Kwartêr

Era Periode Epog Tyd gelede 
(in miljoen jaar)
Kainosoïkum Kwartêr Holoseen 0 - 0,0117
Pleistoseen 0,0117 - 2,588
Neogeen Plioseen 2,588 - 5,333
Mioseen 5,333 - 23,03
Paleogeen Oligoseen 23,03 - 33,9
Eoseen 33,9 - 56,0
Paleoseen 56,0 - 65,5
Mesosoïkum Kryt Laat ouer

Die Kwartêr of Kwarternêr is op die geologiese tydskaal die jongste geologiese periode. Dit beslaan die afgelope 2,58 miljoen jaar tot op hede en is die laaste onderverdeling van die era Kainosoïkum. Dit volg op die Neogeen en is onderverdeel in twee tydvakke: die Pleistoseen en Holoseen.

Die Kwartêr is in 1760 as die "vierde onderverdeling" voorgestel deur Giovanni Arduino[1] Die voorafgaande periode is eers die "Tersiêr" genoem, maar dit word nie meer as ’n amptelike periode beskou nie[2][3][4][5] hoewel die term nog algemeen gebruik word.

Eienskappe

[wysig | wysig bron]

Omdat Antarktika al sedert die begin van die Kwartêr met ys bedek is, word die hele periode as ’n ystydperk beskou. Binne die Kwartêr kom verskeie kouer periodes (ystye of glasiale tydperke) voor wanneer groot dele van die Aarde met ys bedek is. Hulle word afgewissel deur warm periodes (tussen-ystye of interglasiale tydperke) wanneer die ysbedekkings kleiner word.

Die Holoseen is die laaste 11 000 jaar van die Kwartêr en die tydvak waarin die Aarde hom nou bevind. Dit is ’n interglasiale tydperk.

Die Kwartêr word verder gekenmerk deur die uitsterwing van talle plant- en diersoorte, deur die vinniger evolusie van bepaalde groepe soogdiere en deur die groot migrasiebewegings van talle organismes, alles as gevolg van die groot klimaatsveranderings. Dit is ook die periode waarin die moderne mens sy verskyning gemaak, geëvolueer en oor die Aarde versprei het.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (it) Arduino, G., 1760. Sopra varie sue Osservazioni fatte in diverse parti del Territorio di Vicenza, ed altrove, appartenenti alla Teoria Terrestre, ed alla Mineralogia. Nuova Raccolta di Opuscoli Scientifici e Filologici (Venice), 6. (Brief aan prof. Antonio Vallisnieri, gedateer 30 Maart 1759).
  2. ↑ Cohen, K.M.; Finney, S.; Gibbard, P.L. (Januarie 2013). "International Chronostratigraphic Chart" (PDF). International Commission on Stratigraphy.
  3. ↑ Ogg, James G.; Gradstein, F.M. (2004). "1: Chronostratigraphy: linking time and rock". A geologic time scale 2004. Cambridge, VK: Cambridge University Press. p. 45. ISBN 0-521-78142-6.
  4. ↑ Gradstein, Felix M.; Ogg, James G.; van Kranendonk, Martin. "On the Geologic Time Scale 2008" (PDF). International Commission on Stratigraphy. p. 5. Besoek op 18 Desember 2013.
  5. ↑ Vandenberghe, N.; Hilgen, F.J.; Speijer, R.P. (2012). "28: The Paleogene Period". In Felix, M.; Gradstein, James G.; Schmitz, Mark D.; Ogg, Gabi M. (reds.). The geologic time scale 2012 (1ste uitg.). Amsterdam: Elsevier. p. 856. ISBN 978-0-44-459425-9.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]


Proterosoïkum Fanerosoïese Eon
  Neoproterosoïkum   Paleosoïese Era Mesosoïese Era Kainosoïese Era
Ediacarium Kambrium Ordovisium Siluur Devoon Karboon Perm Trias Jura Kryt Paleogeen Neogeen Kwartêr