Leukemie

Leukemie
Klassifikasie en eksterne bronne
Leukemieselle.
Leukemieselle.
ICD-10 C91-C95
ICD-9 208.9
DiseasesDB 7431
MedlinePlus   001299
MeSH D007938
Mediese waarskuwing

Leukemie is 'n kwaadaardige bloedsiekte wat hoofsaaklik gekenmerk word deur witbloedselle (leukosiete) wat die onvermoë het om volwassenheid te bereik.

Klassifisering van leukemie

[wysig | wysig bron]

Leukemie word geklassifiseer in vier hoofgroepe:

  1. Akute Miëloïede Leukemie (AML)
  2. Chroniese Miëloïede Leukemie (CML)
  3. Akute Limfoblastiese Leukemie (ALL)
  4. Chroniese Limfositiese Leukemie (CLL)

Daar is noemenswaardige verskille tussen akute en chroniese leukemie.

Akute leukemie:

  • Selle is in die blaststadium (jonk, onvolwasse).
  • Selle het 'n kort lewenssiklus.
  • Tydverloop van siekte is kort.

Chroniese leukemie:

  • Tydverloop van siekte is lank (kan oor jare strek)
  • Volwasse witbloedselle (Leukosiete)
  • Selle leef langer, maar is minder aggressief

Etiologie

[wysig | wysig bron]

Verskeie faktore speel 'n rol in die ontstaan van leukemie. Navorsing het bewys dat genetika 'n oorheersende rol speel in die ontwikkeling van die siekte. 'n Persoon wat tot 'n familie behoort waar iemand leukemie gehad het, het 'n genetiese pre-disposisie om ook die siekte te ontwikkel.

Epidemiologie

[wysig | wysig bron]

Akute leukemie kom algemeen voor in persone onder die ouderdom van 20. Chroniese Leukemie tas gewoonlik slegs volwassenes bo die ouderdom van 40 jaar aan. Dit is ook bewys deur navorsing dat meer mans as vrouens geneig is om leukemie te ontwikkel, hetsy akuut of chronies.

Akute leukemie

[wysig | wysig bron]

Die behandeling van akute leukemie geskied hoofsaaklik in drie fases. Tydens fase 1 word die pasiënt behandel met chemoterapie wat die selle vernietig. Sodra bepaal is dat al die kwaadaardige (maligne) selle vernietig is, verkeer die pasiënt in 'n toestand van remissie.

In fase 2 word lae dosisse chemoterapie toegedien om te keer dat die pasiënt nie weer maligne selle ontwikkel nie. Fase 3 word die instandhoudingsfase genoem. Pasiënte word deurgaans gemonitor oor 'n tydperk van 'n paar jaar om te verseker dat die pasiënt in remissie bly. Die pasiënt sal elke paar maande vir 'n lumbale punksie gaan om te kyk of daar enige abnormale selle teenwoordig is. Indien daar weer abnormale selle teenwoordig is, word weer begin by fase 1. Pasiënte moet ook dopgehou word vir enige kliniese tekens wat kan dui op die ontstaan van akute leukemie.

Chroniese leukemie

[wysig | wysig bron]

Pasiënte wat chroniese leukemie ontwikkel, is gewoonlik baie ouer. Chroniese leukemie het ook nie 'n merkwaardige uitwerking op die gesondheid van die pasiënt nie. Dokters verkies om nie pasiënte met chemoterapie (sitostatiese middels) te behandel nie. Behandeling word hoofsaaklik gegee om simptome te verlig.

Chroniese leukemie word hoofsaaklik behandel met bloedoortapping. Pasiënte is geneig om baie anemies te raak, wat veroorsaak dat hulle geweldig moeg is. Gereelde bloedtransfusies bring verligting van simptome.