Memoires

Die titelblad van Henry Thoreau se memoires, Walden (1854).

Memoires (meervoud; via Nederlands uit Frans: mémoires, "herinneringe") is enige niefiktiewe geskrif waarin iemand sy/haar belewenisse opgeteken het.[1] Die gevolgtrekking is dat so ’n verhaal feitelik is. Hoewel memoires sedert die laat 20ste eeu gedefinieer word as ’n subkategorie van biografie of outobiografie, het die genre ’n enger fokus. ’n Biografie of outobiografie vertel die verhaal "van ’n lewe", terwyl memoires dikwels die verhaal van ’n sekere tyd of gebeure vertel, soos keerpunte in die skrywer se lewe.

Vroeë memoires

[wysig | wysig bron]

Memoires word sedert antieke tye geskryf. Voorbeelde is Julius Caesar se Commentarii de Bello Gallico ("Kommentaar op die Galliese Oorloë"). In die werk beskryf Caesar die gevegte wat plaasgevind het in die nege jaar waarin hy in die Galliese Oorloë teen plaaslike leërs geveg het. Sy tweede memoires, Commentarii de Bello Civili ("Kommentaar op die Burgeroorlog"), is 'n weergawe van die gebeure wat tussen 49 and 48 v.C. in sy burgeroorlog teen Gnaeus Pompeius en die Senaat plaasgevind het. Libanius, 'n onderwyser in retoriek wat van omstreeks 314-394 n.C. gelewe het, het sy lewensmemoires geskryf om in die privaatheid van sy studeerkamer hardop gelees te word. Dié soort memoires verwys na die idee in antieke Griekeland en Rome dat memoires soos "memo's" was, of stukke ongepubliseerde werke wat later 'n skrywer se geheue kon verfris om 'n vollediger werk te skryf.

In die Middeleeue het Geoffrey van Villehardouin, Jean de Joinville en Philippe de Commines memoires geskryf en aan die einde van die Renaissance was daar die werke van Blaise de Montluc en Margaret van Valois, die eerste vrou wat haar memoires in 'n moderne styl geskryf het.[2]

Tot in die tyd van die Verligting, die 17de en 18de eeu, is memoires ook geskryf deur mense soos Anthony Ashley-Cooper, François de La Rochefoucauld en Louis de Rouvroy.[3]

Van die 18de eeu af

[wysig | wysig bron]
'n Uittreksel uit die manuskrip "Gedenkschriften over Napoleon's veldtochten, meegemaakt als soldaat bij het 2e regiment carabiniers te paard", deur Joseph Abbeel, 1805-1815.[4]

Van die tweede helfte van die 18de eeu tot die middel van die 20ste eeu is memoires dikwels geskryf deur mense wat bekendheid in hulle spesifieke loopbaan behaal het. Hulle het hulle eie weergawe van gebeure neergeskryf en gepubliseer. Dit sluit politici en mense aan die hof in, en later ook militêre leiers en sakelui. 'n Uitsondering op die reël is Henry David Thoreau se memoires van 1854, Walden, waarin hy peins oor 'n eenvoudige lewe in 'n natuuromgewing.

20ste-eeuse oorlogsmemoires het 'n genre van hulle eie gevorm, soos dié van Ernst Jünger (Storm of Steel) en Frederic Manning (Her Privates We) oor die Eerste Wêreldoorlog. Memoires oor gevangenskap in Nazi-Duitsland tydens die Tweede Wêreldoorlog sluit in dié van Primo Levi (If This Is a Man, wat gaan oor sy inhegtenisneming as lid van die Italiaanse Weerstandsbeweging en sy lewe daarna as gevangene in Auschwitz) en Elie Wiesel (Night, wat gaan oor sy lewe voor en tydens sy tyd in Auschwitz, Buna Werke en Buchenwald).

Memoires vandag

[wysig | wysig bron]

In die vroeë 1990's het die skryf van memoires gewild geword onder gewone mense namate mense besef het hulle en hulle voorouers se stories is besig om verlore te raak. Terselfdertyd is in die sielkunde en ander velde besef kennis van mense se genealogie help hulle om hulle plek in die wêreld te vind en dat peinsing oor jou lewe jou kan help om jou verlede te verwerk.[5]

Met die ontwikkeling van goedkoop digitale boekvervaardiging in die eerste helfte van die 21ste eeu[6] het die genre 'n groot oplewing beleef. Memoires as 'n manier van 'n persoonlike nalatenskap, eerder as om 'n letterkundige werk te skep, word al hoe gewilder.[7]

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Memoires" in die HAT. Aanlyn by viva-afrikaans.org (intekening nodig). Besoek op 11 Augustus 2021.
  2. (fr) Viennot, Éliane, Marguerite de Valois et l'écriture de l'histoire, 1574-1614 Geargiveer 19 September 2020 op Wayback Machine, Études Épistémè, 17, lente 2010.
  3. Saintsbury, George (1911). Saint-Simon, Louis de Rouvroy, Duc de, In Chisholm, Hugh. Encyclopædia Britannica, 24 (11de uitg.). Cambridge University Press, pp. 47, 48.
  4. "Gedenkschriften over Napoleon's veldtochten, meegemaakt als soldaat bij het 2e regiment carabiniers te paard, 1805-1815". lib.ugent.be. Besoek op 28 Augustus 2020.
  5. Ledoux, Denis (2006). Turning Memories Into Memoirs: A Handbook for Writing LIfestories. Writer. ISBN 978-0974277349.
  6. Henke, Harold (2001). Electronic Books and ePublishing: A Practical Guide for Authors. Springer Science & Business Media. ISBN 978-1852334352. Besoek op 12 Desember 2014.
  7. Balzer, Paula (2011). Writing & Selling Your Memoir: How to Craft Your Life Story So That Somebody Else Will Actually Want to Read It. Writer. ISBN 978-1599631356. Besoek op 28 Augustus 2019.

Skakels

[wysig | wysig bron]