Kondoom

’n Opgerolde kondoom.

’n Kondoom is ’n buisvormige voorbehoedmiddel wat tydens seks oor die penis gedra word. Dit kan ook seksueel oordraagbare infeksies voorkom. Dit word oor die erekte penis afgerol en vang die semen op tydens ejakulasie.

Kondome word ook tydens orale seks gebruik, of om semen op te vang vir vrugbaarheidsbehandeling. Hulle word deesdae meestal van lateks gemaak, maar is ook in ander materiale beskikbaar, soos poliuretaan, poli-isopreen of skaapderm. Vroulike kondome word gewoonlik van nitrielrubber gemaak.[1]

’n Afgerolde kondoom ter illustrasie. Die kondoom moet oor die erekte penis afgerol word.

As ’n metode van geboortebepeking het kondome die voordeel dat hulle goedkoop is, maklik is om te gebruik, min newe-effekte het en beskerming teen geslagsiektes bied. Met die korrekte gebruik kan swangerskap so min as in 2 persent van gevalle voorkom. Met tipiese gebruik is die kans op swangerskap sowat 18 persent.[2]

Kondome word al langer as 400 jaar gebruik. In die 16de eeu het die Italiaanse geneesheer Gabriele Falloppio ’n verhandeling geskryf oor sifilis, wat in die 1490's die eerste keer in Europa aangemeld is.[3][4] Dit is die vroegste bekende geskrif oor die gebruik van kondome; dit beskryf hoe ’n linneomhulsel in ’n chemiese oplossing laat lê is en wanneer dit droog was, is dit oor die eikel van die penis getrek en met ’n rekkie op sy plek gehou.[5][6]

Volgens Falloppio het ’n proeflopie bewys dit beskerm mense teen sifilis.[7]

Van die 19de eeu af is hulle een van die gewildste metodes van geboortebeperking.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "Condom | Definition of Condom by Merriam-Webster" (in Engels). Merriam-webster.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 16 Junie 2019. Besoek op 14 Mei 2016.
  2. ↑ Trussell, J (2007). "Contraceptive efficacy" (PDF). Ardent Media. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 12 November 2013. Besoek op 13 Maart 2011.
  3. ↑ Oriel, JD (1994). The Scars of Venus: A History of Venereology. London: Springer-Verlag. ISBN 0-387-19844-X.
  4. ↑ Diamond, Jared (1997). Guns, Germs and Steel. New York: W.W. Norton. p. 210. ISBN 0-393-03891-2.
  5. ↑ Collier, Aine (2007). The Humble Little Condom: A History. Amherst, NY: Prometheus Books. ISBN 978-1-59102-556-6.
  6. ↑ "Special Topic: History of Condom Use". Population Action International. 2002. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Julie 2007. Besoek op 18 Februarie 2008.
  7. ↑ Youssef, H (1 April 1993). "The history of the condom". Journal of the Royal Society of Medicine. 86 (4): 226–228. PMC 1293956. PMID 7802734.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]