Johann Amos Comenius

Johann Amos Comenius
Gebore(1605-03-28)28 Maart 1605
Markgraafskap van Morawië, Kroon van Boheme
Sterf15 November 1670 (op 78)
Amsterdam, Nederlandse Republiek
BeroepOnderwyser, opvoeder, filosoof en skrywer
Ouer(s)Martin Komenský (vader)
Anna Chmelová (moeder)

Johann Amos Comenius (1592–1670), ook genoem Jan Amos Komensky, was bekend as die vader van moderne onderwys. Hy was 'n Tsjeggiese opvoedkundige wat die eerste prenteboek vir kinders, “Orbis Pictus”, geskryf het. Hy het geglo dat dit 'n riglyn vir onderwysers kan wees om die kinders se sintuie te stimuleer in die leerproses om die natuur te bestudeer. Hy het geredeneer dat kinders leer deur dinge te doen en opvoedkunde moet 'n natuurlike orde volg, en gebaseer wees op die natuur. Hy het daarin geglo dat arm kinders ook opgevoed moet word. Kinders moet toegelaat word om teen hul eie tempo te leer. Hy het ook geglo dat onderwysers met kinders se eie inklinasies moet werk, want “wat natuurlik kom vind plaas sonder dwang”.

Via Lucis', 1668

Jan Amos Comenius het gesê, “Children ought to be dearer to parents than gold and silver, than pearls and gems, may be discovered from a comparison between both gifts of God; for... Gold and silver are fleeting and transitory; children an immortal inheritance.”

Comenius het 'n teorie gehad wat geïmplementeer was deur moderne onderwys. Hy het gereken dat kinders moet leer op 'n geleidelike vlak gebaseer op dit wat hulle kan verstaan en onthou. Onderrig moet in hul eie moedertaal geskied indien moontlik, maar dit is 'n moeilike saak met al die nasies en tale in die land. Comenius het sy teorieë op 'n Christelike grondslag gebaseer omdat hyself 'n Christen was, maar hy het steeds ook vir 'n publieke Christelike onderwys aanspraak gemaak. Dit is weer moeilik om in 'n land met multi-kultuur groepe en verskeie gelowe op 'n Christelike grondslag skool aan te bied.

Comenius se siening oor die onderwys, het bepaal dat die hoof doel van die lewe is om met God een te word en om 'n ewige lewe na die dood te hê. Om dit te bereik moet 'n mens ten eerste alles weet, en dan moet 'n mens 'n persoon wees wat alles self kan beheer en 'n mens moet ook dan soos die beeld van God word.

Hy het drie soorte onderwys aanbeveel, nl. intellektuele onderwys, morele onderwys, en geloofs onderwys. Om alles aan almal te leer was Comenius se hoof doelstelling, en dit word genoem “pansaphia” (alwetendheid). Comenius het gereken dat die talent om die doelwitte van onderwys te erken, ingebore is in elke mens, en dit is die rol van onderwys om hierdie natuurlike geskenk na vore te bring. Hy het gereken dat ouers die belangrikste is in die onderwys, maar as hulle nie suksesvol is nie moet die skool die alternatief wees. Comenius het geglo dat die ideale persoon 'n “pansophist” (alwetende) moet wees, iemand wat alle kennis aangaande God, die natuur en die mens geleer het.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]