John Dalton

John Dalton
John Dalton, portret deur Charles Turner
Gebore 6 September 1766
Eaglesfield, Cumberland, Engeland
Oorlede 27 Julie 1844 (op 77)
Manchester, Engeland
Blyplek Vlag van Verenigde Koninkryk Verenigde Koninkryk
Vakgebied Chemie, fisika, meteorologie
Ander bekende student(e) James Prescott Joule
Bekend vir Atoomteorie, Wet van veelvuldige verhoudings, Dalton se wet van parsiële druk, Daltonisme
Invloed op John Gough
Toekennings Koninklike Medalje (1826)
Handtekening

John Dalton FRS (6 September 1766 – 27 Julie 1844) was 'n Engelse chemikus. Hy het bekend geraak vir sy teorie oor atoom strukture, sy beskrywing van kleurblindheid en sy ontdekking van die wet van parsiële druk (Dalton se wet). Hy is gebore in Eaglesfield en het eers onder sy vader gestudeer. Later het hy die skool in die dorp bygewoon waar hy op die ouderdom van 12 'n onderwyser geword het. Na twee jaar in die onderwys het hy gaan boer maar op die ouderdom van 15 word hy gevra om by Kendal as 'n assistent onderwyser op te tree onder sy broer, Jonathan. Sy talent is raakgesien deur die blinde wetenskaplike, John Gough, en Dalton bestudeer wetenskap, literatuur en tale onder sy toesig. Gough motiveer Dalton om meteorologie te studeer en in 1787 begin Dalton 'n weerkundige dagboek wat hy op datum hou vir die volgende 57 jaar. Dit het oor die 200,000 inskrywings bevat. Hy gaan elke jaar op 'n reis deur die Mere-gebied en klim onder andere die hoogste pieke in Engeland: Skiddaw en Helvellyn. Hier meet hy die lugdruk en neem lugmonsters. In 1792 publiseer hy die werk Meteorological Observations and Essays wat beskou word as die basis vir meteorologie.

In 1792 begin hy klasgee by New College, Manchester en in 1793 bestudeer hy rooi-groen kleurblindheid, 'n gebrek waaraan hy self gely het. Gedurende die tyd begin hy ook eksperimenteer met gasse. Hy ondersoek hulle samestelling en gedrag. Sy laboratorium was elementêr, maar hy behaal goeie resultate. Hy bewys dat lug 'n mengsel van gasse is en analiseer dit in fyn besonderhede, soos nooit tevore gedoen was nie.

Die dalton, genoem na John Dalton, is 'n alternatiewe naam vir die atoommmassa.[1]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (fr) (en) Le Système international d’unités; The International System of Units (8de uitg.). Sevres, Frankryk: Internasionale Buro vir Mate en Gewigte (BIPM). 2006. ISBN 92-822-2213-6.

Bibliografie

[wysig | wysig bron]
  • Meteorological Observations and Essays, 1793
  • Extraordinary facts relating to the vision of colours, 1794
  • Elements of English Grammar, 1801
  • A New System of Chemical Philosophy, 1808
  • Claus Bernet: John Dalton (1766–1844), in: Biographisches-bibliographisches Kirchenlexikon, 31, 2010, 309-332.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]