Rádió-gebou het die betogers woedend geword toe hulle gerugte gehoor het dat die ÁVH hul afvaardiging van kamerade, wat gestuur is om die anti-Sowjet-boodskap uit te saai, vermoor het. In reaksie hierop het die ÁVH vanuit die vensters van die gebou traangasgranate gegooi en op die talle anti-kommunistiese en nasionalistiese betogers wat buite die Magyar Rádió-gebou bymekaargekom het, geskiet. Hulle moes spoedig versterkings versoek.^[52]

Die beskadigde gebou waarin die Magyar Rádió gehuisves was.

Tydens die onderdrukking van die Hongare se teenregeringsbetogings, het die ÁVH wapens en ammunisie in 'n ambulans gesmokkel vir aflewering by die Magyar Rádió-gebou, maar die betogers het die ambulans en die wapens vir hulself geneem. Die Hongaarse Weermag het soldate gestuur om die ÁVH-polisiemanne te ondersteun wat die Magyar Rádió-gebou verdedig, maar toe hulle die politieke situasie uitgepluis het, het die soldate as Hongaarse patriotte die rooi ster-kentekens van hul pette afgeruk en by die anti-regeringsbetogers aangesluit.^[49][52] Die anti-kommunistiese en nasionalistiese betogers, wat hulself moes verdedig teen die traangas en die geweervuur van die ÁVH-polisiemanne, het polisiemotors aan die brand gesteek en wapens versprei wat van die weermag en polisiemagte gebuit is. Hulle het hul anti-Sowjet-gevoelens uitgedruk deur die simbole van Russiese kommunisme in Hongarye te vernietig.^[53]

Omverwerping van die Kommunistiese regering

Kossuth Lajosstraat soos gesien vanaf Ferenciekplein: Anti-Sowjet-betogers marsjeer in protes teen die USSR se beheer van Hongarye. (25 Oktober 1956)

Die lyk van 'n kommunistiese offisier wat gedood is by die hoofkwartier van die Hongaarse Kommunistiese Party, by Republiekplein, Boedapest.

Op 23 Oktober 1956 het die Sekretaris van die Hongaarse Werkers Volksparty Ernő Gerő die USSR se militêre ingryping aangevra om "'n betoging te onderdruk wat besig was om 'n steeds groter en ongekende skaal te bereik", en wat die nasionale veiligheid van die Volksrepubliek van Hongarye bedreig het.^[40] Vir die doel het die USSR reeds die inval en besetting van Hongarye sowel as die politieke suiwering van die Hongaarse samelewing beplan.^[54] Om tweeuur die oggend op 24 Oktober 1956 het die Sowjet-minister van verdediging Georgi Zjoekof die Rooi Leër beveel om Boedapest te beset – die hoofstad van 'n Warskouverdrag-land.^[55]

Teen twaalfuur die middag is Rooi Leër-tenks buite die parlementsgebou gestasioneer, en Rooi Leër-soldate het die brûe en kruispaaie beset wat toegang tot Boedapest beheer het, terwyl Hongaarse revolusionêre strate afgesper het om hul stad teen die Rooi Leër te verdedig.^[49] Op dieselfde dag het Imre Nagy eerste minister geword in die plek van András Hegedüs.^[56] In 'n nasionale radio-uitsending het Imre Nagy 'n wapenstilstand tussen die Rooi Leër en die Hongaarse Revolusionêre bepleit en ingestem om uitgestelde politieke hervormings waarop in 1953 besluit is, te implementeer. Ten spyte van die pleidooie van Nagy, het die landelike en stedelike bevolkings van die Hongarye hulself bewapen en voortgegaan om teen die Rooi Leër te veg.^[57]

Anti-kommunistiese Hongaarse revolusionêre te midde van die beskadigde geboue van Boedapest. (November 1956)

By die kantore van die Kommunistiese koerant Szabad Nép het die ÁVH-wagte op ongewapende betogers geskiet; op hul beurt het anti-kommuniste ÁVH-polisiemanne in die koerantgebou aangeval en verdryf.^[57] Die Hongaarse revolusionêre het hulle toe teen die ÁVH-polisiemanne gewreek.^[58] Op 25 Oktober het die anti-kommunistiese en nasionalistiese revolusionêre voor die Hongaarse parlementsgebou saamgedrom en hul anti-Sowjet-eise aan die Kommunistiese regering voorgelê. Vanaf die dakke van die geboue langs die parlement het die ÁVH-polisiemanne op die vergaderde betogers geskiet.^[59][60] In die chaos en wanorde het sommige Rooi Leër-soldate die geweervuur van die ÁVH-polisiemanne bo-op die dakke beantwoord, nadat hulle hulself foutiewelik as teikens van die ÁVH gesien het.^[49][61] Die Hongaarse revolusionêre het hulself bewapen met wapens wat gebuit is van ÁVH-polisiemanne en wat voorsien is deur anti-kommunistiese soldate wat die Hongaarse leër verlaat het om aan die Hongaarse Rewolusie teen die USSR deel te neem; uit die skare buite die parlement het die gewapende revolusionêre op die ÁVH-polisiemanne op die dak geskiet.^[49][59]

Intussen het soldate wat lojaal was teenoor die nasionalistiese en anti-kommunistiese saak die bevelsketting van die Hongaarse leër lamgelê in reaksie op die Kommunistiese regering se bevel om die populêre betogings teen die Sowjetbeheer van Hongarye op militêre wyse te onderdruk. Die Hongaarse leëreenhede in Boedapest en op die platteland het onbetrokke gebly by die Rewolusie, omdat plaaslike bevelvoerders nie betrokke wou raak nie.^[62] In die tydperk van 24 tot 29 Oktober is orde egter herstel nadat die Hongaarse leër in 71 gewapende gevegte met die nasionalistiese en anti-kommunistiese revolusionêre slaags geraak het.^[62] Op 26 Oktober in die dorp Kecskemét buite die kantoor van die ÁVH en die plaaslike tronk, het die Hongaarse leër se Derde Korps, gelei deur generaal-majoor Lajos Gyurkó, sewe anti-kommunistiese betogers geskiet en die organiseerders van die anti-Sowjet-protes gearresteer.^[62]

Hongaarse opstand in Boedapest

Terwyl Hongaarse revolusionêre die soldate en tenks van die Rooi Leër met kleingeweer en molotofbomme in die strate van Boedapest beveg het, het revolusionêre werkersrade regdeur Hongarye regeringsmag oorgeneem en algemene stakings uitgeroep om die ekonomie en die funksionering van die burgerlike samelewing te stuit. Om Hongarye van die invloed en beheer van die USSR te bevry het die revolusionêre kommunistiese simbole, soos die rooi ster en monumente van die Rooi Leër, vernietig en kommunistiese literatuur verbrand. Boonop het revolusionêre milisies, soos die 400-man-milisie onder leiding van József Dudás, pro-Sowjet-Hongare en ÁVH-polisiemanne aangeval en gedood.^[63] Die Pantserafdeling van die Hongaarse weermag wat in Boedapest gestasioneer was onder bevel van Pál Maléter het 'n belangrike rol gespeel in die Hongaarse Rewolusie en skietstilstand-ooreenkomste met die revolusionêre onderhandel,^[64] die Hongaarse Rewolusie het nietemin baie kommuniste gevange geneem, wat summier tereggestel is.^[65]

In die Csepel-omgewing van Boedapest het 250 Kommuniste die Csepel Yster- en Staalwerke verdedig, en op 27 Oktober het die Hongaarse Weermag die orde in Csepel herstel; twee dae later het die Hongaarse Revolusionêre Csepel herower ná die Hongaarse weermag se onttrekking op 29 Oktober. In die Angyalföld-gebied van Boedapest het die Kommuniste, 350 gewapende werkers, en 380 Kommunistiese soldate die Láng-fabriek verdedig. Anti-fascistiese Hongaarse veterane van die Tweede Wêreldoorlog het deelgeneem aan die herowering van die kantore van die Szabad Nép Kommunistiese koerant. By die dorp Szarvas het gewapende wagte die Hongaarse Kommunistiese Party en die Kommunistiese regering van Hongarye verdedig.^[66] Die Revolusionêre se suksesvolle aanvalle op die Parlement was egter suksesvol daarin om die Kommunistiese regering van Hongarye in duie te laat stort.^[67] Eerste Sekretaris Ernő Gerő en die voormalige Eerste minister András Hegedüs het uit Hongarye na die USSR gevlug; Imre Nagy het eerste minister geword, en János Kádár het die eerste sekretaris van die Hongaarse Kommunistiese Party geword.^[68]

Die Nagy-regering het die politieke gevangene, generaal Béla Király, bevry sodat hy orde in Hongarye kon herstel met 'n nasionale wag wat saamgestel is uit polisiemanne, soldate en revolusionêre lojaal aan Hongarye.^[69] Op 30 Oktober 1956 het genl. Király se nasionale wag die gebou van die Sentrale Komitee van die Hongaarse Kommunistiese Party aangeval en enige pro-Sowjet-beampte van die Hongaarse Kommunistiese Party, ÁVH-polisieman, of pro-Sowjet-Hongaarse soldaat wat hulle teëgekom het gedood.^[70] Die meeste Rooi Leër-troepe het van Boedapest na garnisoene op die Hongaarse platteland teruggetrek.^[71]

Tussenspel

Gevegte is tussen 28 Oktober en 4 November gestaak, aangesien baie Hongare geglo het dat Sowjet-militêre eenhede besig was om hul aan Hongarye te onttrek.^[72] Volgens kommunistiese bronne na die rewolusie, is ongeveer 213 lede van die Hongaarse Werkers Volksparty gedurende dié tydperk in boendoegeweld gedood of tereggestel.^[73]

Nuwe regering

Die politieke pamflet kondig aan: 'n nuwe regering is gevorm. Eerste Minister Imre Nagy is hoof van die regering. (27 Oktober 1956)

Die nuwe Kommunistiese regering van Eerste Minister Imre Nagy is verras deur die spoed waarmee die Hongaarse Revolusie van die strate van Boedapest na die hele Hongarye uitgebrei het, en die gevolglike ineenstorting van die ou Gerő–Hegedüs Kommunistiese regering. As regeringshoof het premier Nagy elke Hongaar gevra om politieke verdraagsaamheid aan die dag te lê om die burgerlike orde in Hongarye te herstel. As die enigste Kommunistiese Hongaarse leier met politieke geloofwaardigheid onder Hongare, het die politieke optrede van die Nagy-regering die USSR toegelaat om die Hongare se anti-Sowjet-protes as 'n populêre opstand te tipeer, eerder as 'n anti-kommunistiese teenrevolusie.^[74] Op 28 Oktober 1956 het Nagy se kommunistiese regering 'n wapenstilstand onder nasionalistiese, anti-kommunistiese en Kommunistiese Hongare aangekondig, en om die nasionale krisis op te los sou Nagy die volgende benadering volg:

• beskou die opstand as 'n "groot, nasionale en demokratiese gebeurtenis", en nie 'n anti-kommunistiese teenrevolusie nie,

• bewerkstellig 'n onvoorwaardelike wapenstilstand en staan politieke amnestie aan die revolusionêre toe,

• onderhandel met die nasionalistiese en anti-kommunistiese revolusionêre,

• ontbind die ÁVH-sekuriteitspolisie,

• vestig 'n nasionale wag vir Hongarye, en

• maak reëlings vir die onmiddellike onttrekking van die Rooi Leër uit Boedapest en Hongarye.

'n Skare juig nasionalistiese Hongaarse troepe in Boedapest toe.

Op 1 November het die Nagy-regering Hongarye se onttrekking aan die Warskouverdrag en Hongarye se internasionale status as 'n polities onverbonde land formeel verklaar^[75][76]. Omdat die nasionale regering slegs tien dae aan bewind was kon hul egter nie hul beleide in detail verduidelik nie. Koeranthoofartikels het ook beklemtoon dat Hongarye 'n veelparty sosiale demokrasie moet wees wat nie by die Russies-Amerikaanse Koue Oorlog betrokke is nie.^[77]Ongeveer 8000 politieke gevangenes is vrygelaat, insluitende kardinaal József Mindszenty^[78][79]. Verbode politieke partye soos die Onafhanklike Kleinboere Party en die Nasionale Kleinboere Party ("Petőfi Party"),^[80] het weer hul verskyning gemaak om by die koalisie aan te sluit.^[81]

In 1, 170 gemeenskappe in Hongarye was daar 348 gevalle van revolusionêre rade wat die plaaslike administrateurs afgedank het; 312 gevalle van revolusionêre rade wat die leiers afgedank het; en 215 gevalle van die plaaslike inwoners wat die kommunistiese administratiewe rekords van hul gemeenskappe verbrand het. In 681 gemeenskappe het anti-kommunistiese en nasionalistiese Hongare simbole wat die oorheersing van die USSR gesimboliseer het, soos byvoorbeeld die Rooi Ster en standbeelde van Josef Stalin en van Lenin, beskadig en vernietig; 393 gemeenskappe het Sowjet-oorlogsgedenktekens beskadig; en 122 gemeenskappe het die boeke van Marx, Lenin en Stalin verbrand.^[17][62]

Vlag van die Hongaarse Revolusie van 1956.

Plaaslike revolusionêre rade is regdeur Hongarye gevorm,^{[82][83][84][85]} in die algemeen sonder betrokkenheid van die nasionale regering in Boedapest, en het verskeie verantwoordelikhede van plaaslike regering van die ontbinde Kommunistiese party aanvaar.^[86] Teen 30 Oktober is die rade amptelik deur die Hongaarse Werkers Volksparty goedgekeur, en die Nagy-regering het vir hul steun gevra as "outonome, demokratiese plaaslike organe wat tydens die Revolusie gevorm is."^[86] Op dieselfde wyse is werkersrade by nywerheidsaanlegte en myne gestig, en verskeie ongewilde regulasies soos produksienorme is geskrap. Die werkersrade het daarna gestreef om ondernemings te bestuur en hulle werkers se belange te beskerm en 'n sosialistiese ekonomie vry van rigiede partybeheer tot stand te bring.^[87] Plaaslike beheer deur die rade was egter nie altyd bloedloos nie; in Debrecen, Győr, Sopron, Mosonmagyaróvár en ander stede het die ÁVH op skare betogers geskiet, met groot lewensonkoste. Die ÁVH is ontwapen, dikwels met geweld, en in baie gevalle bygestaan deur die plaaslike polisie.^[86]

In totaal was daar ongeveer 2, 100 plaaslike revolusionêre en werkersrade met meer as 28, 000 lede. Die rade het 'n gekombineerde konferensie in Boedapest gehou wat besluit het om die landwye arbeidsstakings te beëindig en werk op 5 November te hervat, met die belangriker rade wat afgevaardigdes na die Parlement gestuur het om die Nagy-regering van hul ondersteuning te verseker.^[62]

Sowjet-perspektief

Op 24 Oktober 1956 het die Politburo van die USSR 'n gesprek gehou oor hoe om die politieke opstande wat in die Warskouverdrag-lande plaasgevind het, spesifiek die Poolse Oktober-opstand en die Hongaarse Opstand, op te los. Onder leiding van Wjatsjeslaf Molotof het die geharde faksie van die KPSU vir militêre ingryping gestem, maar is teengestaan deur Nikita Chroesjtsjof en maarskalk Georgi Zjoekof, wat 'n politieke oplossing vir die Hongaarse opstand gesoek het. In Boedapest het die Sowjet-afvaardiging aan Moskou gerapporteer dat die Hongaarse politieke situasie minder plofbaar was as wat tydens die opstand gerapporteer is. In die nastrewing van politieke stabiliteit het Chroesjtsjof gesê dat Ernő Gerő se versoek van 23 Oktober vir Sowjet-ingryping daarop dui dat die Hongaarse Kommunistiese Party steeds die vertroue van die Hongaarse mense het, omdat die Hongare oor onopgeloste sosio-ekonomiese probleme betoog het en nie oor ideologie nie.^[40] In die Weste het die Suez-krisis (29 Oktober — 7 November 1956) en die gevolglike beslaglegging van die Suezkanaal in Egipte deur die Franse en Britte die moontlikheid van Westerse militêre ingryping in Hongarye aansienlik verskraal. Op 28 Oktober het Chroesjtsjof gesê dat Sowjet-militêre ingryping in Hongarye 'n verkeerde nabootsing van die Anglo-Franse ingryping in Egipte sou wees.^[88]

Die USSR se onderdrukking van die Hongaarse Rewolusie is gekenmerk deur T-54-tenks wat die strate van Boedapest gepatrolleer het, totdat die Rooi Leër op 31 Oktober 1956 opgedaag het.

In Rusland het die Presidium van die KPSU op 30 Oktober 1956 besluit om nie die nuwe Hongaarse regering af te sit nie.^[89][90] Maarskalk Zjoekof as volg geoordeel: "Ons moet ons troepe uit Boedapest onttrek, en, indien nodig, uit Hongarye. Dit is 'n les vir ons in die militêre-politieke sfeer". Die Presidium het hierna die verklaring van die regering van die USSR oor die beginsels van ontwikkeling en verdere versterking van vriendskap en samewerking tussen die Sowjetunie en ander Sosialistiese State aanvaar en gepubliseer, wat vermeld het dat "Die Sowjet-regering bereid is om die nodige onderhandelinge aan te gaan met die regering van die Hongaarse Volksrepubliek en [met] ander lede van die Warskouverdrag, oor die kwessie van die teenwoordigheid van Sowjet-troepe in die grondgebied van Hongarye."^[91]

Die Hongaarse Revolusie: Die beskadigde hoofkwartier van die Hongaarse Kommunistiese Party op Republiekplein in Boedapest.

Op 30 Oktober in Hongarye, na gerugte dat die geheime polisie anti-kommunistiese rewolusionêre gevange geneem het en dat die ÁVH anti-kommunistiese betogers in die stad Mosonmagyaróvár geskiet het, het gewapende betogers die ÁVH-afdeling aangeval wat die hoofkwartiergebou van die Hongaarse Werkende Volksparty in Köztársaság tér (Republiekplein) in Boedapest bewaak het.^[86][92][93] Die anti-kommunistiese rewolusionêre het meer as 20 ÁVH-offisiere en ÁVH-dienspligtiges gedood, asook die hoof van die Boedapest-partykomitee, Imre Mező.^[94][95] Binne ure is nuusberigte en verfilmde tonele van die Hongaarse anti-kommunistiese opstand wat op Republiekplein plaasgevind het in die USSR uitgesaai, en die KPSU het propaganda vervaardig uit beeldmateriaal van die Kommunistiese slagoffers van die Hongaarse Opstand.^[95][96] Die leiers van die Hongaarse Rewolusie het die aanval op die ÁVH-hoofkwartier veroordeel en die betogers gevra om nie boendoegeweld te pleeg nie.^[97]

Op 30 Oktober in Boedapest het Anastas Mikoyan en Mikhail Suslov met premier Imre Nagy vergader, wat aan hulle gesê het dat Hongaarse geopolitieke neutraliteit 'n langtermyn politieke doelwit vir die Hongaarse Volksrepubliek was, en dat hy dit met die presidium van die KPSU wou bespreek.^[98][99] Chroesjtsjof het verskeie geopolitieke opsies vir die USSR se oplossing van die Hongaarse anti-kommunistiese rewolusie oorweeg, maar na Nagy se verklaring van Hongaarse neutraliteit het hy besluit dat hy die Rooi Leër na Hongarye sou stuur.^[100] Die USSR het die Hongaarse Volksrepubliek binnegeval om die volgende redes:^[101][102]

• Gelyktydige politieke oorgange na veelparty- en parlementêre demokrasie en 'n demokratiese nasionale raad van werkers kan "na 'n kapitalistiese staat" in Hongarye en Pole lei, elke beweging het die gesag van kommunistiese partye in Oos-Europa uitgedaag.^[103][104]

• Die militariste in die KPSU sou nie die USSR se versuim om in Hongarye in te gryp verstaan nie. De-stalinisering het die geharde lede van die KPSU vervreem, wat geglo het dat anti-kommunistiese betogings Sowjetoorheersing in Oos-Europa bedreig. Dat die werkersopstand in Oos-Duitsland (17 Junie 1953) en die onderdrukking daarvan, waartydens 84 betogers gedood en 700 anti-kommunistiese rewolusionêre gevange geneem is – 'n nuwe Kommunistiese regering vir die Duitse Demokratiese Republiek vereis het.^[105] Dat die werkersbetogings by Poznań (Junie 1956) – waarvan die onderdrukking 57–78 anti-kommunistiese betogers gedood het – die Poolse Oktober-beweging geskep het, wat 'n Poolse Kommunistiese regering aangestel het wat minder afhanklik was van bevele van Moskou.^{[106][107][108]}

• Hongaarse geopolitieke neutraliteit en onttrekking aan die Warskouverdrag het die buffersone van satellietnasies verswak, waardeur die USSR hom teen invalle beskerm het.^[109]

In die Volksrepubliek van Hongarye het die anti-kommunistiese militante tot die gevolgtrekking gekom dat "die [Hongaarse Kommunistiese] Party die inkarnasie van burokratiese despotisme is" en dat "sosialisme slegs op die fondamente van direkte demokrasie kan ontwikkel." Vir die anti-kommuniste was die stryd van die Hongaarse werkers "vir die beginsel van direkte demokrasie" en dat "alle mag aan die Werkerskomitees van Hongarye oorgedra moet word."^[110] In reaksie hierop het die Presidium die de facto wapenstilstand verbreek en die Hongaarse Rewolusie onderdruk.^[111]

Die Sowjetunie se plan was om 'n "Voorlopige Revolusionêre Regering" onder leiding van János Kádár te verklaar, wat 'n beroep sou doen vir Sowjet-bystand om orde in Hongarye te herstel. Kádár was vroeg in November in Moskou en was in kommunikasie met die Sowjet-ambassade terwyl hy nog 'n lid van die Nagy-regering was^[112][113] Die USSR het diplomatieke afvaardigings na ander Kommunistiese regerings in Oos-Europa en na die Volksrepubliek China gestuur in 'n poging om misverstande uit die weg te ruim wat tot streekskonflikte kon lei. Hulle het ook propaganda uitgesaai wat hul tweede Sowjet-ingryping aan Hongare verduidelik. Sowjet-diplomate het hul werklike voornemens verdoesel deur die Nagy-regering te betrek by samesprekings oor die onttrekking van die Rooi Leër uit Hongarye.^[114]

Boonop het Mao Zedong Chroesjtsjof se besluit om die Hongaarse opstand te onderdruk beïnvloed. Die adjunkvoorsitter van die Kommunistiese Party van China, Liu Shaoqi, het Chroesjtsjof probeer oortuig om die Hongaarse Rewolusie op militêre wyse te onderdruk.^[115][116] Alhoewel Sino-Sowjet-verhoudinge onstabiel was, het die mening van Mao groot gewig gedra onder die lede van die Presidium van die KPSU. Mao het aanvanklik 'n tweede ingryping teengestaan, wat op 30 Oktober aan Chroesjtsjof gekommunikeer is, voordat die Presidium vergader het en teen 'n Hongaarse ingryping besluit het;^[117] later het Mao van plan verander en ingryping na Hongarye ondersteun.^[118]

In die tydperk van 1 tot 3 November 1956 het Chroesjtsjof die USSR se Warskouverdrag-bondgenote ingelig van sy besluit om die Hongaarse Rewolusie te onderdruk. Chroesjtsjof het die Poolse kommunistiese politikus Władysław Gomułka in Brest, Wit-Rusland, ontmoet; en het toe met die Roemeense, Tsjeggo-Slowaakse en Bulgaarse leiers in Boekarest, Roemenië, vergader. Uiteindelik het Chroesjtsjof na die Sosialistiese Federale Republiek Joego-Slawië gereis en met Josip Broz Tito vergader. Tito het Chroesjtsjof oorreed om János Kádár as die nuwe leier van die Volksrepubliek Hongarye aan te stel, eerder as Ferenc Münnich.^[119][120] Twee maande nadat die USSR die Hongaarse Rewolusie onderdruk het, het Tito aan Nikolai Firiubin, die Sowjet-ambassadeur in Joego-Slawië, gesê dat "daar 'n [politieke] reaksie was, veral in Kroasië, waar reaksionêre elemente die werknemers van die Joego-Slawiese veiligheidsorgane openlik tot geweld aangehits het."^[121]

Poolse reaksie

Gedenkplaat ter herdenking van Pools-Hongaarse solidariteit tydens die Hongaarse rewolusie van 1956, by Krakowskie Przedmieściestraat 5, in Warskou.

Die gebeure in Hongarye het tot verskeie spontane reaksies in Pole gelei. Hongaarse vlae is in baie Poolse dorpe en dorpies vertoon. Ná die Sowjet-inval het die hulp wat die gewone Pool aan die Hongare verleen het 'n aansienlike omvang aangeneem. Burgerorganisasies en selfwerkende hulpkomitees is regdeur Pole gestig om hulp aan die Hongaarse bevolking te versprei, bv. die Sosiale Burgerlike Komitee van Kreatiewe Verenigings (Bydgoszcz), die Studentekomitee vir Hulp aan Hongare (Kraków), die Vereniging van Vriende van Hongare (Tarnów), die Komitee om die Hongare te help (Lublin), en die Komitee vir Hulp aan Hongare (Człuchów). Benewens die amptelike ondersteuning wat deur die Poolse Rooi Kruis gekoördineer is, is slegs een konvooi gestuur – wat deur die Studentehulpkomitee vir Hongare van Kraków georganiseer is. Verdere soortgelyke inisiatiewe is onderdruk.^[122]

Teen 12 November het meer as 11, 000 erebloedskenkers regdeur Pole geregistreer. Poolse Rooi Kruis-statistieke toon dat deur lugvervoer alleen (15 vliegtuie) 44 ton medikasie, bloed en ander mediese voorrade aan Hongarye afgelewer is. Bystand wat met pad- en spoorvervoer gestuur is, was baie hoër. Die Poolse hulp wat aan die Hongare verleen is word geskat op ongeveer VS$2 miljoen in 1956-dollars.^{[123][124][125]}

Internasionale perspektief

Nederlandse anti-kommuniste marsjeer ter morele steun vir die Hongaarse Rewolusie. (Eindhoven, Nederland, 5 November 1956)

Op 24 Oktober 1956 het die Amerikaanse minister van buitelandse sake, John Foster Dulles (r. 1953–1959) aanbeveel dat die Verenigde Nasies se Veiligheidsraad byeenkom om die USSR se inval en besetting van die Hongaarse Volksrepubliek te bespreek, sonder 'n beslissende resultaat,^[126] wat onder meer toegewy kan word aan (en ten spyte van die Protokol van Sèvres van 22–24 Oktober 1956) Anglo-Franse ingryping in Egiptiese politiek en die gepaardgaande Suez-krisis wat veroorsaak is deur Brittanje en Frankryk se beslaglegging van die Egiptiese Suezkanaal – die Weste is dus verhinder om die imperialisme van die USSR te kritiseer. Die Amerikaanse visepresident R.M. Nixon het gesê dat "Ons nie aan die een kant kan kla oor die Sowjets wat in Hongarye ingryp, en aan die ander kant dit goedkeur dat die Britte en die Franse die spesifieke tyd kies om teen [Gamel Abdel] Nasser op te tree nie."^[42]Ten spyte van vroeëre eise vir die terugrol van Kommunisme en van die Linkse bevryding van Oos-Europa, het Dulles aan die USSR gesê: "Ons sien nie hierdie state [Hongarye en Pole] as potensiële militêre bondgenote nie."^[78]

Die Eisenhower-regering het staatgemaak op die CIA wat 'n anti-kommunistiese staatsgreep in die Hongaarse Volksrepubliek georganiseer het. Die staatsgreep het misluk omdat CIA-offisiere nie seker was op wie hul kon vertrou en bewapen om teen die Stalingesinde Rákosi-regering, wat ondersteun is deur die USSR, op te tree nie.^[44] Op 28 Oktober, die dag waarop die Nagy-regering die mag oorgeneem het, het CIA-offisier Frank Wisner Radio Free Europe beveel om aanmoediging aan die Hongare uit te saai. Hulle moes voortgaan om die Hongaarse kommuniste en die Rooi Leër te beveg totdat hulp van buite sou opdaag. Toe die Nagy-regering die mag oorgeneem het, het CIA-direkteur Allen Dulles aan die Amerikaanse president gesê om aan die Hongare voor te stel dat die anti-kommunistiese kardinaal József Mindszenty 'n beter keuse sou wees om Hongarye te lei, want Imre Nagy was 'n kommunis, wat Radio Free Europe valslik beskuldig het dat hy die USSR genooi het om Hongarye binne te val en te beset. Omdat die CIA bowendien geen spioenasienetwerk in Kommunistiese Hongarye gehad het nie, het die CIA verkeerdelik geglo dat die Hongaarse leër hul aan die kant van die anti-kommunistiese en nasionalistiese revolusionêre geskaar het.^[127]

Op 4 November 1956 het die USSR die Veiligheidsraad se resolusie wat die USSR se inval in Hongarye kritiseer geveto. In plaas hiervan is die Veiligheidsraad se Resolusie 120 aangeneem, wat die Algemene Vergadering beveel het om te eis dat die USSR sy Rooi Leër uit Hongarye onttrek. Ten spyte van 50 stemme vir onttrekking, 8 stemme teen onttrekking en 15 buite stemming, het die Kommunistiese Kádár-regering van Hongarye die teenwoordigheid van VN-waarnemers in die Hongaarse Volksrepubliek verwerp.^[128]

In die VSA het twee feite die gebrek aan optrede van die Eisenhower-regering bepaal: (i) die VSA Weermagstudie, “Hongarye, Weerstandsaktiwiteite en -potensiaal” (Januarie 1956), waarin die VSA se militêre ingryping in Hongarye aan die kant van die Hongaarse revolusionêre afgeraai word^[129] en (ii), die geheime oorlogvoering van die Nasionale Veiligheidsraad wat slegs deur sielkundige oorlogvoering, sabotasie en ekonomiese oorlogvoering anti-kommunistiese politieke ontevredenheid in die Oosblok aangemoedig het.^[42][130]

Radio Free Europe (RFE) het voortdurend die Hongaarse revolusionêre, nasionaliste en anti-kommuniste aangemoedig om die Rooi Leër en die Hongaarse kommuniste te beveg totdat hulp van buite, dit wil sê van NAVO, Hongarye se grense bereik het. Nadat die USSR die anti-kommunistiese Hongaarse Rewolusie verslaan het, het die revolusioniste die CIA en hul RFE-netwerk gekritiseer omdat hulle die Hongare mislei het om te glo dat die Weste – NAVO en die VSA – die USSR uit die Hongaarse Volksrepubliek sou verdryf.^[131] Die CIA se Dulles het president Eisenhower oor die uitsaai van leuenagtige beloftes van eksterne militêre ondersteuning vir die anti-kommunistiese Hongare mislei. Eisenhower het Dulles geglo omdat die CIA transkripsies van die bedrieglike CIA-uitsendings, wat valslik militêre hulp aan die Hongaarse revolusionêre belowe het om die Kommunistiese regering van Hongarye omver te werp, geklassifiseer en versteek het.^[127]

In 1998 het die Hongaarse ambassadeur Géza Jeszenszky Westerse gebrek aan optrede in 1956 as onopreg gekritiseer, en in herinnering groep dat die Verenigde Nasies sy invloed gebruik het om 'n oplossing te vind vir die Koreaanse Oorlog (1950–1953).^[132]Boonop bevestig die studie Hungary, 1956: Reviving the Debate over US (In)action during the Revolution dat die Eisenhower-regering nie ingegryp het by die Hongaarse Revolusie nie – wat in die Sowjet-invloedsfeer plaasgevind het – omdat die USSR sou kon reageer met 'n kernoorlog.^[133]

Sowjet-ingryping van 4 November

1 November nuusberig oor die situasie in Hongarye

Op 1 November het Imre Nagy berigte ontvang dat Sowjetmagte Hongarye vanuit die ooste binnegekom het en na Boedapest opgeruk het.^[134] Nagy het versekerings (wat vals blyk te gewees het) van die Sowjet-ambassadeur Joeri Andropof ontvang dat die Sowjetunie nie sou inval nie. Die Kabinet, met János Kádár se instemming, het Hongarye se neutraliteit verklaar, aan die Warskouverdrag onttrek en hulp van die diplomatieke korps in Boedapest en Dag Hammarskjöld, VN-sekretaris-generaal, versoek om Hongarye se neutraliteit te verdedig.^[135] Andropof is gevra om sy regering in te lig dat Hongarye onmiddellik sal begin met onderhandelinge oor die verwydering van Sowjet-magte.^[136][137]

Op 3 November is 'n Hongaarse afvaardiging onder leiding van die minister van verdediging Pál Maléter, genooi om onderhandelinge oor Sowjet-onttrekking by die Sowjet-militêre bevel by Tököl, naby Boedapest, by te woon. Omstreeks middernag daardie aand het Generaal Ivan Serov, Hoof van die Sowjet-veiligheidspolisie (KGB) die inhegtenisneming van die Hongaarse afvaardiging beveel,^[138] en die volgende dag het die Sowjet-leër Boedapest weer aangeval.^[139]

’n Sowjetvervaardigde pantsermotor (BTR-152) brand in November in ’n straat in Boedapest

Die tweede Sowjet-ingryping, met die kodenaam "Operasie Warrelwind", is deur maarskalk Ivan Konev van stapel gestuur.^[102][140] Die vyf Sowjet-afdelings wat voor 23 Oktober in Hongarye gestasioneer was, is tot 'n totale sterkte van 17 afdelings aangevul.^[141] Die 8ste Gemeganiseerde Leër onder bevel van luitenant-generaal Hamazasp Babadzhanian en die 38ste leër onder luitenant-generaal Hadzhi-Umar Mamsurov van die nabygeleë Karpate Militêre Distrik is na Hongarye vir die operasie ontplooi.^[142] Sommige gesoute Sowjet-soldate het glo geglo dat hulle na Oos-Berlyn gestuur word om Duitse fasciste te beveg.^[143]Om halftien op 3 November het die Sowjet-leër Boedapest heeltemal omsingel.^[144]

Om drieuur die oggend op 4 November het Sowjet-tenks Boedapest langs die Pest-kant van die Donau binnegedring in twee bewegings: een op die Soroksári-pad van die suide af en die ander in die Váci-pad van die noorde af. Voordat 'n enkele skoot afgevuur is, het die Sowjets dus die stad effektief in twee verdeel en alle kontrolepunte beheer, terwyl hulle aan hul agterkant deur die breë Donaurivier beskerm is. Pantsereenhede het Buda oorgesteek en om 04:25 die eerste skote op die weermagkaserne by Budaörsiweg afgevuur. Sowjet-artillerie en tenkvuur is spoedig in al die distrikte van Boedapest gehoor.^[144] Operasie Warrelwind het lugaanvalle, artillerie en die gekoördineerde tenk-infanterie-aksie van 17 afdelings gekombineer.^[145] Die Sowjet-weermag het T-34-85 medium tenks sowel as die nuwe T-54's, swaar IS-3 tenks, 152 mm ISU-152 mobiele kannonne en oopdak BTR-152 gepantserde personeeldraers ontplooi.^[146]

Twee beskadigde Sowjet ISU-152 mobiele kanonne in Boedapest se 8ste Distrik met 'n verlate T-34/85 tenk in die agtergrond.

Tussen 4 en 9 November het die Hongaarse weermag sporadiese en ongeorganiseerde weerstand gebied, met Zjoekof wat die ontwapening van twaalf afdelings, twee gepantserde regimente en die hele Hongaarse Lugmag aangemeld het. Hongaarse vegters het die mees formidabele weerstand voortgesit in verskeie distrikte van Boedapest (die bekendste synde die Slag van die Corvin-gang) en in en om die stad Pécs in die Mecsekberge en in die industriële sentrum van Dunaújváros (toe Stalindorp genoem). Gevegte in Boedapest het bestaan uit tussen tien en vyftienduisend weerstandsvegters, met die hewigste gevegte wat in die werkersklasvesting van Csepel aan die Donaurivier plaasgevind het.^[147] Alhoewel sommige senior offisiere openlik pro-Sowjet was, het die gewone soldate oorweldigend lojaal aan die rewolusie gebly en óf teen die inval geveg óf gedros. Die VN het berig dat daar geen aangetekende voorvalle was van Hongaarse leëreenhede wat vir die Sowjette geveg het nie.^[148]

Om 05:20 op 4 November het Imre Nagy sy laaste pleidooi aan die nasie en die wêreld uitgesaai en aangekondig dat Sowjetmagte Boedapest aanval en dat die regering op sy pos bly.^[149] Die radiostasie, Free Kossuth Rádió, het om 08:07 opgehou uitsaai.^[150] ’n Noodkabinetsvergadering is in die Parlement gehou, maar is deur slegs drie ministers bygewoon. Soos Sowjet-troepe opgedaag het om die gebou te beset, het 'n onderhandelde ontruiming gevolg, met Minister van Buitelandse, Sake István Bibó, wat op sy pos gebly het, as die laaste verteenwoordiger van die Nasionale Regering.^[151] Hy het For Freedom and Truth geskryf, 'n roerende proklamasie aan die nasie en die wêreld.^[152]

Ruszkik haza! ("Russe gaan huis toe!") slagspreuk in Boedapest.

Corvin-bioskoop na die nederlaag van die rewolusie.

Teen sesuur die oggend op 4 November^[153] in die dorp Szolnok het János Kádár die "Hongaarse Revolusionêre Werker-Boere-regering" uitgeroep. Sy verklaring het gelui: "Ons moet 'n einde maak aan die oordaad van die teenrevolusionêre elemente. Die uur vir aksie het aangebreek. Ons gaan die belange van die werkers en boere en die prestasies van die volksdemokrasie verdedig."^[154] Later die aand het Kádár 'n beroep op "die getroue vegters van die ware saak van sosialisme" gedoen om uit die hul skuilplekke te beweeg en die wapen op te neem; Hongaarse steun is egter nie gerealiseer nie, en die gevegte het nie die karakter van 'n intern-verdelende burgeroorlog aangeneem nie, maar eerder, in die woorde van 'n verslag van die Verenigde Nasies, dié van "'n goed toegeruste buitelandse weermag wat deur oorweldigende mag 'n nasionale beweging verpletter en 'n Regering uitskakel.^[155]

Puin na einde van gevegte in Boedapest se 8ste Distrik.

Teen agtuur die oggend het die georganiseerde verdediging van die stad in duie gestort nadat daar beslag gelê is op die radiostasie, en baie verdedigers het teruggeval na versterkte posisies.^[156] Gedurende dieselfde uur het die parlementêre wag hul wapens neergelê, en magte onder generaal-majoor K. Grebennik het die Parlement oorgeneem en gevange ministers van die Rákosi–Hegedüs-regering bevry. Onder die bevrydes was István Dobi en Sándor Rónai, wat albei lede van die heropgestelde sosialistiese Hongaarse regering geword het.^[147] Aangesien hulle selfs in burgerlike kwartiere aangeval is, was Sowjet-troepe nie in staat om militêre van burgerlike teikens te onderskei nie.^[157] Om daardie rede het Sowjet-tenks dikwels stadig langs hoofpaaie beweeg en onoordeelkundig na geboue gevuur.^[156] Hongaarse weerstand was die sterkste in die nywerheidsgebiede van Boedapest, met Csepel wat swaar geteiken is deur Sowjet-artillerie en lugaanvalle.^[158]

Die langste gevegte teen die Sowjet-aanval het in Csepel en in Dunaújváros plaasgevind, waar gevegte tot 11 November geduur het, voordat die opstandelinge uiteindelik aan die Sowjets oorgegee het.^[62] Teen die einde van die gevegte was Hongaarse ongevalle ongeveer 2, 500 dood, en 'n bykomende 20, 000 gewondes. Boedapest het die swaarste onder die bloedvergieting deurgeloop, met 1, 569 burgerlikes wat dood is.^[62] Ongeveer 53% van die dooies was werkers, en ongeveer die helfte van al die slagoffers was mense jonger as dertig. Aan die Sowjet-kant is 699 soldate gedood, 1, 450 gewond en 51 as vermis aangemeld. Volgens skattings het ongeveer 80% van alle ongevalle in die agtste en negende distrikte van Boedapest plaasgevind.^{[62][159][160]}

Sowjet-perspektief

Logo van Prawda

Sowjet-verslae van die gebeure rondom, tydens en na die opstand was merkwaardig konsekwent in hul verslae, en die Tweede Sowjet-ingryping het ondersteuning vir die Sowjet-posisie vanaf internasionale Kommunistiese partye ontvang. Prawda het 36 uur na die uitbreek van geweld 'n weergawe gepubliseer wat die toon aangegee het vir alle verdere verslae en daaropvolgende Sowjet-geskiedskrywing:^[161]

• "Op 23 Oktober het die eerlike sosialistiese Hongare betoog teen foute wat deur die Rákosi- en Gerő-regerings gemaak is.

• Fascistiese-, reaksionêre- en teen-revolusionêre rampokkers wat deur die imperialistiese Weste gefinansier is, het die onrus benut om 'n teenrevolusie te voer.

• Die eerlike Hongaarse mense onder Nagy het 'n beroep gedoen op Sowjet (Warskouverdrag) magte wat in Hongarye gestasioneer was om te help om orde te herstel.

• Die Nagy-regering was ondoeltreffend deur toe te laat dat hy deur teenrevolusionêre invloede verswak is en disintegreer het, soos bewys word deur Nagy se veroordeling van die Warskouverdrag.

• Hongaarse patriotte onder Kádár het met die Nagy-regering gebreek en 'n regering van eerlike Hongaarse revolusionêre werkers en kleinboere gevorm. Die werklik gewilde regering het die Sowjet-bevel versoek om te help om die teenrevolusie te stop.

• Hongaarse patriotte, met Sowjet-bystand, het die teenrevolusie verpletter."

Die eerste Sowjet-verslag het 24 uur ná die eerste Westerse verslag verskyn. Nagy se beroep op die Verenigde Nasies is nie aangemeld nie. Nadat Nagy buite die Joego-Slawiese ambassade gearresteer is, is sy arrestasie nie aangemeld nie. Verslae het ook nie verduidelik hoe Nagy van patriot tot verraaier verander het nie.^[162] Die Sowjet-pers het berig dat daar kalmte in Boedapest is, maar die Westerse pers het berig dat 'n revolusionêre krisis besig was om uit te breek. Volgens die Sowjet-verslag wou Hongare glad nie 'n rewolusie hê nie.^[161]

In Januarie 1957 het verteenwoordigers van die Sowjetunie, Bulgarye, Hongarye en Roemenië in Boedapest vergader om interne ontwikkelinge in Hongarye sedert die totstandkoming van die Sowjet-opgelegde regering te hersien. 'n Verklaring oor die vergadering het "eenparig tot die gevolgtrekking gekom" dat Hongaarse werkers, met die leierskap van die Kádár-regering en die ondersteuning van die Sowjet-leër, pogings verslaan het "om die sosialistiese prestasies van die Hongaarse volk ongedaan te maak".^[163]

Die Sowjet-, Chinese- en Warskouverdrag-regerings het Kádár aangemoedig om voort te gaan met die ondervraging en verhoor van die ministers van die Nagy-regering, en het gevra vir strafmaatreëls teen die "teenrevolusioniste".^[163][164]Daarbenewens het die Kádár-regering 'n uitgebreide reeks "wit boeke" gepubliseer (The Counter-Revolutionary Forces in the October Events in Hungary) wat werklike voorvalle van geweld teen Kommunistiese party en ÁVH-lede en die bekentenisse van Nagy se ondersteuners gedokumenteer het. Die "wit boeke" is in verskeie tale vertaal en in die meeste sosialistiese lande versprei. Alhoewel dit in werklikheid bevooroordeeld is, bied dit feitelike bewyse aan wat oor die algemeen nie ondersteun word nie deur historici buite die Sowjet-sfeer.^[165]

Nasleep

Hongarye

Aankoms van Rooi Kruis-trein met Hongaarse vlugtelinge in Utrecht in November 1956.

In die onmiddellike nasleep is duisende Hongare gearresteer. Uiteindelik is 26, 000 van hulle voor die Hongaarse howe gedaag, 22, 000 is gevonnis en tronk toe gestuur, 13, 000 geïnterneer en 229 tereggestel. Ongeveer 200, 000^[166] het as vlugtelinge uit Hongarye gevlug.^{[167][168][169]} Aan die einde van 1956 en vroeg in 1957 het 1 500 Hongaarse vlugtelinge in Suid-Afrika aangekom.^[170] Die voormalige Hongaarse minister van buitelandse sake, Géza Jeszenszky, het geskat dat 350 tereggestel is.^[132] Sporadiese weerstand en stakings deur werkersrade het tot middel 1957 voortgeduur, wat ekonomiese ontwrigting veroorsaak het.^[171]Teen 1963 is die meeste politieke gevangenes van die 1956 Hongaarse rewolusie vrygelaat.^[172]

Met die grootste deel van Boedapest onder Sowjet-beheer teen 8 November, het Kádár Eerste Minister van die "Revolusionêre Werker-Boere-regering", en Algemene Sekretaris van die Hongaarse Kommunistiese Party geword. Min Hongare het weer by die gereorganiseerde Party aangesluit, sy leierskap is gesuiwer onder die toesig van die Sowjet-presidium, gelei deur Georgi Malenkof en Mikhail Suslov.^[173] Alhoewel partylidmaatskap van 800, 000 voor die opstand afgeneem het tot 100, 000 teen Desember 1956, het Kádár sy beheer oor Hongarye geleidelik vergroot en andersdenkendes geneutraliseer. Die nuwe regering het gepoog om steun te werf deur gewilde beginsels van Hongaarse selfbeskikking, wat tydens die opstand uitgespreek is, voor te staan, maar Sowjet-troepe het gebly.^[174] Na 1956 het die Sowjetunie die Hongaarse leër gesuiwer en politieke indoktrinasie weer ingestel in die oorblywende eenhede. In Mei 1957 het die Sowjetunie sy troepevlakke in Hongarye verhoog en Hongarye het deur verdrag die Sowjet-teenwoordigheid op 'n permanente basis aanvaar.^[175]

Die Rooi Kruis en die Oostenrykse weermag het vlugtelingkampe in Traiskirchen en Graz gestig^[169][176] Imre Nagy het saam met Georg Lukács, Géza Losonczy en László Rajk se weduwee, Júlia, skuiling in die Ambassade van Joego-Slawië gesoek toe Sowjet-magte Boedapest oorrompel het. Ten spyte van die versekering van veilige deurgang uit Hongarye deur die Sowjetse en die Kádár-regering, is Nagy en sy groep gearresteer toe hulle op 22 November probeer het om die ambassade te verlaat, en na Roemenië geneem. Losonczy het gesterf terwyl hy op 'n hongerstaking in die tronk verhoorafwagtend was toe sy tronkbewaarders "onverskillig 'n voedingsbuis in sy lugpyp afgedruk het".^[177]

Die res van die groep is in 1958 na Boedapest terugbesorg. Nagy is saam met Pál Maléter en Miklós Gimes tereggestel ná geheime verhore in Junie 1958. Hulle lyke is in ongemerkte grafte in die Munisipale Begraafplaas buite Boedapest begrawe.^[178]

Tydens die Sowjet-aanval van November 1956 op Boedapest, het kardinaal Mindszenty politieke asiel gekry by die Amerikaanse ambassade, waar hy vir die volgende 15 jaar gewoon het. Hy het geweier om Hongarye te verlaat tensy die regering sy skuldigbevinding van 1949 aan hoogverraad omkeer. Weens swak gesondheid en 'n versoek van die Vatikaan het hy uiteindelik in September 1971 die ambassade verlaat vir Oostenryk.^[179]

Nicolas Krassó was een van die linkse leiers van die Hongaarse opstand en lid van die New Left Review-redaksiekomitee. In 'n onderhoud wat hy kort voor sy dood aan Peter Gowan gevoer het, het Krassó die betekenis van die Hongaarse Rewolusie opgesom met 'n herinnering uit Stalin se kort toespraak tydens die 19de Kongres van die Sowjetunie in 1952: "Stalin het tot aan die einde van die kongres stilgebly, en toe 'n kort toespraak gemaak, wat uit ongeveer twee en 'n half gedrukte bladsye beslaan. Hy het gesê daar is twee baniere wat die progressiewe bourgeoisie weggegooi het en wat die werkersklas moet optel—die baniere van demokrasie en nasionale onafhanklikheid. Niemand kan daaraan twyfel dat die Hongaarse werkers in 1956 hierdie baniere hoog gelig het nie.^[180]

Internasionaal

Ten spyte van die Koue Oorlog-retoriek van Westerse lande, wat die Sowjet-oorheersing van Oos-Europa tot 'n einde wou bring, en Sowjet-beloftes van sosialisme se naderende triomf, het die nasionale leiers van hierdie tydperk (sowel as latere historici) die mislukking van die Hongaarse Rewolusie gesien as bewys dat die Koue Oorlog 'n dooiepunt in Europa bereik het.^[181]

Heinrich von Brentano di Tremezzo, die minister van buitelandse sake van Wes-Duitsland, het aanbeveel dat die mense van Oos-Europa ontmoedig word om “dramatiese optrede te neem wat rampspoedige gevolge vir hulself kan hê”. Die sekretaris-generaal van NAVO het die Hongaarse opstand "die kollektiewe selfmoord van 'n hele volk" genoem.^[182] In 'n koerantonderhoud in 1957 het Chroesjtsjof soos volg kommentaar gelewer: "ondersteuning deur die Verenigde State … is gelykstaande daaraan om tou aan 'n opgehangde man te verskaf".^[183]

Eleanor Roosevelt ontmoet uitgeweke Hongaarse revolusionêre by Kamp Roeder in Salzburg, 10 Mei 1957

In Januarie 1957 het Dag Hammarskjöld, sekretaris-generaal van die Verenigde Nasies, in reaksie op die VN se Algemene Vergadering-resolusies, wat die ondersoek en waarneming van die gebeure in Sowjet-besette Hongarye versoek het, die Spesiale Komitee oor die probleem van Hongarye gestig.^[184] Die komitee, met verteenwoordigers van Australië, Ceylon (Sri Lanka), Denemarke, Tunisië en Uruguay, het verhore in New York, Genève, Rome, Wene en Londen gehou. Oor vyf maande is onderhoude gevoer met 111 vlugtelinge, insluitend ministers, militêre bevelvoerders en ander amptenare van die Nagy-regering, werkers, revolusionêre raadslede, fabrieksbestuurders en -tegnici, kommuniste en nie-kommuniste, studente, skrywers, onderwysers, mediese personeel en Hongaarse soldate. Dokumente, koerante, radiotranskripsies, foto's, filmmateriaal en ander rekords van Hongarye is ook hersien, sowel as skriftelike getuienis van 200 ander Hongare.^[185]

Die regerings van Hongarye en Roemenië het toegang vir die amptenare van hierdie komitee versper, en die regering van die Sowjetunie het nie op versoeke om inligting gereageer nie.^[186] Die komiteeverslag van 268 bladsye^[187] is in Junie 1957 aan die Algemene Vergadering voorgelê, wat die verloop van die opstand en Sowjet-ingryping gedokumenteer het en tot die gevolgtrekking gekom het dat "die Kádár-regering en die Sowjet-besetting die menseregte van die Hongaarse volk geskend het".^[188] 'n Resolusie van die Algemene Vergadering is goedgekeur, waarin "die onderdrukking van die Hongaarse volk en die Sowjet-besetting" betreur word, maar geen ander stappe is geneem nie.^[189]

Die voorsitter van die Spesiale Komitee was Alsing Andersen, 'n Deense politikus en leidende figuur van Denemarke se Sosiaal-Demokratiese Party, wat in 1942 in die Buhl-regering gedien het tydens die Nazi-Duitse besetting van Denemarke. Hy het samewerking met die besettingsmagte verdedig. Hy is in 1947 as Minister van Binnelandse Sake aangestel, maar het bedank nadat sy rol as Minister van Verdediging in 1940 ondersoek is. Hy het toe in 1948 by Denemarke se VN-afvaardiging aangesluit.^[190][191] Die Komiteeverslag en die motiewe van die skrywers daarvan is gekritiseer deur die afvaardigings na die Verenigde Nasies van die Sowjetunie en Kádár-regering. Die Hongaarse verteenwoordiger het nie saamgestem met die gevolgtrekkings van die verslag nie, dit daarvan beskuldig dat dit die gebeure vervals het, en aangevoer dat die instelling van die komitee onwettig was. Die komitee is daarvan beskuldig dat hulle vyandiggesind was teenoor Hongarye en sy sosiale stelsel.^[192] 'n Artikel in die Sowjet-tydskrif International Affairs, gepubliseer deur die Ministerie van Buitelandse Sake, bevat 'n artikel uit 1957 waarin dit die verslag as 'n "versameling van valshede en verdraaiings" veroordeel.^[193]

Time het die Hongaarse Vryheidsvegter as sy "Man van die Jaar" vir 1956 aangewys. Die meegaande Time-artikel vermeld dat hierdie keuse nie geneem kon word voordat die plofbare gebeure van die rewolusie, amper aan die einde van 1956, rugbaar geword het nie. Die tydskrifvoorblad en gepaardgaande teks bevat 'n kunstenaar se uitbeelding van 'n Hongaarse vryheidsvegter, en gebruik skuilname vir die drie deelnemers wie se stories die onderwerp van die artikel is.^[194] In 2006 het die Hongaarse premier Ferenc Gyurcsány na hierdie beroemde Time-voorblad verwys as "die gesigte van vry Hongarye" in 'n toespraak ter viering van die 50ste herdenking van die opstand.^[195] Mnr Gyurcsány (in 'n gesamentlike verskyning saam met die Britse eerste minister Tony Blair) het gesê: "Dit is 'n geïdealiseerde beeld, maar die gesigte van die figure is werklik die gesig van die revolusionêre".^[196]

Tydens die Olimpiese Somerspele 1956 in Melbourne het die Sowjet-hantering van die Hongaarse opstand gelei tot 'n boikot deur Spanje, Nederland en Switserland.^[197] ’n Konfrontasie tussen Sowjet- en Hongaarse spanne het op 6 Desember in die halfeindstryd van die waterpolo-toernooi plaasgevind. Die wedstryd was uiters gewelddadig en is in die laaste minuut gestaak om gevegte onder toeskouers te onderdruk. Hierdie wedstryd, nou bekend as die "bloed in die water wedstryd", het die onderwerp van verskeie rolprente geword.^[198][199] Die Hongaarse span het die wedstryd 4–0 gewen en is later met die Olimpiese goue medalje bekroon. Noorweë het 'n uitnodiging na die eerste Bandy-wêreldkampioenskap in 1957 van die hand gewys en die teenwoordigheid van 'n span uit die Sowjetunie as die rede aangegee.

Op Sondag, 28 Oktober 1956, terwyl sowat 55 miljoen Amerikaners Ed Sullivan se gewilde televisieverskeidenheidprogram gekyk het, met die destydse 21-jarige Elvis Presley vir die tweede keer as ster, het Sullivan kykers gevra om hulp te stuur aan Hongaarse vlugtelinge wat vlug van die gevolge van die Sowjet-inval. Presley het self nog 'n versoek vir skenkings gerig tydens sy derde en laaste verskyning op Sullivan se vertoning op 6 Januarie 1957. Presley het toe 'n liedjie opgedra vir die finale, wat volgens hom in stemming met die tyd was, naamlik die gospelliedjie "Peace in the Valley" . Teen die einde van 1957 het hierdie bydraes, versprei deur die Genève-gebaseerde Internasionale Rooi Kruis as voedselrantsoene, klere en ander noodsaaklikhede, sowat CHF 26 miljoen (VS$6 miljoen in 1957-dollars) beloop, die ekwivalent van $55,300,000 in vandag se dollar. Op 1 Maart 2011 het István Tarlós, die burgemeester van Boedapest, Presley postuum 'n ereburger gemaak en 'n plein wat by die kruising van twee van die stad se belangrikste paaie geleë is, is na Presley vernoem as 'n gebaar van dankbaarheid.

Toe die 1950's tot 'n einde gekom het, het die gebeure in Hongarye skeure in die Kommunistiese politieke partye van Wes-Europese lande veroorsaak. Die Italiaanse Kommunistiese Party (PCI) het 'n skeuring beleef. Volgens die amptelike koerant van die PCI, l'Unità, het die meeste gewone lede en die Partyleierskap, insluitend Palmiro Togliatti en Giorgio Napolitano, die optrede van die Sowjetunie ondersteun om die opstand te onderdruk.^[200] Giuseppe Di Vittorio, hoof van die Kommunistiese vakbond CGIL, het hom egter teen die leierskap se posisie uitgespreek, asook prominente partylede Antonio Giolitti, Loris Fortuna en vele ander invloedryke persone in die Kommunistiese party. Pietro Nenni van die Italiaanse Sosialistiese Party, 'n noue bondgenoot van die PCI, het ook die Sowjet-ingryping gekritiseer. Napolitano, wat in 2006 verkies is as president van die Italiaanse Republiek, het in sy politieke outobiografie van 2005 geskryf dat hy spyt was oor sy regverdiging van Sowjet-optrede in Hongarye, en gesê dat hy destyds geglo het dat party-eenheid en die leierskap van Sowjet-kommunisme belangriker was.^[201]

Die Kommunistiese Party van Groot-Brittanje (KPGB) het 'n verlies van duisende partylede gely ná die gebeure in Hongarye. Alhoewel Peter Fryer, korrespondent vir die KPGB-koerant The Daily Worker, berig het oor die gewelddadige onderdrukking van die opstand, is sy berigte swaar deur die partyleierskap gesensor.^[143] By sy terugkeer uit Hongarye het Fryer uit die koerant bedank. Hy is later deur die Kommunistiese Party geskors.

In Frankryk het gematigde Kommuniste soos die historikus Emmanuel Le Roy Ladurie bedank, en die Franse Kommunistiese Party se beleid om Sowjet-aksies te ondersteun bevraagteken. Die Franse filosoof en skrywer Albert Camus het 'n ope brief, The Blood of the Hungarians geskryf, waarin hy die Weste se gebrek aan optrede kritiseer. Selfs Jean-Paul Sartre, steeds 'n onbeskaamde Kommunis, het die Sowjet owerhede gekritiseer in sy artikel Le Fantôme de Staline, in Situations VII.^[202] Linkse kommuniste het veral die revolusie ondersteun.

Herdenking

Gedenkplaat by die Ambassade van Serwië, Boedapest, ter nagedagtenis aan Imre Nagy wat tydens die Hongaarse Revolusie van 1956 daar geskuil het.

In die noordwestelike hoek van MacArthur Park in Los Angeles, Kalifornië, het die Hongaars-Amerikaanse gemeenskap 'n gedenkbeeld gebou om die Hongaarse vryheidsvegters te vereer. Die obelisk-pilaar, wat in die laat 1960's gebou is, staan saam met 'n Amerikaanse arend wat oor die stad Los Angeles waak. Daar is verskeie monumente gewy aan die herdenking van die Hongaarse Revolusie in die Verenigde State. Een van die monumente kan gevind word in Cleveland, Ohio, by die Cardinal Mindszenty Plaza. Daar is ook 'n monument van A Boy From Pest in die dorp Szczecin, Pole. In Denver is die Hungarian Freedom Park in 1968 tot stand gebring om die opstand te herdenk.^[203]

Openbare gesprek oor die rewolusie is vir meer as 30 jaar in Hongarye onderdruk. Sedert die ontdooiing van die 1980's is dit 'n onderwerp van intense studie en debat. Op 16 Junie 1989, die 31ste herdenking van sy teregstelling, is Imre Nagy se liggaam met volle eer herbegrawe.^[178] Die Republiek van Hongarye is in 1989 op die 33ste herdenking van die Revolusie verklaar, en 23 Oktober is nou 'n Hongaarse nasionale vakansiedag.^[204]

In Desember 1991 het die aanhef van die verdrae met die ontbinde Sowjetunie onder Michail Gorbatsjof, en Rusland, verteenwoordig deur Boris Jeltsin, amptelik om verskoning gevra vir die 1956 Sowjet-optrede in Hongarye. Hierdie verskoning is in 1992 deur Jeltsin herhaal tydens 'n toespraak aan die Hongaarse parlement.^[132]

Op 13 Februarie 2006 het die VSA se Departement van Buitelandse Sake die vyftigste herdenking van die Hongaarse Rewolusie van 1956 gevier. Die VSA se Minister van Buitelandse Sake, Condoleezza Rice, het kommentaar gelewer op die bydraes wat Hongaarse vlugtelinge van 1956 aan die Verenigde State en ander gasheerlande gemaak het, sowel as die rol van Hongarye in die verskaffing van 'n toevlugsoord aan Oos-Duitsers tydens die 1989-proteste teen Kommunistiese bewind.^[205] VSA President George W. Bush het ook Hongarye op 22 Junie 2006 besoek om die vyftigste herdenking te vier.^[206]

Verwysings

1. Györkei, J.; Kirov, A.; Horvath, M. (1999). Soviet Military Intervention in Hungary, 1956. New York: Central European University Press. p. 370. ISBN 963-9116-35-1.
2. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter V, footnote 8" (PDF).
3. "B&J": Jacob Bercovitch and Richard Jackson, International Conflict : A Chronological Encyclopedia of Conflicts and Their Management 1945–1995 (1997) bl. 85
4. Alternatiewe name vir dié rewolusie is Hongaarse Opstand en Hongaarse Rebellie; die eerste term het die woord felkelés ("opstand" gebruik); in die Kommunistiese tydperk van 1957–1988 was die term wat gebruik is Ellenforradalom (Teenrevolusie); en sedert 1990 is die amptelike term vir die Hongaarse Revolusie die frase: Forradalom és szabadságharc (Revolusie en die stryd om vryheid), wat die Hongaarse Revolusie van 1848 oproep. Terwyl die Engelse revolution ooreenstem met die Hongaarse forradalom (US State Dept. agtergrond oor Hongarye) op taalkundige gebied, onderskei die Oxford English Dictionary tussen 'n rewolusie, wat 'n regering afsit, en 'n gewapende opstand, wat kan misluk of slaag.
5. "Hungarian Revolt of 1956", Dictionary of Wars(2007) Third Edition, George Childs Kohn, Ed. bl. 237–238.
6. "50 Years Since the Hungarian Workers' Uprising". International Communist Current. Besoek op 4 September 2021.
7. Niessen, James P. (11 Oktober 2016). "Hungarian Refugees of 1956: From the Border to Austria, Camp Kilmer, and Elsewhere". Hungarian Cultural Studies. 9: 122–136. doi:10.5195/AHEA.2016.261. ISSN 2471-965X.
8. "History of Hungary : War and renewed defeat". Encyclopaedia Britannica. Besoek op 18 Augustus 2021.
9. Tihanyi, Gyula (1990). The Second World War. USA: Penguin Books. p. 506. ISBN 0-14-011341-X.
10. Kertesz, Stephen D. (1953). "Chapter VIII (Hungary, a Republic)". Diplomacy in a Whirlpool: Hungary between Nazi Germany and Soviet Russia. University of Notre Dame Press, Notre Dame, Indiana. pp. 139–152. ISBN 0-8371-7540-2. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 September 2007. Opgespoor op 8 Oktober 2006
11. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. A (Developments before 22 October 1956), para. 47 (p. 18)" (PDF). (1.47 MB)
12. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter IX D, para. 426 (bl. 133)" (PDF). (1.47 MB)
13. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II.N, para 89(xi) (bl. 31)" (PDF). (1.47 MB)
14. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. A (Developments before 22 October 1956), paragrawe 49 (bl. 18), 379–380 (bl. 122) en 382–385 (bl. 123)" (PDF). (1.47 MB)
15. Crampton, R. J. (2003). Eastern Europe in the Twentieth Century–and After, bl. 295. Routledge: London. ISBN 0-415-16422-2.
16. Video: Hungary in Flames CEU.hu Geargiveer 17 Oktober 2007 op Wayback Machine producer: CBS (1958) – Fonds 306, Audiovisual Materials Relating to the 1956 Hungarian Revolution, OSA Archivum, Budapest, Hungary ID number: HU OSA 306–0–1:40
17. Litván, György (1996). The Hungarian Revolution of 1956: Reform, Revolt and Repression. London: Longman.
18. Tőkés, Rudolf L. (1998). Hungary's Negotiated Revolution: Economic Reform, Social Change and Political Succession, bl. 317. Cambridge University Press: Cambridge. ISBN 0-521-57850-7
19. John Lukacs (1994). Budapest 1900: A Historical Portrait of a City and its Culture. Grove Press. p. 222. ISBN 978-0-8021-3250-5.
20. Gati, Charles (September 2006). Failed Illusions: Moscow, Washington, Budapest and the 1956 Hungarian Revolt. Stanford University Press. p. 49. ISBN 0-8047-5606-6. Gati beskryf "...die mees grusame vorme van sielkundige en fisieke marteling  . . . Die skrikbewind [van die Rákosi-regering] het geblyk meer omvattend te wees as [die bewind van terreur] in enige van die ander Sowjet-satellietlande in Sentraal- en Oos-Europa." In die post-kommunistiese tydperk het die ondersoekkommissie, Törvénytelen szocializmus (Wettelose sosialisme), berig dat "die howe tussen 1950 en vroeë 1953 650, 000 sake [van politieke misdade] hanteer het, waaraan 387, 000 of 4 persent van die bevolking skuldig bevind is." (Budapest, Zrínyi Kiadó/Új Magyarország, 1991, bl. 154).
21. "József Mindszenty: An inveterate anti-Semite or a national hero?". 24 April 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Desember 2021. Besoek op 30 Desember 2021.
22. "Budapest Jews Score Anti-semitic Tenor of Statement by Hungarian Cardinal". 13 Julie 1947.
23. Kardos, József (2003). "Monograph" (PDF). Iskolakultúra (in Hongaars). University of Pécs. 6–7 (June–July 2003): 73–80. Besoek op 9 Oktober 2006. {{cite journal}}: Eksterne skakel in |last= (hulp)
24. Burant, Stephen R., red. (1990). Hungary: a country study (2nd uitg.). Federal Research Division, Library of Congress. p. 320., Chapter 2 (The Society and Its Environment) "Religion and Religious Organizations"
25. Bognár, Sándor; Iván Pető; Sándor Szakács (1985). A hazai gazdaság négy évtizedének története 1945–1985 (The History of Four Decades of the National Economy, 1945–1985). Budapest: Közdazdasági és Jogi Könyvkiadó. ISBN 963-221-554-0. bl. 214, 217 (in Hongaars)
26. "Transformation of the Hungarian economy Geargiveer 17 September 2007 op Wayback Machine". The Institute for the History of the 1956 Hungarian Revolution (2003). Besoek op 27 Augustus 2006.
27. The Avalon Project at Yale Law School: Armistice Agreement with Hungary; 20 Januarie 1945 Geargiveer 9 April 2006 op Wayback Machine. Retrieved 27 August 2006.
28. Kertesz, Stephen D. (1953). "Memorandum of the Hungarian National Bank on Reparations, Appendix Document 16". Diplomacy in a Whirlpool: Hungary between Nazi Germany and Soviet Russia. University of Notre Dame Press, Notre Dame, Indiana. ISBN 0-8371-7540-2. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Januarie 2007.
29. Magyar Nemzeti Bank – English Site: History Geargiveer 30 Augustus 2006 op Wayback Machine
30. Magyar Nemzeti Bank – English Site: History Geargiveer 30 Augustus 2006 op Wayback Machine
31. Library of Congress: Country Studies: Hungary, Chapter 3 Economic Policy and Performance, 1945–1985. Besoek op 27 Augustus 2006.
32. János M. Rainer (4 Oktober 1997). "Stalin and Rákosi, Stalin and Hungary, 1949–1953". "European Archival Evidence. Stalin and the Cold War in Europe" Workshop, Budapest, 1956 Institute. Besoek op 23 Oktober 2009.
33. Gati, Charles (September 2006). Failed Illusions: Moscow, Washington, Budapest and the 1956 Hungarian Revolt. Stanford University Press. p. 64. ISBN 0-8047-5606-6.
34. Nikita Sergeyevich Khrushchev, First Secretary, Communist Party of the Soviet Union (24–25 Februarie 1956). "On the Personality Cult and its Consequences". Special Report at the 20th Congress of the Communist Party of the Soviet Union. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Augustus 2006. Besoek op 27 Augustus 2006.
35. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. A (Developments before 22 October 1956), paragraph 48 (p. 18)" (PDF). (1.47 MB)
36. Weiner, Tim. Legacy of Ashes: The History of the CIA (2008) bl. 144.
37. Halsall, Paul, red. (November 1998). "The Warsaw Pact, 1955; Treaty of Friendship, Cooperation and Mutual Assistance". Internet Modern History Sourcebook. Fordham University. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Augustus 2014. Besoek op 8 Oktober 2006.
38. German-language video, Berichte aus Budapest: Der Ungarn Aufstand 1956 CEU.hu Geargiveer 17 Oktober 2007 op Wayback Machine Director: Helmut Dotterweich, (1986) – Fonds 306, Audiovisual Materials Relating to the 1956 Hungarian Revolution, OSA Archivum, Budapest, Hungary ID number: HU OSA 306–0–1:27
39. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter VIII The Question of the Presence and the Utilization of the Soviet Armed Forces in the Light of Hungary's International Commitments, Section D — The demand for the withdrawal of Red Army troops, para. 339 (p. 105)" (PDF). (1.47 MB)
40. "Notes from the Minutes of the CPSU CC Presidium Meeting with Satellite Leaders, 24 October 1956" (PDF). The 1956 Hungarian Revolution, A History in Documents. George Washington University: The National Security Archive. 4 November 2002. Besoek op 2 September 2006.
41. Machcewicz, Paweł (Junie 2006). "1956 – A European Date". culture.pl. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Mei 2013. Besoek op 26 Maart 2021.
42. Borhi, László (1999). "Containment, Rollback, Liberation or Inaction? The United States and Hungary in the 1950s". Journal of Cold War Studies. 1 (3): 67–108. doi:10.1162/152039799316976814. S2CID 57560214.
43. Weiner, Tim. Legacy of Ashes: The History of the CIA (2008) bl. 145.
44. Legacy of Ashes: The History of the CIA (2008) by Tim Weiner, Penguin Books, bl. 149.
45. Internet Modern History Sourcebook: Resolution by Students of the Building Industry Technological University: Sixteen Political, Economic, and Ideological Points, Budapest, 22 Oktober 1956. Besoek op 22 Oktober 2006.
46. United Nations Report of the Special Committee on the Problem of Hungary. bl. 145, paragraaf 441. Besoek op 11 April 2007.
47. Hungarian-language video: The First Hours of the Revolution [1] Geargiveer 26 Februarie 2008 op Wayback Machine director: György Ordódy, producer: Duna Televízió – Fonds 306, Audiovisual Materials Relating to the 1956 Hungarian Revolution, OSA Archivum, Budapest, Hungary ID number: HU OSA 306–0–1:40
48. "SIR – The Whole Body of Hungarian Intellectuals Has Issued the Following Manifesto". The Spectator Archive. Besoek op 7 Oktober 2013.
49. Heller, Andor (1957). No More Comrades. Chicago: Henry Regnery Company. pp. 9–84. ASIN B0007DOQP0. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 November 2006. Besoek op 11 Oktober 2006.
50. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. C (The First Shots), para 55 (p. 20) & para 464 (p. 149)" (PDF). (1.47 MB)
51. "A Hollow Tolerance". Time. 23 Julie 1965. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Junie 2007. Besoek op 23 Oktober 2006.
52. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. C (The First Shots), para. 56 (p. 20)" (PDF). (1.47 MB)
53. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. C (The First Shots), paras. 56–57 (p. 20.)" (PDF). (1.47 MB)
54. Gati, Charles (2006). Failed Illusions: Moscow, Washington, Budapest and the 1956 Hungarian Revolt. Stanford University Press. p. 160. ISBN 0-8047-5606-6. Gati het gesê dat "volgens gedeklassifiseerde dokumente het die Sowjet-ministerie van Verdediging so vroeg as Julie 1956 begin voorberei vir grootskaalse onrus in Hongarye. Die plan, met die kodenaam 'Wave', het gevra dat die orde in minder as ses uur herstel word  … die Sowjet-leër was gereed. Meer as 30, 000 troepe is na Boedapest ontlooi teen die 24ste, dit wil sê in minder as 'n dag."
55. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II.C, para 58 (p. 20)" (PDF). (1.47 MB)
56. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter IV.C, para 225 (bl. 71)" (PDF). (1.47 MB)
57. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II.C, para 57 (p. 20)" (PDF). (1.47 MB)
58. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II.N, para 89(ix) (bl. 31)" (PDF). (1.47 MB)
59. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter X.I, para 482 (bl. 153)" (PDF). (1.47 MB)
60. Gati, Charles (2006). Failed Illusions: Moscow, Washington, Budapest and the 1956 Hungarian Revolt. Stanford University Press. p. 159. ISBN 0-8047-5606-6.
61. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II.F, para 64 (bl. 22)" (PDF). (1.47 MB)
62. Lendvai, Paul (2008). One Day That Shook the Communist World: The 1956 Hungarian Uprising and Its Legacy. Princeton, NJ: Princeton UP.
63. Cold War International History Project (CWIHP), KGB Chief Serov's report, 29 October 1956, (by permission of the Woodrow Wilson International Center for Scholars) Besoek op 8 Oktober 2006
64. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter IV.C, para 167 (bl. 53)" (PDF). (1.47 MB)
65. Berecz, János. 1956 Counter-Revolution in Hungary (1986) Akadémiai Kiadó. bl. 116.
66. Berecz, bl. 117
67. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II.F, para 65 (bl. 22)" (PDF). (1.47 MB)
68. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter XII.B, para 565 (bl. 174)" (PDF). (1.47 MB)
69. Gati, Charles (2006). Failed Illusions: Moscow, Washington, Budapest, and the 1956 Hungarian Revolt (Cold War International History Project Series). Stanford University Press. ISBN 0-8047-5606-6. (bl. 176–177)
70. Олег Филимонов: Мифы о восстании – ПОЛИТ.РУ Geargiveer 14 September 2012 op Wayback Machine. Polit.ru (30 Oktober 2006). Besoek op 28 Oktober 2016.
71. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. F (Political Developments) II. G (Mr. Nagy clarifies his position), paragraphs 67–70 (p. 23)" (PDF). (1.47 MB)
72. Video:Narrator: Walter Cronkite, producer (1956). Revolt in Hungary. HU OSA 306–0–1:40. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 November 2007. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
73. Ellenforradalmi erők a magyar októberi eseményekben 1–5, Budapest: a Magyar Népköztársaság Minisztertanácsa Tájekoztatási Hivatala, 1956–8; beskikbaar in Engelse vertaling as The counter-revolutionary forces in the October events in Hungary 1–5 (van die volumes wat gevolg het op die tweede volume dra verskeie titels, soos byvoorbeeld volume 5: The counter-revolutionary conspiracy of Imre Nagy and his accomplices) Boedapest: Informasieburo van die Raad van Ministers van die Hongaarse Volksrepubliek, 1957–1958; maak melding van 213 mense wat deur die rebelle vermoor is.
74. Gati, Charles (September 2006). Failed Illusions: Moscow, Washington, Budapest and the 1956 Hungarian Revolt. Stanford University Press. p. 173. ISBN 0-8047-5606-6.
75. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. F (Political developments), paragraph 66 (p. 22)" (PDF). (1.47 MB)
76. Zinner, Paul E. (1962). Revolution in Hungary. Books for Libraries Press. ISBN 0-8369-6817-4.
77. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary(1957) "Chapter XII. D (Reassertion of Political Rights), paragraph 339 (bl. 105) and paragraph 583 (p. 179)" (PDF). (1.47 MB)
78. Applebaum, Anne (2012). Iron Curtain: The Crushing of Eastern Europe 1944–1956. New York: Doubleday. p. 459. ISBN 978-0-385-51569-6.
79. Video: Revolt in Hungary "Archived copy". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 November 2007. Besoek op 8 Februarie 2016. Narrator: Walter Cronkite, producer: CBS (1956) – Fonds 306, Audiovisual Materials Relating to the 1956 Hungarian Revolution, OSA Archivum, Budapest, Hungary ID number: HU OSA 306–0–1:40
80. Vincent E McHale (1983) Political parties of Europe, Greenwood Press, bl. 508 ISBN 0-313-23804-9
81. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary(1957) "Chapter II. F (A Brief History of the Hungarian Uprising), paragraph 66 (bl. 22) and footnote 26 (bl. 183)" (PDF). (1.47 MB)
82. George Mikes, BBC correspondent (1956). "Video: Report on the 1956 Hungarian Revolution". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Oktober 2007. Fonds 306, Audiovisual Materials Relating to the 1956 Hungarian Revolution, OSA Archivum, Budapest, Hungary ID number: HU OSA 306–0–1:1
83. Hungary: workers' councils against Russian tanks in International Socialism (magazine) Issue: 112 (Posted: 12 Oktober)
84. Hungary '56: "the proletariat storming heaven" – Mouvement Communiste. Libcom.org (19 Julie 2011). Besoek op 2016-10-28.
85. Andy Anderson 1956: The Hungarian Revolution – 15. The Workers' Councils
86. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter XI (Revolutionary and Workers' Councils), paragraph 485–560 (pp. 154–170)" (PDF). (1.47 MB)
87. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. E (Revolutionary and Workers' Councils), paragraph 63 (p. 22)" (PDF). (1.47 MB)
88. Mastny, Vojtech (Maart 2002). "NATO in the Beholder's Eye: Soviet Perceptions and Policies, 1949–56" (PDF). Cold War International History Project. Woodrow Wilson International Center for Scholars. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 2 November 2013. Besoek op 6 Mei 2013.
89. "Working Notes from the Session of the CPSU CC Presidium on 30 October 1956" (PDF). Cold War International History Project. Woodrow Wilson International Center for Scholars. 30 Oktober 1956. Besoek op 20 Oktober 2006.
90. "When the Soviet Union nearly blinked", BBC News, 23 Oktober 2006
91. Declaration of the Government of the USSR on the Principles of Development and Further Strengthening of Friendship and Cooperation between the Soviet Union and other Socialist States Geargiveer 14 Augustus 2014 op Wayback Machine 30 Oktober 1956, Printed in The Department of State Bulletin, XXXV, No. 907 (12 November 1956), pp. 745–747. Besoek op 19 Oktober 2006.
92. Mark Kramer, "New Evidence on Soviet Decision-making and the 1956 Polish and Hungarian Crises" (PDF) Geargiveer 3 Desember 2007 op Wayback Machine, Cold War International History Project Bulletin, p. 368.
93. The Institute for the History of the 1956 Hungarian Revolution: Part 3. Days of Freedom
94. Gati, Charles (2006). Failed Illusions: Moscow, Washington, Budapest and the 1956 Hungarian Revolt. Stanford University Press. p. 177. ISBN 0-8047-5606-6.
95. Parsons, Nicholas T. "Narratives of 1956". The Hungarian Quarterly. XLVIII (Summer 2007). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Junie 2008. Besoek op 27 April 2008.
96. Taubman, William. Khrushchev: The Man and His Era (2005), ISBN 978-0-7432-7564-4, bl. 296.
97. Szakolczai, Attila. Pál, Germuska; Zoltán, Lux (reds.). Lesson 3: The Days of Freedom. Besoek op 6 Oktober 2009. {{cite book}}: |work= ignored (hulp)
98. Kramer, Mark. "New Evidence on Soviet Decision-making and the 1956 Polish and Hungarian Crises" (PDF) Geargiveer 3 Desember 2007 op Wayback Machine, Cold War International History Project Bulletin, bl. 369.
99. Sebestyen, Victor, Ungernrevolten 1956: Tolv dagar som skakade världen (2006), bl. 286.
100. Sebestyen, Victor. Ungernrevolten 1956: Tolv dagar som skakade världen (2006), bl. 286. (Cites Burlatsky, Khrushchev and the first Russian Spring [1991], bl. 88–94.)
101. Rainer, János M. (1 November 1996). "Decision in the Kremlin, 1956 – The Malin Notes". Paper presented at Rutgers University. The Institute for the History of the 1956 Hungarian Revolution. Besoek op 23 Oktober 2009.
102. Cold War International History Project: Working Notes from the Session of the CPSU CC Presidium on 1 November 1956 [2] Geargiveer 2 Januarie 2009 op Wayback Machine. Besoek op 6 Desember 2008.
103. Arendt, Hannah (1958) [1951]. Origins of Totalitarianism. New York: Harcourt. pp. 480–510. ISBN 0-15-670153-7.
104. Auer, Stefan (25 Oktober 2006). "Hannah Arendt, Totalitarianism and the Revolutions in Central Europe: 1956, 1968, 1989". Eurozine. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 November 2006. Besoek op 12 Maart 2019.
105. Cold War International History Project (CWIHP), Report from A. Grechko and Tarasov in Berlin to N. A. Bulganin, (by permission of the Woodrow Wilson International Center for Scholars) Besoek op 10 Oktober 2006
106. Paczkowski, Andrzej. Pół wieku dziejów Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 83-01-14487-4, bl. 203
107. Ł. Jastrząb, "Rozstrzelano moje serce w Poznaniu. Poznański Czerwiec 1956 r. – straty osobowe i ich analiza", Wydawnictwo Comandor, Warszawa 2006
108. (in Pools) Wójtowicz, Norbert. Ofiary "Poznańskiego Czerwca", Rok 1956 na Węgrzech i w Polsce. Materiały z węgiersko–polskiego seminarium. Wrocław październik 1996, ed. Łukasz Andrzej Kamiński, Wrocław 1996, bl. 32–41.
109. Okváth, Imre (1999). "Hungary in the Warsaw Pact: The Initial Phase of Integration, 1957–1971". The Parallel History Project on NATO and the Warsaw Pact.
110. CLR James (2013). Modern Politics. PM Press. p. 165. ISBN 978-1-60486-311-6. Besoek op 18 September 2013.
111. "Overview". The 1956 Hungarian Revolution, A History in Documents. George Washington University: The National Security Archive. 1999. Besoek op 4 September 2006.
112. Cold War International History Project (CWIHP), Working Notes from the Session of the CPSU CC Presidium on 3 November, 1956, with Participation by J. Kádár, F. Münnich, and I. Horváth, (by permission of the Woodrow Wilson International Center for Scholars) Besoek op 8 Oktober 2006
113. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. J (Mr. Kádár forms a government), para. 77–78 (bl. 26–27)" (PDF). (1.47 MB)
114. "Working Notes and Attached Extract from the Minutes of the CPSU CC Presidium Meeting, October 31, 1956" (PDF). The 1956 Hungarian Revolution, A History in Documents. George Washington University: The National Security Archive. 4 November 2002. Besoek op 8 Julie 2006.
115. Short, Philip. Mao: A Life (2001), bl. 451.
116. Gaddis, John Lewis. The Cold War: A New History (2005), bl. 109.
117. Sebestyen, Victor. Ungernrevolten 1956: Tolv dagar som skakade världen (2006), bl. 247. ISBN 91-518-4612-8.
118. Taubman, William. Khrushchev: The Man and His Era (2005), ISBN 978-0-7432-7564-4, bl. 297.
119. Mark Kramer, "New Evidence on Soviet Decision-making and the 1956 Polish and Hungarian Crises" (PDF) Geargiveer 3 Desember 2007 op Wayback Machine, Cold War International History Project Bulletin, bl. 373–374.
120. Stankovic, Alobodan. "Yugoslav Diplomat who Defied Soviet Leaders Dies" Geargiveer 13 Desember 2007 op Wayback Machine, Radio Free Europe Research, 5 Augustus 1982.
121. Granville, Johanna. The First Domino: International Decision Making During the Hungarian Crisis of 1956. Texas A & M University Press, 2004 (bl. 103).
122. "Solidarność polsko-węgierska '56 – Norbert Wójtowicz". Opoka (in Pools). Besoek op 3 September 2021.
123. Wójtowicz, Norbert (2006). "Solidarność polsko-węgierska '56 (w relacjach prasy) [ Polish-Hungarian solidarity '56 (in press relations)]". Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej (in Pools).
124. "Węgry: odsłonięto pomnik polskiej solidarności i pomocy w 1956 roku". PolskieRadio24.pl. Besoek op 9 Desember 2019.
125. Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej (in Pools). IPN. 2006.
126. Csaba Békés (Spring 2000). "The Hungarian Question on the UN Agenda: Secret Negotiations by the Western Great Powers 26 October – 4 November 1956. (British Foreign Office Documents)". Hungarian Quarterly. Besoek op 7 Desember 2008.
127. Legacy of Ashes: The History of the CIA by Tim Weiner, bl. 150–151 (2008 Penguin Books edition)
128. Hungarian Revolt, 23 October–4 November 1956 Richard Lettis and William I. Morris, Eds., Appendices The Hungary Question in the United Nations Geargiveer 8 November 2006 op Wayback Machine . Besoek op 3 September 2006.
129. "Study Prepared for U.S. Army Intelligence "Hungary, Resistance Activities and Potentials" (January 1956)" (PDF). The 1956 Hungarian Revolution, A History in Documents. George Washington University: The National Security Archive. 4 November 2002. Besoek op 3 September 2006.
130. "Minutes of the 290th NSC Meeting (12 July 1956)" (PDF). The 1956 Hungarian Revolution, A History in Documents. George Washington University: The National Security Archive. 4 November 2002. Besoek op 3 September 2006.
131. "Policy Review of Voice For Free Hungary Programming from 23 October to 23 November 1956 (15 December 1956)" (PDF). The 1956 Hungarian Revolution, A History in Documents. George Washington University: The National Security Archive. 4 November 2002. Besoek op 2 September 2006.
132. CNN: Géza Jeszenszky, Hungarian Ambassador, Cold War Chat (transcript). Opgespoor op 8 November 1998. Geargiveer 11 Mei 2001 op Wayback Machine
133. "Hungary, 1956: Reviving the Debate over U.S. (In)action during the Revolution". National Security Archive. 10 Mei 2017.
134. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter VIII.D, para 336 (bl. 103)" (PDF). (1.47 MB)
135. Imre Nagy's Telegram to Diplomatic Missions in Budapest Declaring Hungary's Neutrality (1 November 1956) Geargiveer 24 September 2015 op Wayback Machine by permission of the Center for Security Studies at ETH Zürich and the National Security Archive at the George Washington University on behalf of the PHP network
136. "Andropov Report, 1 November 1956". Cold War International History Project (CWIHP), www.CWIHP.org, by permission of the Woodrow Wilson International Center for Scholars. Besoek op 4 September 2006.
137. "Minutes of the Nagy Government's Fourth Cabinet Meeting, 1 November 1956" (PDF). The 1956 Hungarian Revolution, A History in Documents. George Washington University: The National Security Archive. 4 November 2002. Besoek op 2 September 2006.
138. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II.I, para 75 (bl. 25)" (PDF). (1.47 MB)
139. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II.I, para 76 (bl. 26)" (PDF). (1.47 MB)
140. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter IV. E (Logistical deployment of new Soviet troops), para 181 (bl. 56)" (PDF). (1.47 MB)
141. Györkei, Jenõ; Kirov, Alexandr; Horvath, Miklos (1999). Soviet Military Intervention in Hungary, 1956. New York: Central European University Press. p. 350. ISBN 963-9116-36-X.
142. Schmidl, Erwin; Ritter, László (2006). The Hungarian Revolution 1956 (Elite). Osprey Publishing. p. 54. ISBN 1-84603-079-X.
143. Fryer, Peter (1957). Hungarian Tragedy. London: D. Dobson. Chapter 9 (The Second Soviet Intervention). ASIN B0007J7674. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Desember 2006.
144. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter V.C, para 196 (bl. 60–61)" (PDF). (1.47 MB)
145. Györkei, Jenõ; Kirov, Alexandr; Horvath, Miklos (1999). Soviet Military Intervention in Hungary, 1956. New York: Central European University Press. p. 350. ISBN 963-9116-36-X.
146. "Soviet army uniform, Budapest 1956 | Русский Париж" (in Russies). Besoek op 22 April 2019.
147. Lindvai, Paul (2008). One Day That Shook the Communist World: The 1956 Hungarian Uprising and Its Legacy. Princeton, NJ: Princeton UP.
148. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter V. B (The Second Soviet Military Intervention), para 188 (bl. 58)" (PDF). (1.47 MB)
149. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter VII. D (The Political Background of the Second Soviet Intervention), para 291 (bl. 89)" (PDF). (1.47 MB)
150. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter VII. D (a silent carrier wave was detected until 9:45 am), para 292 (bl. 89)" (PDF). (1.47 MB)
151. Bibó, István (1991). Democracy, Revolution, Self-Determination. New York: Columbia University Press. pp. 325–327. ISBN 0-88033-214-X.
152. Bibó, István. "Nyilatkozat, 1956. November 4." [Declaration, 4 November 1956]. Válogatott tanulmányok [Assorted studies] (in Hongaars). Vol. 4, 1935–1979. ifj. István Bibó, Tibor Huszár. Besoek op 30 Oktober 2009. in Hungarian: Magyarok! Nagy Imre miniszterelnök a ma hajnali szovjet támadáskor a szovjet követségre ment a tárgyalások folytatására, és onnan visszatérni már nem tudott. A reggel összehívott minisztertanácson a Parlament épületében tartózkodó Tildy Zoltánon kívül már csak B. Szabó István és Bibó István államminiszter tudott megérkezni. Mikor a Parlamentet a szovjet csapatok körülfogták, Tildy államminiszter a vérontás elkerülése végett megállapodást kötött velük, mely szerint ők megszállják az épületet, a benne levő polgári személyek pedig szabadon távozhatnak. Ő, a megállapodáshoz tartva magát, eltávozott. Az országgyűlés épületében egyedül alulírott Bibó István államminiszter maradtam, mint az egyedüli törvényes magyar kormány egyedüli képviselője. Ebben a helyzetben a következőket nyilatkozom: In Afrikaans: Aan my landsgenote! Toe die Sowjet-leër vandag met dagbreek aanval, het premier Nagy Imre na die Sowjet-ambassade gegaan om te onderhandel en kon nie terugkeer nie. Tildy Zoltán, wat reeds in die Parlementsgebou was, en ministers Szabó István en Bibó István het die ministerraadsvergadering bygewoon wat vanoggend belê is. Terwyl Sowjet-troepe die Parlementsgebou omsingel het, het minister Tildy Zoltán, om bloedvergieting te vermy, 'n ooreenkoms bereik waarvolgens Sowjet-soldate die Parlementsgebou sou beset en alle burgerlikes sou toelaat om te ontruim. Volgens hierdie ooreenkoms het hy toe vertrek. Slegs die ondergetekende, Bibó István, het in die Psrliament-gebou gebly as die enigste verteenwoordiger van die enigste bestaande wettige Hongaarse regering. Onder hierdie omstandighede maak ek die volgende verklaring: (Beskikbaar in Engels)
153. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter VII.E, para 296 (bl. 90)" (PDF). (1.47 MB)
154. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter VIII.B, para 596 (bl. 185)" (PDF). (1.47 MB)
155. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter VIII. B (The Political Background of the Second Soviet Intervention), para 600 (bl. 186)" (PDF). (1.47 MB)
156. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter V.C, para 197 (bl. 61)" (PDF). (1.47 MB)
157. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter V.C, para 198 (bl. 61)" (PDF). (1.47 MB)
158. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter V. B (The Second Soviet Military Intervention), para 200 (bl. 62)" (PDF). (1.47 MB)
159. Mark Kramer, "The Soviet Union and the 1956 Crises in Hungary and Poland: Reassessments and New Findings", Journal of Contemporary History, Vol. 33, No. 2, April 1998, bl. 210.
160. Péter Gosztonyi, "Az 1956-os forradalom számokban", Népszabadság (Budapest), 3 November 1990
161. Barghoorn, Frederick. Soviet Foreign Propaganda. Princeton University Press. 1964.
162. Prawda (Moskou), 4 November [227/228]: "Sonder die geringste twyfel was Imre Nagy, objektief gesproke, 'n handlanger van die reaksionêre magte. Imre Nagy kan en wil nie die donker magte van reaksie beveg nie ... Die Sowjet-regering het, gesien die feit dat die teenwoordigheid van Sowjet-troepe in Boedapest die situasie kon vererger, troepe beveel om Boedapest te verlaat, maar gevolglike gebeure het getoon dat reaksionêre magte, wat voordeel getrek het uit die nie-ingryping van die Nagy-kabinet, nog verder gegaan het ... Die taak om die weg na reaksie in Hongarye te versper moet sonder die geringste vertraging uitgevoer word—so is die koers wat bepaal word deur gebeurtenisse ..." Besoek 2007-10-8 Hungarian-history.hu Geargiveer 17 Oktober 2007 op Wayback Machine
163. George Washington University: The National Security Archive, Communiqué on the Meeting of Representatives of the Governments and the Communist and Workers' Parties of Bulgaria, Czechoslovakia, Hungary, Romania and the Soviet Union (Budapest, 6 Januarie 1957), besoek op 7 Desember 2008
164. George Washington University: The National Security Archive, Minutes of the Meeting between the Hungarian and Chinese Delegations in Budapest on 16 Januarie 1957, besoek op 7 Desember 2008
165. The 1956 Hungarian Revolution: A History in Documents by Csaba Békés & Malcolm Byrne (Published by Central European University Press, 2002, ISBN 963-9241-66-0, ISBN 978-963-9241-66-4), p. 375, para 4: "...  die (Kádár) regime moes 'n verklaring vind vir die rewolusie en ineenstorting van die ou regime in Oktober 1956 ... hulle het verkies om die opstand te interpreteer as 'n sameswering deur anti-kommunistiese, reaksionêre magte. Dit is hoekom hulle baie gewone burgers se optrede as misdade bestempel het. Kritiese opposisie-houdings is beskryf as "'n komplot om die volk se demokraties-verkose regering omver te werp", en werkers en kleinboere wat aan die opstand deelgeneem het, is "tronkvoëls, slonsgatte en koelaks" genoem. Gewapende weerstand teen besettingsmagte het "moord en vernietiging van staatseiendom" geword. Hierdie soort terminologie het deel geword van die amptelike ideologie van die regime teenoor die buitewêreld." Also p. 375, footnote 40: "For a typical survey of propaganda intended for distribution abroad, see the so called "White Books" entitled The Counter-Revolutionary Forces in the October Events in Hungary, 4 vols., (Budapest: Information Bureau of the Council of Ministers of the Hungarian People's Republic, 1956–1957) ... The White Books published in the individual counties of Hungary in 1957–1958 summarized local "counter-revolutionary" events."
166. Casardi, A. (17 April 1957) Report on Hungarian Refugees. NATO
167. Fink, Carole; et al. (2006). 1956: European and global perspectives, Volume 1 of Global history and international studies. Leipzig: Leipziger Universitätsverlag. p. 16. ISBN 3-937209-56-5.
168. (1996) "The handing down of experiences in families of the politically condemned in Communist Hungary".. 
169. Cseresnyés, Ferenc (Summer 1999). "The '56 Exodus to Austria". The Hungarian Quarterly. Society of the Hungarian Quarterly. XL (154): 86–101. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 November 2004. Besoek op 9 Oktober 2006.
170. Remember 1959, http://www.remember1956.co.za/index-en.html ,besoek op 19 Oktober 2023.
171. Csaba Békés; Malcolm Byrne; János Rainer (2002). "Hungary in the Aftermath, Introduction". The 1956 Hungarian revolution: a history in documents. Central European University Press. p. 364. ISBN 963-9241-66-0. Besoek op 31 Oktober 2009. Ek doen 'n beroep op die Hongaarse volk om nie die besettingsmag of die marionetregering wat dit mag installeer as 'n wettige gesag te beskou nie, maar om eerder elke middel van passiewe weerstand daarteen aan te wend ... (István Bibó minister van staat van die Petőfi Party) Ten spyte van die verwoesting van die Sowjet-aanval, het die meeste van die Hongaarse samelewing blykbaar gereageer op Bibó se pleidooi en het voortgegaan om die nuwe regime te trotseer, deur Sowjet- en Hongaarse veiligheidsmagte vir maande besig te hou wat te doen het met stakings, betogings, sabotasie, werkvertraging en ander dade van weerstand (Document No. 102)
172. Békés, Csaba, Malcolm Byrne, János M. Rainer (2002). Hungarian Tragedy, p. L. Central European University Press: Budapest. ISBN 963-9241-66-0.
173. "Situation Report to the Central Committee of the Communist Party by Malenkov-Suslov-Aristov (22 November 1956)" (PDF). The 1956 Hungarian Revolution, A History in Documents. George Washington University: The National Security Archive. 4 November 2002. Besoek op 2 September 2006.
174. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter XIV.I.A, para 642 (bl. 198), János Kádár's 15 points (4 November 1956)" (PDF). (1.47 MB)
175. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Annex A (Agreement between the Hungarian People Republic and the government of the USSR on the legal status of Soviet forces) bl. 112–113)" (PDF). (1.47 MB)
176. International Committee of the Red Cross: ICRC action in Hungary in 1956. Besoek op 7 Desember 2008.
177. Fryer, Peter (1997). Hungarian Tragedy, bl. 10. Index Books: London. ISBN 1-871518-14-8.
178. "On This Day 16 June 1989: Hungary reburies fallen hero Imre Nagy" British Broadcasting Corporation (BBC) reports on Nagy reburial with full honors. Besoek 13 Oktober 2006.
179. "End of a Private Cold War". Time. 11 Oktober 1971. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Oktober 2007. Besoek op 3 September 2006.
180. Ali, Tariq (1984). 'Hungary 1956: A Participant's Account' in The Stalinist Legacy: Its Impact on 20th-Century Politics. Harmondsworth. ISBN 978-1-60846-219-3.
181. Die Johns Hopkins-universiteit se Professor Charles Gati stem in sy boek, getiteld Failed Illusions: Moscow, Washington, Budapest, and the 1956 Hungarian Revolt, saam met 'n 2002-essay deur die Hongaarse historikus Csaba Bekes: "...Washington, wat die verdeling van die vasteland in twee kampe stilswyend erken het, het begryp dat Moskou nie 'n land wat aan neutrale maar pro-Westerse-Oostenryk en 'n onafhanklike Joego-Slawië gegrens het, sou opgee nie, daar is trane gestort oor Sowjet-brutaliteit, maar die propagandageleenthede is benut .." (bl. 208.)
182. "How to Help Hungary". Time Magazine. 24 Desember 1956. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 September 2007. Besoek op 3 September 2006.
183. Simpson, James (1997). Simpson's Contemporary Quotations. Collins. pp. [3]. ISBN 0-06-270137-1.
184. United Nations Secretary-General (1957-01-05). Report of the Secretary-General Document A/3485 (Report). United Nations. https://www.un.org/depts/dhl/dag/docs/a3485e.pdf. Besoek op 2006-10-13. 
185. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter I. D (Organization and Function of the Committee), paragraphs 1–26 (bl. 10–13)" (PDF). (1.47 MB)
186. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter I. E (Attempts to observe in Hungary and meet Imre Nagy), paragraphs 32–34 (bl. 14)" (PDF). (1.47 MB)
187. UN General Assembly (1957) Special Committee on the Problem of Hungary. Besoek op 14 Oktober 2006.
188. UN General Assembly Special Committee on the Problem of Hungary (1957) "Chapter II. N (Summary of conclusions), paragraph 89 (bl. 30–32)" (PDF). (1.47 MB)
189. United Nations General Assembly, Thirteenth Session: Resolution 1312 (XIII) The Situation in Hungary (Item 59, bl. 69 (12 Desember 1958)
190. ed. A. T. Lane. Biographical dictionary of European labor leaders. Volume 1. Greenwood Publishing Group, 1995. bl. 20.
191. Alsing Andersen. Gravsted.dk. Besoek op 28 Oktober 2016.
192. United Nations Yearbook. 1957. bl. 63
193. K. Danilov "The Provocation Continues". International Affairs, No. 8, Vol. 3, 1957, bl. 54–61.
194. "Freedom Fighter". Time. 7 Januarie 1957. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Januarie 2007.. Besoek op 21 September 2008.
195. Formal Address Geargiveer 19 Julie 2011 op Wayback Machine of Prime Minister Ferenc Gyurcsány in the Hungarian Parliament (23 Oktober 2006). besoek op 21 September 2008.
196. Statement with the Hungarian Prime Minister (11 October 2006) Geargiveer 13 Januarie 2012 op Wayback Machine Besoek op 22 September 2008
197. Melbourne/Stockholm 1956 (All facts) Olympic.org Besoek op 29 Augustus 2010.
198. Radio Free Europe: Hungary: New Film Revisits 1956 Water-Polo Showdown. Besoek op 13 Oktober 2006.
199. Szabadság, szerelem (Children of Glory) Geargiveer 17 Oktober 2007 op Wayback Machine (film) 2006.
200. Die volgende verwysings in Engels wys op die teenstrydige posisies van l'Unità, Antonio Giolitti and party boss Palmiro Togliatti, Giuseppe Di Vittorio and Pietro Nenni.
201. Napolitano, Giorgio (2005). Dal Pci al socialismo europeo. Un'autobiografia politica (From the Communist Party to European Socialism. A political autobiography) (in Italiaans). Laterza. ISBN 88-420-7715-1.
202. Sartre, Jean-Paul (1956), L'intellectuel et les communistes français (in Frans) Le Web de l'Humanite, 21 Junie 2005. Besoek op 24 Oktober 2006.
203. "Hungarian Freedom Park". The Cultural Landscape Foundation. Besoek op 2 Maart 2020.
204. "National Symbols" (PDF). Fact Sheets on Hungary. Ministry of Foreign Affairs. 2003. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 22 November 2011. Besoek op 24 Februarie 2012.
205. American Hungarian Federation (13 Februarie 2006). "U.S. State Department Commemorates the 1956 Hungarian Revolution". Persberig. http://www.americanhungarianfederation.org/news_1956_StateDepartment_Reception_2006-02-13.htm. Besoek op 8 Oktober 2006. 
206. International Information Programs (22 Junie 2006). "Hungary a Model for Iraq, Bush Says in Budapest". Persberig. Archived from the original on 15 Februarie 2008. https://web.archive.org/web/20080215035207/http://www.america.gov/st/washfile-english/2006/June/200606221431051CJsamohT0.2036402.html. Besoek op 14 Oktober 2006. 

Verdere leeswerk

• Bibó, István (1991). Democracy, Revolution, Self-Determination. New York: Columbia University Press. pp. 331–354. ISBN 0-88033-214-X.
• Gadney, Reg (1986). Cry Hungary: Uprising 1956. Macmillan Pub Co. pp. 169 pages. ISBN 0-689-11838-4.
• Gati, Charles (2006). Failed Illusions: Moscow, Washington, Budapest, and the 1956 Hungarian Revolt (Cold War International History Project Series). Stanford University Press. p. 264. ISBN 0-8047-5606-6.
• Granville, Johanna (2004). The First Domino: International Decision Making during the Hungarian Crisis of 1956. Texas A&M University Press. p. 323. ISBN 1-58544-298-4.
• Györkei, Jenõ; Kirov, Alexandr; Horvath, Miklos (1999). Soviet Military Intervention in Hungary, 1956. New York: Central European University Press. p. 350. ISBN 963-9116-36-X.
• Kertesz, Stephen D. (1953). Diplomacy in a Whirlpool: Hungary between Nazi Germany and Soviet Russia. University of Notre Dame Press, Notre Dame, Indiana. ISBN 0-8371-7540-2. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 September 2007.
• Lendvai, Paul (2008). One Day That Shook the Communist World: The 1956 Hungarian Uprising and Its Legacy. Princeton UP. p. 254. ISBN 978-0-691-13282-2.
• Litván, György (1996). The Hungarian Revolution of 1956: Reform, Revolt and Repression, 1953–1963. Longman. p. 221. ISBN 0-582-21505-6.
• Matthews, John P.C. (2007). Explosion: The Hungarian Revolution of 1956 New York: Hippocrene,
• Michener, James A. (1985). The Bridge at Andau (reissue uitg.). New York: Fawcett. ISBN 0-449-21050-2.
• Morris, William E. (2001). Lettis, Richard (red.). The Hungarian Revolt: 23 October – 4 November 1956 (Reprint uitg.). Simon Publications. ISBN 1-931313-79-2.
• Péter, László (2008). Resistance, Rebellion and Revolution in Hungary and Central Europe: Commemorating 1956. London: UCL SSEES. p. 361. ISBN 978-0-903425-79-7.
• Schmidl, Erwin A. & Ritter, László. (2006) The Hungarian Revolution, 1956; Osprey Elite series #148. ISBN 1-84603-079-X
• Sebestyen, Victor (2006). Twelve Days: The Story of the 1956 Hungarian Revolution. New York: Pantheon. pp. 340. ISBN 0-375-42458-X.
• Sugar, Peter F. (1994). Hanak, Peter; Frank, Tibor (reds.). A History of Hungary: From Liberation to Revolution (pp. 368–383). Bloomington: Indiana University Press. pp. 448. ISBN 0-253-20867-X.
• Watry, David M. ( 2014). Diplomacy at the Brink: Eisenhower, Churchill, and Eden in the Cold War. Baton Rouge: Louisiana State University Press
• Zinner, Paul E. (1962). Revolution in Hungary. Books for Libraries Press. p. 380. ISBN 0-8369-6817-4.

Histografie en ervarings

• Cash, John Joseph. "Commemoration and Contestation of the 1956 Revolution in Hungary." Comparative Hungarian Cultural Studies (2011): 247–258.
• Cox, Terry. Hungary 1956 – forty Years on (London: F. Cass, 1997)
• Csipke, Zoltán. "The changing significance of the 1956 revolution in post-communist Hungary." Europe-Asia Studies 63.1 (2011): 99–128 phttps://is.muni.cz/el/fss/podzim2019/MVZb2091/um/Memory1956.pdf Online].
• Erőss, Ágnes. "'In memory of victims': Monument and counter-monument in Liberty Square, Budapest." Hungarian Geographical Bulletin 65.3 (2016): 237–254. Online
• Gyáni, Gábor. "Memory and discourse on the 1956 Hungarian revolution." Europe-Asia Studies 58.8 (2006): 1199–1208.
• Gyáni, Gábor. "Revolution, uprising, civil war: the conceptual dilemmas of 1956." European Review of History – Revue européenne d'histoire 15.5 (2008): 519–531. Online
• Heller, Ágnes, and Ferenc Fehér. Hungary 1956 Revisited: The Message of a Revolution-a Quarter of a Century After (George Allen and Unwin, 1983).
• Mark, James. "Antifascism, the 1956 Revolution and the politics of communist autobiographies in Hungary 1944–2000." Europe-Asia Studies 58.8 (2006): 1209–1240. Online
• Nyyssönen, Heino, and Jussi Metsälä. "Building on legacy and tradition: commemorations of 1956 in Hungary." National Identities 21.4 (2019): 379–393. Online

Primêre bromnne

• Beke, Laszlo. A student's diary: Budapest, October 16 – November 1, 1956 (NY: Macmillan, 1957).
• Bekes, Csaba; Byrne, Malcolm; Rainer, Janos, reds. (2003). The 1956 Hungarian Revolution: A History in Documents (National Security Archive Cold War Readers). Central European University Press. p. 600. ISBN 963-9241-66-0.
• Granville, Johanna (1999) In the Line of Fire: New Archival Evidence on the Soviet Intervention in Hungary, 1956, Carl Beck Paper, no. 1307 (1999).
• Haraszti-Taylor, Eva, ed. The Hungarian revolution of 1956: a collection of documents from the British Foreign Office (Nottingham: Astra Press, 1995).
• Korda, Michael. Journey to a Revolution: A Personal Memoir and History of the Hungarian Revolution of 1956. Harper Perennial (2006). ISBN 978-0-06-077262-8
• Lasky, Melvin J. The Hungarian revolution; a white book: The story of the October uprising as recorded in documents, dispatches, eye-witness accounts, and world-wide reactions (Books for Libraries Press, 1970).
• Lomax, William, ed. Hungarian workers' councils in 1956 (East European Monographs, 1990).
• Nagy, Imre. On communism: In defense of the new course (Praeger, 1957).
• Napolitano, Giorgio (2005). Dal Pci al socialismo europeo. Un'autobiografia politica (From the Communist Party to European Socialism. A political autobiography) (in Italiaans). Laterza. ISBN 88-420-7715-1.
• United Nations: Report of the Special Committee on the Problem of Hungary, General Assembly, Official Records, Eleventh Session, Supplement No. 18 (A/3592), New York, 1957 "(268 pages)" (PDF). (1.47 MB)

Eksterne skakels

Wikimedia Commons bevat media in verband met Hongaarse Rewolusie van 1956.

Historiese versamelings

• 1956 Hungarian Revolution Collection of the Woodrow Wilson International Center for Scholars, Cold War International History Project, wat dokumente en ander bronmateriaal met betrekking tot die 1956-rewolusie bevat.
• Institute of Revolutionary History, Hungary 'n Hongaarse taalwebwerf wat historiese foto's en dokumente, boeke en resensies, en skakels na Engelstalige webwerwe verskaf.
• OSA Digital Archive Videos van die 1956 Hongaarse Rewolusie
• Universal Pictures and Warner Pathé newsreels regarding the revolution
• "On this day 4 November 1956: Soviet troops overrun Hungary" (Besoek op 12 Oktober 2006) – BBC berig oor die eerste dag van die tweede Sowjet-ingryping en die val van die Nagy-regering.
• Hungarian Revolution of 1956 Archive at marxists.org
• Hungary '56 Andy Anderson se pamflet, geskryf in 1964 en oorspronklik gepubliseer deur Solidariteit (VK), oor gebeure van die Hongaarse opstand van 1956, wat fokus op Hongaarse eise vir ekonomiese en politieke selfbestuur. (AK Press 2002, ISBN 0-934868-01-8)

Ander akademiese bronne

• The 1956 Hungarian revolution and the Soviet bloc countries: reactions and repercussions (MEK)
• Hungary, 1956: Reviving the Debate over U.S. (In)action during the Revolution, published by the National Security Archive

Rolprente

• The Beast of Budapest, 'n 1958 Amerikaanse rolprent
• Freedom's Fury Die 2005-dokumentêre film wat gebeure rondom die Hongaars-Sowjet-konfrontasie in die Olimpiese waterpolo-toernooi uitbeeld, nou bekend as die "bloed in die water-wedstryd". Voorgelees deur Mark Spitz, vervaardig deur Lucy Liu en Quentin Tarantino.
• Torn from the flag Dokumentêre film 2007. Die beduidende globale gevolge van die Hongaarse revolusie van 1956.
• Freedom Dance Veelbekroonde geanimeerde dokumentêr vervaardig deur Steven Thomas Fischer en Craig Herron. Die film vertel die ontsnapping van Edward en Judy Hilbert uit Kommunistiese Hongarye tydens die Hongaarse Revolusie van 1956. Die film word vertel deur Golden Globe-bekroonde aktrise Mariska Hargitay.
• The Unburied Man Dramafilm oor die lewe van Imre Nagy.

Herdenkings

• The 1956 Portal – 'n hulpbron vir Hongaars-Amerikaanse organisasies om hul 1956 Hongaarse Revolusie-herdenkingsaktiwiteite te fokus en te bevorder, insluitend 1956-foto's, video's, hulpbronne en gebeurtenisse regoor die Verenigde State* Freedom Fighter 56 Geargiveer 29 September 2018 op Wayback Machine – personal stories of survival and escape from participants in the revolution
• 1956 Hungarian Memorial Oral History Project – multikulturele Kanada mondelinge geskiedenis versameling van rewolusie vlugtelinge in Kanada
• From the noon bell to the lads of Pest