Metalloïed

	13	14	15	16	17
2	B Boor	C Koolstof	N Stikstof	O Suurstof	F Fluoor
3	Al Aluminium	Si Silikon	P Fosfor	S Swael	Cl Chloor
4	Ga Gallium	Ge Germanium	As Arseen	Se Seleen	Br Broom
5	In Indium	Sn Tin	Sb Antimoon	Te Telluur	I Jodium
6	Tl Tallium	Pb Lood	Bi Bismut	Po Polonium	At Astaat

██ Algemeen erken (93%) ██ Minder algemeen erken (44%) ██ Soms erken (24%) ██ Selde erken (9%) Arbitrêre skeidingslys tussen metale en niemetale

’n Metalloïed (ook metalloïde) is enige chemiese element wat eienskappe tussen dié van metale en niemetale het, of ’n mengsel van albei. Daar is nie ’n standaarddefinisie van die term of algehele ooreenstemming oor die elemente wat sodanig geklassifiseer word nie. Desondanks word die term steeds in chemiegeskrifte gebruik.

Van die elemente wat gewoonlik daarby gereken word, is:

Nog vyf elemente word minder dikwels sodanig geklassifiseer:

Dié 11 elemente lê op die periodieke tabel in ’n diagonale strook in die p-blok, van boor links bo tot astaat regs onder, tussen die metale en niemetale. Hulle is dikwels halfmetale, maar die terme is nie sinoniem nie. Daar is baie verbindings en allooie wat halfmetale is, nie net elemente nie.

Tipiese metalloïede het ’n metaalagtige voorkoms, maar is bros en net redelike geleiers van elektrisiteit. Chemies tree hulle meestal op as niemetale. Hulle kan allooie vorm met metale. Die meeste van hul ander eienskappe is tussenin. Hulle en hul verbindings word gebruik in allooie, katalisators, glasse en elektronika.

Die term "metalloïed" is oorspronklik vir niemetale gebruik. Die mees onlangse gebruik, as ’n kategorie elemente met tussinin-eienskappe, het in 1940–1960 gewild geraak. Die term halfmetale word ontmoedig^[1] omdat dit in fisika ’n ander betekenis het as in chemie. In fisika verwys dit meer spesifiek na die elektroniese bandstruktuur van ’n stof.

Metalloïede het elektronegatiwiteite van ongeveer 2, wat min of meer halfpad op die elektronegatiwiteitskaal lê. Dit beteken hulle kan met metale soos natrium as oksidant optree en met niemetale soos fluoor as reduksiemiddel. Hulle is vastestowwe en hul struktuur bestaan uit kovalente netwerke, nie uit molekules soos by niemetale of digpakkings soos by metale nie. Hul elektriese eienskappe is ook 'n tussenvorm. Hulle is veral halfgeleiers.

Verwysings

↑ Atkins P., Overton T., Rourke J., Weller M. & Armstrong F., 2010, Shriver & Atkins' Inorganic Chemistry, 5de uitg., Oxford University Press, Oxford, ISBN 1-4292-1820-7