Sint Maria Magdalena | |
---|---|
Die berouvolle Magdalena (ca. 1598), deur Domenico Tintoretto | |
Apostel aan die apostels, suster van Martha en Lasarus | |
Vereer in | Rooms-Katolieke Kerk, Oosters-Ortodokse Kerk, Oriëntale Ortodoksie, Anglikaanse Gemeenskap, Lutheranisme, Protestantisme, Baha’i-geloof |
Feesdag | 22 Julie |
Attribute | Weste: albasfles met salf Ooste: houer met salf (as mirreboer), of hou 'n rooi eier (simbool van die opstanding); omhels die voete van Christus na die opstanding |
Beskermheilige | Aptekers, Arahal (Spanje), Atrani en Casamicciola Terme (Italië), kontemplatiewe lewe, bekering, handskoenmakers, haarsnyers, Kawit, Amadeo, Magdalena, Pililla (Filippyne), Dominikaanse Orde, parfuummakers, mense wat vir hul vroomheid bespot word, leerlooiers, berouvolle sondaars, vroue |
Maria Magdalena of Maria van Magdala is volgens die Nuwe Testament en belangrike apokriewe evangelies 'n vroulike apostel van Jesus van Nasaret. Die vier evangeliste van die Nuwe Testament beskryf haar as die getuie en verkondiger van Jesus van Nasaret se opstanding, 'n verwysing na die onsterflikheid van sy spirituele boodskap. Vanweë haar sentrale rol in die Christendom is sy deur Middeleeuse Bybel-eksegete met die bynaam apostolorum apostola ("apostel van die apostels") vereer.[1] Sy is die enigste belangrike vrou in die Nuwe Testament wat in haar eie reg genoem word en nie net as eggenote of moeder van 'n belangrike manlike figuur nie. Sy is volgens sommige navorsers moontlik die skrywer van die Evangelie volgens Johannes.[2]
Volgens Gnostiese apokriewe tekste het Jesus haar as sy mees geliefde apostel beskou en haar as sy opvolger en vroulike leier van sy sendingwerk, die spirituele vernuwing van die Joodse religie, gekies. Die belangrike rol wat Maria Magdalena in die vroeë Christendom gespeel het, is tans die onderwerp van verskeie wetenskaplike debatte. Veral feministiese Amerikaanse teoloë het in die lig van die ontdekking van Christelik-Gnostiese tekste die rol wat vroue – en spesifiek Maria Magdalena – in Jesus van Nasaret se sendingwerk gespeel het, begin herdefinieer.
Volgens haar bynaam is Maria Magdalena waarskynlik 'n boorling van Magdala (tans Migdal) aan die Meer van Genesaret.
Lukas 8:2,3 verwys na Maria Magdalena as een van sekere vroue... wat Hom (Jesus van Nasaret) almal met hulle besittings gedien het, dit wil sê hulle het hom van geld of ander benodigdhede voorsien. Die boek vertel ook dat Jesus haar van sewe "bose geeste" of "duiwels" en die ander vroue ook van siektes genees het. Hierdie vroue het Jesus later op sy laaste reis na Jerusalem vergesel (Matteus 27:55; Markus 15:41; Lukas 23:55) het en ooggetuies van sy kruisiging was.
Maria het by die kruis gebly totdat die liggaam van Jesus afgeneem en in 'n graf neergelê is wat oorspronklik vir Josef van Arimatea voorberei was. In die oggendskemer van die eerste dag van die week het Maria Magdalena en Maria, die moeder van Jakobus (Matthéüs 28:1; Markus 16:2; Evangelie van Petrus [1]) by die graf gekom om Jesus se lyk met welriekende speserye te salf. Hulle het die graf leeg gevind, maar 'n visioen van engele gesien (Matthéüs 28:2-5).
Maria Magdalena was die eerste getuie wat die leë graf gesien het en by Simon Petrus en by die ander dissipel vir wie Jesus liefgehad het (Johannes 20:2-4) – hierdie dissipel het later die bynaam "apostel van die apostels" gekry – om hulle in te lig en onmiddellik daarna weer na die graf teruggekeer. Sy het daar by die ingang gebly en geween. In die Evangelie volgens Johannes is sy die eerste ooggetuie van Jesus se opstanding, alhoewel sy hom aanvanklik nie eers herken nie. Toe hy vir Maria Magdalena haar naam gesê het, was sy daarvan bewus dat sy met Jesus gepraat het, en geroep: "Rabboeni!" Jesus het haar verbied om hom aan te raak: "Raak My nie aan nie, want Ek het nog nie opgevaar na my Vader nie; maar gaan na my broeders en sê vir hulle: Ek vaar op na my Vader en julle Vader, en my God en julle God." (Johannes 20:16,17)
Hierdie is die kanoniese evangelies se laaste verwysing na Maria Magdalena wat daarna na Jerusalem teruggekeer het. Sy was waarskynlik een van die vroue wat ná Jesus se hemelvaart saam met die Apostels in die bovertrek in Jerusalem vergader het (Handelinge 1:13,14).
Die Evangelie volgens Philippus verwys na Maria Magdalena as een van die metgesellinne "wat steeds saam met die Here gegaan het: Maria, sy moeder, haar suster en Magdalena wat sy metgesellin genoem is. Sy suster en sy moeder en sy metgesellin het elkeen die naam Maria gedra. En die metgesellin van die Verlosser was Maria Magdalena."
Die Griekse teks gebruik die woord koinonos om Maria Magdalena se verhouding met Jesus van Nasaret te verduidelik – 'n term wat dikwels as "metgesllin" vertaal word, maar eintlik "eggenote" of "geliefde" beteken en in elk geval geslagsverkeer insluit.[3]
Erotiese terme is dikwels gebruik om mistiese ervarings te beskryf, en selfs die Hebreeuse Skrifte bevat met die Hooglied van Salomo 'n spirituele bruilofgedig waarin Jahwe se liefde vir die volk van Israel met seksuele terminologie verduidelik word.[4] Die Evangelie volgens Philippus gebruik moontlik seksuele terme om die spirituele vereniging van Jesus van Nasaret en Maria Magdalena te beskryf.
Die mens se opsplitsing in twee geslagte in die verhaal oor Adam en Eva is een van die hoofonderwerpe van die teks, wat die Gnostiese verlange na die oorspronklike androgiene eenheid behandel:[5]
Toe Eva nog in Adam was, het die dood nie bestaan nie. Toe sy van hom geskei is, het die dood 'n aanvang geneem. Sodra hy weer volledig sal wees en sy vroeëre wese weer behaal, sal die dood nie meer bestaan nie.
Die Evangelie volgens Philippus gebruik die Bruidkamer as 'n metafoor vir die hereniging van "Adam" en "Eva" – die koms van die Verlosser of Bruidegom sou die oorspronklike spirituele toestand van androginie weer herstel. Die Christelike Griekse Skrifte van die Nuwe Testament verwys moontlik na die ritueel van Heilige Huwelik waarmee Maria Magdalena van Jesus die spirituele Verlosser en Messiah gemaak het.