Marcus Antonius

Marcus Antonius
Borsbeeld van Marcus Antonius in die Vatikaanstad
Triumvir van die Romeinse Republiek
Ampstermyn 27 November 43 v.C. – 31 Desember 33 v.C.
Konsul van die Romeinse Republiek
Ampstermyn 1 Januarie 34 v.C. – 31 Desember 34 v.C.
Voorafgegaan deur	Lucius Cornificius en Sextus Pompeius
Opgevolg deur	Octavian en Lucius Volcatius Tullus
Konsul van die Romeinse Republiek
Ampstermyn 1 Januarie 44 v.C. – 31 Desember 44 v.C.
Voorafgegaan deur	Julius Caesar
Opgevolg deur	Aulus Hirtius en Gaius Vibius Pansa Caetronianus
Persoonlike besonderhede
Gebore	14 Januarie 83 v.C. Rome, Romeinse Republiek
Sterf	1 Augustus 30 v.C. Alexandrië, Ptolemeïese Ryk
Eggenoot/-note	Fadia (datums onbekend) Antonia Hybrida Minor (?–47 v.C.) Fulvia (46–40 v.C.) Octavia Minor (40–32 v.C.) Kleopatra (32–30 v.C.)
Kind(ers)	Antonia Prima Marcus Antonius Antyllus Iullus Antonius Antonia Major Antonia Minor Alexander Helios Kleopatra Selene II Ptolemy Philadelphus (Kleopatra)
Religie	Romeinse paganisme
Militêre Diens
Lojaliteit	Romeinse Republiek
Diens/Tak	Romeinse weermag
Jare in diens	54–30 v.C.
Rang	Prokonsul
Oorloë/Veldslae	Galliese oorloë Caesar se burgeroorlog Post-Caesar-Burgeroorlog Bevryders se burgeroorlog Romeins-Parthiese oorloë Finale Romeinse burgeroorlog

Marcus Antonius (Latyn: M·ANTONIVS·M·F·M·N, oftewel Marcus Antonius Marci Filius Marci Nepos, d.w.s. "Marcus Antonius, seun van Marcus, kleinseun van Marcus") (14 Januarie 83 v.C. – 1 Augustus 30 v.C.) was 'n Romeinse politikus en generaal wat 'n deurslaggewende rol gespeel het in die transformasie van die Romeinse Republiek van 'n oligargie na die outokratiese Romeinse Ryk.

Antonius was 'n belangrike ondersteuner van en militêre aanvoerder vir Julius Caesar tydens sy verowering van Gallië en die burgeroorlog daarop. Caesar het Antonius as die administrateur van Italië aangestel terwyl hy sy politieke teëstanders in Griekeland, Noord-Afrika en Spanje ondergesit het. Na die sluipmoord op Julius Caesar in 44 v.C., het Antonius sy kragte saamgesnoer met Marcus Lepidus, een van Caesar se generaals, en Caesar se aangenome seun Octavianus in 'n diktatoriale driemanskap wat vandag as die Tweede Triumviraat bekend staan. Die Triumviraat het die strydmagte van Caesar se sluipmoordenaars, die Liberatores, in 42 v.C. in die Veldslag van Philippi verslaan en die regering van die Republiek onder mekaar verdeel. Rome se oostelike provinsies is aan Antonius toegedeel, insluitend Ptolemeïese Egipte met Kleopatra as koningin, wat aan Rome onderhorig was, en die bevel oor die Roomse oorlog teen Parthië.

Verhoudinge binne die Triumviraat is verydel namate die lede na meer omvattende politieke mag gestrewe het. 'n Burgeroorlog tussen Antonius en Octavianus is in 40 v.C. afgeweer deurdat Antonius met Octavianus se suster Octavia Minor in die eg getree het. Antonius het egter ten spyte van sy huwelik sy liefdesverhouding met Kleopatra voortgesit, wat sy politieke bande met Rome verder gekortwiek het. Na Lepidus se ontslag in 36 v.C., het die Triumviraat finaal opgebreek in 33 v.C. weens die geskille tussen Octavianus en Antonius. Die onenigheid is tot breekpunt gevoer met die burgeroorlog van 31 v.C. Die Romeinse Senaat het op Octavianus se aandrif oorlog verklaar teen Kleopatra, en Antonius is as verraaier gekondemneer. Antonius is dieselde jaar deur Octavianus verslaan by die Slag van Actium. Die oorwonne Antonius en Kleopatra het na Egipte gevlug waar hulle selfmoord gepleeg het.

Met Antonius se dood het Octavianus oorgebly as die onbestrede alleenheerser van die Romeinse wêreld. Octavianus sou die titel Augustus aanvaar en regeer as die eerste Romeinse keiser.

Antonius verskyn in Shakespeare se dramas Antony and Cleopatra en Julius Caesar. In laasgenoemde stuk lewer hy die beroemde toespraak wat begin met die woorde "Friends, Romans, countrymen, lend me your ears".^[1]

Verwysings

1. HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8