Koermandsji

Koermandsji
کورمانجی, Kurmancî
Gepraat in: Vlag van Turkye Turkye
Vlag van Irak Irak
Vlag van Iran Iran
Vlag van Sirië Sirië
Vlag van Armenië Armenië
Vlag van Azerbeidjan Azerbeidjan
Vlag van Georgië Georgië
Vlag van Turkmenistan Turkmenistan 
Gebied: Wes-Asië
Totale sprekers: 15 miljoen[1]
Taalfamilie: Indo-Europees
 Indo-Irannees
  Irannees
   Wes-Irannees
    Noordwes-Irannees
     Koerdies
      Koermandsji 
Skrifstelsel: Arabiese alfabet, Latynse alfabet 
Amptelike status
Amptelike taal in: Vlag van Irak Irak
Gereguleer deur: geen
Taalkodes
ISO 639-1: ku
ISO 639-2:
ISO 639-3: kmr
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat.

Koermandsji (Koerdies: کورمانجی, Kurmancî,[2] letterlik: "Koerdies"),[3][4][5][6] ook Noord-Koerdies genoem,[1][7][8][9] is die noordelike dialek,[8] taal[10] of dialekgroep[11] van die Koerdiese tale wat veral in die suidoostelike Turkye, noordwestelike en noordoostelike Iran, noordelike Irak, noordelike Sirië, die Kaukasusstreek en Khorasan gepraat word.[12] Dit is die mees gebruikte variant van Koerdies en ook die moedertaal van die een of ander nie-Koerdiese minderheidt in Koerdistan soos Armene,[13] Tsjetsjniërs, Sirkassiërs,[14] en Bulgare.[15]

Verspreiding van Koerdiese tale wat deur Koerde gepraat word:

   Koermandsji

   Sorani

   Suid-Koerdies

   Zazaki

   Gorani

   gemeng

Die vroegste bekende opgetekende teks in Koermandsji dateer rofweg uit die 16de eeu en van die bekendste Koerdiese digters soos Ahmad Khani (1650–1707) het in Koermandsji geskryf.[16][5] Koermandsji word ook deur die Jesiede gebesig.[17] Hul heilige skrif, Mishefa Reş, en al hul gebede is in Koermandsji geskryf en word in dié taal gebid.[18]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Kurdish, Northern". Ethnologue. Besoek op 16 Maart 2021.
  2. ↑ (ku) Ferhenga Kurmancı̂-Inglı̂zı̂. Yale University Press. 2003.
  3. ↑ (en) Captain R. E. Jardine (1922). Bahdinan Kurmanji – A grammar of the Kurmanji of the Kurds of Mosul division and surrounding districts of Kurdistan. Bagdad: Government Press. p. ii.
  4. ↑ (en) Ayfer Gokalp (Augustus 2015). "Language and Literacy Practices of Kurdish Children Across Their Home and School Spaces in Turkey" (PDF). Arizona State University: 146. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 30 Maart 2019. Besoek op 19 Maart 2019. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (hulp)
  5. ↑ 5,0 5,1 (en) "Kurdish language I. History of the Kurdish language". Encyclopædia Iranica. (2008). Londen en New York: Routledge. URL besoek op 16 Maart 2021. 
  6. ↑ (en) Georg Krotkoff (1997). Humanism, Culture, and Language in the Near East. p. 299.
  7. ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Kurdish". Ethnologue. Besoek op 16 Maart 2021.
  8. ↑ 8,0 8,1 (en) "Kurdish language". Encyclopædia Britannica. Besoek op 16 Maart 2021.
  9. ↑ (en) E. S. Soane (1909). Notes on Kurdish Dialects. p. 906. ISBN 9788120617506. Besoek op 22 Maart 2019.
  10. ↑ (en) Thackston, W. M. "—Kurmanji Kurdish— A Reference Grammar with Selected Readings" (PDF). Harvard-universiteit. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 8 Maart 2021. Besoek op 16 Maart 2021.
  11. ↑ (en) Ehsan Yar-Shater. "Encyclopaedia Iranica". Encyclopaedia Iranica. Universiteit van Kalifornië. 3 (5–8): 485.
  12. ↑ (en) Philip G. Kreyenbroek, Stefan Sperl (2005). The Kurds : a Contemporary Overview. Routledge. ISBN 1-134-90765-6.
  13. ↑ (tr) "Kürtler'le Ermeniler işte böyle karıştı!". Internethaber. 30 Maart 2010. Besoek op 24 Mei 2019.
  14. ↑ (tr) Aşiretler raporu (1ste uitg.). Istanboel: Kaynak Yayınları. 2000. ISBN 9753432208.
  15. ↑ (tr) "Türkçe için getirilen Bulgarlar Kürtçe konuşuyor". Rûdaw. 17 Mei 2017. Besoek op 21 Mei 2019.
  16. ↑ (en) Sebastian Maisel (2018). The Kurds: An Encyclopedia of Life, Culture, and Society. pp. 164–165.
  17. ↑ (en) "Yazidis i. General". Encyclopædia Iranica. Besoek op 16 Maart 2021.
  18. ↑ (en) Arakelova, Victoria (2001). "Healing Practices among the Yezidi Sheikhs of Armenia". Asian Folklore Studies. 60 (2): 319–328. doi:10.2307/1179060. JSTOR 1179060.