K-141 Koersk

'n Skets van die duikboot se profiel
Plek waar dit gesink het.
Die susterskip Omsk (K-186)

K-141 Koersk (Russies: Атомная подводная лодка «Курск», Atomnaja podwodnaja lodka "Koersk", "Kernaangedrewe duikboot Koersk") was ’n kernaangedrewe kruismissiel-duikboot in die Oscar-klas van die Russiese Vloot wat op 12 Augustus 2000 in die Barentssee gesink het met die verlies van 118 seemanne.

Dit is na die Slag van Koersk naby Russiese stad Koersk genoem, waar die grootste tenkgeveg in die geskiedenis tydens die Tweede Wêreldoorlog plaasgevind het. Dit was een van die eerste vaartuie wat ná die val van die Sowjetunie voltooi is.

Ontplooiings

[wysig | wysig bron]

Gedurende sy dienstydperk van vyf jaar het die Koersk slegs een sending onderneem, 'n ontplooiing van ses maande in die Middellandse See gedurende die somer van 1999 om die Amerikaanse Sesde Vloot te monitor tydens die Kosovo-krisis.[1]:p. 215 Dit was as gevolg van 'n gebrek aan geld vir brandstof. Die gevolg hiervan was dat baie van sy bemanning min tyd ter see deurgebring het en dus onervare was.[2]

Vlootoefeninge en die Koersk-ramp

[wysig | wysig bron]

Die Koersk het aan die eerste grootskaalse vlootoefening deelgeneem wat deur die Russiese vloot beplan is in meer as 'n dekade,[3] op 10 Augustus 2000. Dertig vlootskepe insluitende die vloot se vlagskip Pjotr Weliki ("Pieter die Grote"), vier aanvalsduikbote,[4] en 'n flottielje kleiner skepe het deelgeneem. Die bemanning het kort tevore erkenning ontvang vir hul uitstekende prestasie as die beste duikbootbemanning in die Noordelike Vloot.[5] Alhoewel dit slegs 'n oefening was, was die Koersk gelaai met 'n volle arsenaal aanvalswapens. Dit was een van die min Russiese skepe wat gemagtig was om te alle tye 'n volle vrag bewapening te dra.

Ontploffing

[wysig | wysig bron]

Op die eerste dag van die oefening het die Koersk 'n Granit-missiel suksesvol gelanseer, gewapen met 'n onaktiewe plofkop.[4] Twee dae later, op die oggend van 12 Augustus, is voorberei om sy oefentorpedo's te lanseer teen die Kirof-klas slagskip die Pjotr Weliki. Hierdie torpedo's het geen plofkoppe gehad nie en is teen 'n veel laer standaard vervaardig en getoets.[6] Op 12 Augustus 2000 teen 11:28 plaaslike tyd (07:28 UTC), was daar 'n ontploffing ter voorbereiding van die vuring.[7] Die finale verslag van die Russiese vloot oor die ramp het tot die gevolgtrekking gekom dat die ontploffing die gevolg was van die weiering van een van Koersk se waterstofperoksiedaangedrewe Tipe 65-torpedo's.[8] 'n Verdere ondersoek het tot die slotsom gekom dat HTP, 'n vorm van hoogs gekonsentreerde waterstofperoksied wat as dryfmiddel vir die torpedo's gebruik word, deur 'n foutiewe sweislas in die torpedo-omhulsel gesypel het.[9]

Indien HTP in kontak kom met 'n katalisator, sal dit vinnig uitsit teen 'n faktor van 5 000, met die vrystelling van groot hoeveelhede stoom en suurstof. Die drukking wat deur die uitsetting van die HTP veroorsaak is, het die keroseenbrandstoftenk in die torpedo laat bars met 'n ontploffing gelykstaande aan 100-250 kg TNT. Die duikboot het in relatief vlak water gesink, op 108 m en ongeveer 135 km van Seweromorsk af, by 69°40′N 37°35′O / 69.667°N 37.583°O / 69.667; 37.583. 'n Tweede ontploffing 135 sekondes ná die aanvanklike een was gelykstaande aan 3-7 ton TNT. Die ontploffings het 'n reuse gat in die romp geskiet en die eerste drie kompartemente van die duikboot laat ineenstort, wat gelei het tot die dood of verlamming van almal behalwe 23 van die 118 bemanning aan boord.

Reddingspogings

[wysig | wysig bron]

Die Britse en Noorse vlote het hulp aangebied, maar Rusland het alle hulp geweier. Al 118 matrose en offisiere aan boord die Koersk het gesterf. Die Russiese admiraliteit het aanvanklik die publiek ingelig dat die meeste van die bemanning binne minute ná die ontploffing dood is, maar op 21 Augustus het Noorse en Russiese duikers die liggame van 24 matrose in die negende kompartement en die turbinekamer van die boot gevind. Kaptein-luitenant Dmitri Kolesnikof het 'n nota geskryf met 'n lys name van 23 matrose wat nog gelewe het in die kompartement nadat die skip reeds gesink het.

Die Koersk was toegerus met 'n kaliumsuperoksiedpatroon met 'n chemiese suurstofopwekker, wat gebruik kon word om koolstofdioksied te absorbeer en chemies suurstof vry te stel tydens 'n noodgeval. Die patroon het ongelukkig met seewater gekontamineer geraak, en die gevolglike chemiese reaksie het 'n flitsbrand veroorsaak wat al die beskikbare suurstof verteer het. Die ondersoek het getoon dat sommige mense die brand tydelik oorleef het deur onder die water in te duik, aangesien die brandmerke teen die wande aangedui het dat die water teen dié tyd op middellyfvlak was. Uiteindelik het die res van die bemanning óf verbrand of versmoor.

  • Monumente
  • in Moermansk
    in Moermansk

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Underwood, Lamar (2005). The Greatest Submarine Stories Ever Told: Dive! Dive! Fourteen Unforgettable Stories from the Deep. Guilford, Connecticut: Lyons Press. ISBN 978-1-59228-733-8.
  2. ↑ Barany, Zoltan (2007). Democratic Breakdown and the Decline of the Russian Military. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. p. 32. ISBN 978-1-4008-2804-3.
  3. ↑ "Russian Sub Has 'Terrifying Hole'". 18 Augustus 2000. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Januarie 2018. Besoek op 31 Januarie 2014.
  4. ↑ 4,0 4,1 Potts, J.R. (5 September 2013). "K-141 Kursk Attack Submarine (1994)". militaryfactory.com. Besoek op 3 Februarie 2014.
  5. ↑ Brannon, Robert (13 April 2009). Russian civil-military relations. Farnham, Engeland: Ashgate Publishers. p. 140. ISBN 978-0-7546-7591-4.
  6. ↑ Dikkenberg, John (19 Oktober 2001). "Raising the Kursk". Sydney Morning Herald. Newspaper Source Plus. Web.
  7. ↑ Rosenberg, Debra, et al. "A Mystery In The Deep." Newsweek 136.9 (2000): 34. Academic Search Premier. Webaanhaling. 7 Desember 2011.
  8. ↑ Sviatov, George. "The Kursk's Loss Offers Lessons." U.S. Naval Institute Proceedings, 129.6 (2003): 71. Academic Search Premier. Webaanhaling. 7 Desember 2011.
  9. ↑ Marshall, Geoff (Julie 2008), "The Loss of the HMS Sidon", In Depth (Submarines Association Australia) 28 (4), archived from the original on 16 Februarie 2011, https://web.archive.org/web/20110216055128/http://submarinesaustralia.com/indepth_archive/in_depth__jul_08.html, besoek op 2 September 2010 

Literatuur

[wysig | wysig bron]
  • Gary Weir en Walter Boyne (2003), Rising Tide: The untold story of the Russian submarines that fought the Cold War, Basic Books, NY, NY.
  • Ramsey Flynn (2004), Cry from the Deep: The Submarine Disaster That Riveted the World and Put the New Russia to the Ultimate Test, Harper Collins.
  • Dunmore, S. (2002). Lost Subs : From the Hunley to the Kursk, the greatest submarines ever lost-and found. Cambridge, MA: Da Capo. ISBN 0-306-81140-5

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.