MIV

Menslike Immuniteitsgebreksvirus
'n Voorstelling van 'n deursnit van die MI-virus.
Wetenskaplike klassifikasie
Familie:
Retroviridae
Genus:
Lentivirus
Spesies
  • Menslike Immuniteitsgebreksvirus 1
  • Menslike Immuniteitsgebreksvirus 2

Die Menslike Immuniteitsgebreksvirus (MIV, "HIV" of Human Immunodeficiency Virus in Engels) is die virus wat Vigs (Verworwe immuniteitsgebreksindroom) veroorsaak (AIDS in Engels).

Amptelike Suid-Afrikaanse Statistieke

[wysig | wysig bron]

Teen 1998 het Suid-Afrika een van die vinnigsgroeiende MIV-epidemies ter wêreld gehad. Volgens 'n studie deur die Suid-Afrikaanse Departement van Gesondheid in 2005, is 30,2% van swanger Suid-Afrikaanse vrouens MIV-positief. 'n Soortgelyke studie (The South African National HIV Survey) toon dat 16,2% van die bevolking tussen die ouderdomme van 15 en 49 MIV-positief is. Baie wetenskaplikes meen dat die werklike persentasie veel hoër is (tot 40%).

In September 2021 verwys die Aidsmap webtuiste dat Suid-Afrika die grootste MIV positiewe bevolking het in die wêreld, met geraamde 7.7 miljoen mense wat MIV-positief is.[1]

Klassifikasie

[wysig | wysig bron]

MIV is 'n lid van 'n groep virusse wat bekend staan as die retroviridae en is dus 'n retrovirus, so genoem omdat die virusse van 'n spesifieke ensiem, tru-transkriptase, (reverse transcriptase in Engels) gebruik maak om te vermenigvuldig in menslike selle. 'n Retrovirus besit nie sy eie DNS nie (waarin die genetiese inligting van meeste organismes gestoor word in die sel se kern) maar stoor sy genetiese materiaal in die vorm van RNS. Wanneer 'n retrovirus soos MIV 'n gasheersel indring, word die tru-transkriptase ensiem gebruik om die DNS van die gasheersel te "kaap" en so kopieë van die oorspronklike virus te maak.

Variante

[wysig | wysig bron]

Tans bestaan daar 2 variante van die vigsvirus: MIV-1 is die klassieke oorsaak van vigs, en is wydversprei dwarsdeur die wêreld. MIV-2 veroorsaak ook vigs, maar nie altyd nie en in 'n minder-ernstige vorm. MIV-2 word hoofsaaklik in Wes-Afrika aangetref. MIV-2 is besonder nouverwant aan SIV, 'n virus wat 'n vigs-soortgelyke siekte in ape veroorsaak, en daar word gedink dat MIV vermoedelik ontstaan het toe 'n aap-retrovirus na mense oorgegaan het.

Siektebeeld

[wysig | wysig bron]

MIV veroorsaak vigs deur spesiale witbloedselle, die CD4+ T-selle, aan te val en te vernietig. Die CD4-selle is limfosiete, 'n groep witbloedselle wat normaalweg die menslike immuunstelsel koordineer in geval van infeksie of ontsteking. Die virus vermenigvuldig binne-in die CD4-selle en soos nuwe virusse vrygestel word, word die selle vernietig.

Omdat die virus die immuunstelsel self aanval, kan die liggaam nie sy gewone meganisme gebruik om homself te beskerm nie. Die drastiese vermindering in die normale aantal CD4-selle lei daartoe dat ander patogene (virusse, bakterieë, parasiete en swamme), wat gewoonweg sonder probleme deur die menslike immuunstelsel beveg sou word, in staat is om ernstige sieketoestande te veroorsaak. Die siektebeeld van vigs ontstaan dus wanneer die CD4-telling na 'n kritieke vlak daal. Die CD4-telling is taamlik maklik om vas te stel met 'n roetine bloedtoets. Dokters kan dus die CD4-telling gebruik om 'n pasiënt se behoefte aan teenretrovirale middels vas te stel.

Verspreiding

[wysig | wysig bron]
Wêreldwye verspreiding van MIV en vigs onder jong volwassenes (15–49) volgens lande in 2009:[2]

   Geen data

   <0,1%

   0,1–0,5%

   0,5–1%

   1–5%

   5–15%

   15–50%

In 'n besmette individu is die virus teenwoordig in bloed, semen, vaginale vog en borsmelk. Teoreties gesproke mag die virus ook teenwoordig wees in speeksel, urine en ontlasting.

Die mees algemene maniere van verspreiding is deur:

  • Onbeskermde seksuele kontak (vaginaal, mondelings of anaal). Die gebruik van kondome laat die risiko aansienlik daal mits die kondoom korrek gebruik word.
  • Hergebruik van onsteriele naalde onder dwelmverslaafdes
  • Verspreiding van moeder na fetus (waar die moeder MIV-positief is)
  • Naaldprikongelukke onder mediese personeel (effektief voorkom met die gebruik van handskoene en 'n kursus antiretrovirale middels in diegene wat blootgestel is).

Die virus word nie oorgedra deur ongebroke vel of om eetgerei met 'n besmette persoon te deel nie. Dit word ook nie oorgedra deur muskietbyte nie.

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ https://www.aidsmap.com/news/sep-2021/hiv-incidence-declines-south-africa-new-infections-are-concentrating-those-over-25#:~:text=South%20Africa%20has%20the%20largest,people%20currently%20living%20with%20HIV.
  2. ↑ "AIDSinfo". UNAIDS (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Mei 2020. Besoek op 30 Mei 2018.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]