IMAX

Die IMAX-logo.

IMAX is ’n stelsel hoëresolusiekameras, -filmformate, -projektors en -teaters wat daarvoor bekend is dat hulle baie groot skerms gebruik met ’n aspekverhouding van 1,4:1, asook steil stadiontipe sitplekvloere. Graeme Ferguson, Roman Kroitor, Robert Kerr en William C. Shaw was die medestigters van wat die IMAX Corporation sou word (dit is in September 1967 as Multiscreen Corporation, Limited gestig). Hulle het die eerste IMAX-projeksiestandaarde in die laat 1960's tot vroeë 1970's in Kanada begin.[1]

’n IMAX-projektor met ’n horisotale filmspoel.

Anders as gewone projektors word die film horisontaal gewys sodat die beeld se breedte groter is as die breedte van die film. Toe IMAX bekend gestel is, was dit ’n radikale verandering in die rolprentbedryf. Die effens geboë skerm was sewe verdiepings hoog (~23 m, met die hoogste een wat byna 36 m hoog was.) Die steilte van die sitplekvloer en ’n klankstelsel wat die stelsels in die gewone teaters van destyds ver oortref het, het gesorg vir ’n kykervaring soos min.

In die dekades daarna het IMAX ontwikkel om stereoskopiese "3D"-rolprente te vertoon, wat in Januarie 1998 ingestel is, en daarna digitale rolprente. Van Mei 1991 af is ’n liggamlike ervaring in sommige teaters bygevoeg deur die sitplekke op bewegende platforms soos dié van ’n pretparkrit te monteer. Beeldgehalte is egter ingeboet met die oorskakeling na digitaal. Op die groot skerms was dié verlies aan beeldgehalte baie duideliker, en baie teaters is toe gebou met aansienlik kleiner skerms, maar steeds onder die handelsnaam IMAX. Dit is deur sommige mense as negatief ervaar, want die onderskeid is nie aan die publiek bekend gemaak nie. IMAX se kleinste skerm was selfs net ’n tiende van die grootste een, en steeds het hulle dieselfde handelsnaam gebruik.[2][3]

Sedert 2002 is ’n paar rolprente na die IMAX-formaat omgeskakel om in IMAX-teaters vertoon te word, en sommige is (gedeeltelik) deur IMAX geskiet. Teen laat 2017 was daar 1 302 IMAX-teaters in 75 lande,[4] waarvan minder as ’n kwart die vermoë gehad het om 70 mm-film te vertoon teen die resolusie van die groot formaat soos dit oorspronklik beplan is.

IMAX-teaters

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "The Birth of IMAX" (in Engels). Ieee.ca. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 September 2019. Besoek op 23 Mei 2012.
  2. Maintaining The IMAX Experience, From Museum To Multiplex, deur Elizabeth Blair (NPR.org, 2 Mei 2014)
  3. The Shrinking IMAX Screen Geargiveer 25 Mei 2019 op Wayback Machine, oorspronklik gepubliseer in die LF Examiner, April 2010
  4. PR Newswire (17 November 2017). "IMAX and Cineplex Launch Canada's First IMAX VR Centre at Scotiabank Theatre Toronto". markets.businessinsider.com (in Engels). finanzen.net GmbH. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Mei 2019.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]