Kroton

Hierdie artikel gaan oor die tuinplant Codiaeum variegatum. Vir ’n artikel oor die genus Croton, sien Croton.

Kroton
Wetenskaplike klassifikasie edit
Domein: Eukaryota
Koninkryk: Plantae
Klade: Tracheofiete
Klade: Angiospermae
Klade: Eudicots
Klade: Rosids
Orde: Malpighiales
Familie: Euphorbiaceae
Genus: Codiaeum
Spesie:
C. variegatum
Binomiale naam
Codiaeum variegatum
(L.) A.Juss., (1824)
Sinonieme

Many including

  • Codiaeum elegans G. Nicholson[1]

Die kroton (Codiaeum variegatum) is ’n spesie plante in die genus Codiaeum, wat lid is van die familie Euphorbiaceae. Dit is inheems aan Suid-Indië, Sri Lanka, Indonesië, Maleisië en die eilande van die westelike Stille Oseaan, en groei daar in oop woude.[2][3]

Die naam "kroton" kan ook verwys na die plantgenus Croton, wat meer as 700 spesies kruie, struike en bome bevat.

Eienskappe

[wysig | wysig bron]
’n Kroton met geel blare.

Die tuinkroton is ’n immergroen struik wat tot 3 meter hoog word en het groot, dik, leeragtige blare van 5 tot 30 cm lank en 0,5 tot 8 cm breed. Manlike en vroulike blomme kom aan verskillende bloeiwyses voor. Eersgenoemde is wit met vyf klein kroonblare en 20 tot 30 meeldrade; die vroulike blomme is gelerig en het geen kroonblare nie.

Die stam bevat ’n melkerig sap wat uit gesnyde stingels vloei.[2][3]

Die plante kan net buite groei waar die temperatuuur in die winter nie tot onder 10° tot 13 °C daal nie.[3] In kouer streke kan hulle as ’n huisplant of in kweekhuise gekweek word. Hulle word soms geklassifiseer as Codiaeum variegatum var. pictum.[3]

Daar is verskeie honderd kultivars wat vir hul blare gekweek word. Dié kom in ’n verskeidenheid kleure en vorms voor. Soms volg die kleure die are van die blare, en soms vorm dit spatsels kleur.

Probleme

[wysig | wysig bron]

Soos met baie plante van Euphorbiaceae is die sap giftig en kan dit ekseem veroorsaak. Dit is ook giftig as dit geëet word, hoewel klein hoeveelhede in kruiemedisynes gebruik is om maagsere te behandel.[4][5]

As die blare van die plant afval, kan dit te droog of koud wees of die temperatuurskommelings te groot. Dowwe blare kan die gevolg wees van te min lig. Die plant moet egter nie in direkte sonlig nat word nie, want die blare kan verbruin. Te veel hitte kan die blare laat opkrul. Rooimyte, dopluise en wolluise kan ook voorkom.[6]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. G. Nicholson Ill. Dict. Gard. 1: 352 1885
  2. 2,0 2,1 Flora of China: Codiaeum variegatum
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Huxley, A., red. (1992). New RHS Dictionary of Gardening 1: 665. Macmillan.
  4. National Tropical Botanical Garden Codiaeum variegatum (Euphorbiaceae)
  5. Ogunwenmo, K. O. et al. (2007). Cultivars of Codiaeum variegatum (L.) Blume (Euphorbiaceae) show variability in phytochemical and cytological characteristics. African Journal of Biotechnology 6 (20): 2400–2405. pdf-artikel
  6. Longman, David. Gesonde Huisplante, Stap vir Stap Geïllustreer, J.L. van Schaik, Pretoria. 1992. ISBN 0 627 01827 0

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]