Karel Čapek

Karel Čapek

Karel Čapek (Tsjeggies: [ˈkarɛl ˈtʃapɛk] ⓘ; 9 Januarie 1890 – 25 Desember 1938) was 'n Tsjeggiese skrywer, dramaturg, kritikus en joernalis. Hy het veral bekend geword vir sy wetenskapfiksie, insluitend sy roman War with the Newts (1936) en toneelstuk R.U.R. (Rossum's Universal Robots, 1920), wat die woord robot bekendgestel het.[1][2] Hy het ook baie polities gelaaide werke geskryf wat fokus op die sosiale onrus van sy tyd. Beïnvloed deur Amerikaanse pragmatiese liberalisme,[3] het hy hom ten gunste van vrye uitdrukking beywer en sterk teen die opkoms van beide fascisme en kommunisme in Europa gekant.[4][5]

Alhoewel hy sewe keer vir die die Nobelprys vir Letterkunde benoem is,[6] het Čapek dit nooit ontvang nie. Verskeie toekennings herdenk egter sy naam,[7][8] soos die Karel Čapek-prys, wat elke tweede jaar deur die Tsjeggiese PEN-klub toegeken word vir literêre werk wat bydra tot die versterking of handhawing van demokratiese en humanistiese waardes in die samelewing.[9] Hy het ook 'n sleutelrol gespeel in die stigting van die Tsjeggo-Slowaakse PEN-klub as deel van Internasionale PEN.[10]

Čapek het net voor die Tweede Wêreldoorlog gesterf as gevolg van 'n lewenslange mediese toestand.[11] Sy nalatenskap as 'n letterkundige was goed gevestig na die oorlog.[4]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Ort, Thomas (2013). Art and Life in Modernist Prague: Karel Capek and His Generation, 1911–1938. Palgrave Macmillan. ISBN 978-1349295326.
  2. ↑ Oxford English Dictionary: robot n2
  3. ↑ Hanley, Seán (2008). The New Right in the New Europe: Czech Transformation and Right-Wing. Routledge. p. 169. ISBN 978-0415341356. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Augustus 2023. Besoek op 28 Julie 2018. Die filosoof Vaclav Belohradsky, een van die min Tsjeggiese intellektuele wat die 'burgerlike' reg gedurende die vroeë 1990's ondersteun het, [...] het Klaus se denke beskou as 'n terugkeer na die Amerikaans-beïnvloed pragmatiese liberalisme van die Tsjeggiese essayis en skrywer Karel Capek [...].
  4. ↑ 4,0 4,1 Misterova, Ivona (2010). "Letters from England: Views on London and Londoners by Karel Capek, the Czech "Gentleman Stroller of London Streets". Literary London: Interdisciplinary Studies in the Representation of London. 8 (2). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Januarie 2015. Besoek op 20 Julie 2016.
  5. ↑ Ort 2013, p. 3.
  6. ↑ "Nomination Database". The Official Web Site of the Nobel Prize. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Augustus 2016. Besoek op 20 Julie 2016.
  7. ↑ "Karel Čapek Medal for Translation from a Language of Limited Diffusion". International Federation of Translators. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Augustus 2016. Besoek op 20 Julie 2016.
  8. ↑ "Cena Karla Čapka (cena fandomu – Mlok)". DatabazeKnih.cz. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Augustus 2016. Besoek op 20 Julie 2016.
  9. ↑ "Czech PEN Club awards Karel Čapek Prize to Petr Šabach". Ministry of Culture of the Czech Republic. 19 Januarie 2016. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Augustus 2016. Besoek op 20 Julie 2016. Die prys word elke tweede jaar toegeken vir prosaïese, dramatiese of essayistiese werk deur 'n Tsjeggiese skrywer wat verstaanbaar bydra tot die versterking of handhawing van demokratiese en humanistiese waardes in die samelewing.
  10. ↑ Derek Sayer, The Coasts of Bohemia: A Czech History. Princeton University Press, 2000 ISBN 069105052X, (pp. 22–23).
  11. ↑ Strašíková, Lucie. "Čapek stihl zemřít dřív, než si pro něj přišlo gestapo". Česká televize (in Tsjeggies). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Oktober 2020. Besoek op 4 Junie 2015.