Mintaka

Mintaka
Die Jagter se Belt, met Mintaka regs.
Die Jagter se Belt, met Mintaka regs.
Sterrebeeld Jagter
Spektraaltipe O9,5II + B1V + B0IV;[1] B3V[2]
Soort Veelvoudige ster
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 05h 32m 00.4s[3]
Deklinasie -00° 17′ 56.8″[3]
Absolute magnitude (M) -5,8[4]
B-V-kleurindeks  -0,22[5]
U-B-kleurindeks  -1,05[5]
Skynmagnitude (m) 14[4]
Skynmagnitude (m) 6,85[4]
Besonderhede
Komponent 1 δ Ori A (Aa1 + Aa2 + Ab)
Massa (M☉) 24 + 8,4 + 22,5[1]
Radius (R☉) 16,5 + 6,5 + 10,4[1]
Ligsterkte (L☉) 190 000 + 16 000 + 63 000[1]
Temperatuur (K) 29 500 ± 500 + 25 600 ± 3 000 + 28 400 ± 1 500[1]
Rotasiespoed (km/s) 130 ± 10 + 150 ± 50 + 220 ± 20[1]
Komponent 2 δ Ori B
Komponent 3 HD 36485
Massa (M☉) ~9[2]
Radius (R☉) 5,7[6]
Ligsterkte (L☉) 3 300[6]
Temperatuur (K) 18 400[6]
Eienskappe
Afstand (ligjaar) 1 200[1]
Veelvoudigheid 5 sterre
Ander name
δ Orionis, 34 Orionis, 88 G. Orionis, FK5 206, HIP 25930, ADS 4134, CCDM J05320-0018, WDS J05320-0018
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Mintaka, ook bekend as Delta Orionis en 34 Orionis, is ’n veelvoudige ster sowat 1 200 ligjare van die Aarde af in die sterrebeeld Jagter (Orion). Saam met Alnitak en Alnilam vorm dit die Jagter se Belt. Wanneer die Jagter naby die meridiaan is, ’n lyn wat van hemelpool tot hemelpool strek, is Mintaka die heel regterkantse ster van die Belt vir ’n waarnemer in die Noordelike Halfrond wat suid kyk.

Naam

[wysig | wysig bron]

Delta Orionis is die ster se Bayer-naam en 34 Orionis sy Flamsteed-naam. Die naam Mintaka self is afgelei van die Arabiese term vir "belt": منطقة of manṭaqa.[7] In 2016 het die Internasionale Astronomiese Unie ’n werksessie gereël[8] om stername te standaardiseer en katalogiseer. Daar is op die naam Mintaka vir dié ster besluit.[9]

Waarmeningsgeskiedenis

[wysig | wysig bron]
Die ligging van δ Orionis (omkring).

Mintaka is een van die kantsterre van die Jagter se Belt. Dit is maklik met die blote oog sigbaar, want dit is een van die helderste sterre aan die naghemel. Dit is sedert die antieke tyd bekend.

Metings van die radiale snelheid wat in 1900 in Parys deur Henri-Alexandre Deslandres geneem is, het gedui op ’n wisseling in snelheid en dus daarop dat Mintaka ’n spektroskopiese dubbelster is.[10]

Stelsel

[wysig | wysig bron]

Mintaka is ’n veelvoudige ster. Dit bestaan uit ’n ster met ’n skynbare magnitude van 7 wat sowat 52 boogsekondes van die hoofkomponent geleë is, en ’n selfs dowwer ster tussenin. Die hoofkomponent is self ’n driedubbele ster: ’n helder reus met ’n sterreklassifikasie van O9,5, ’n hoofreeksster van Klas B[11] en ’n Klas B-subreus sowat 0,26" weg.[12] Wanneer die sterre voor mekaar verbybeweeg, kan die stelsel se skynbare magnitude met tot 2,35 daal.[13]

Die ster wat ’n magnitude van 7 het, HD 36485, is ’n ongewone Klas B-hoofreeksster en self ’n spektroskopiese dubbelster met ’n dowwe Klas A-metgesel en ’n wentelperiode van 30 dae.[2]

Die dofste ster, met ’n magnitude van 14, is vermoedelik op dieselfde afstand, maar dit is onduidelik of dit fisiek deur die hoofkomponent aangetrek word, en min is daaroor bekend.

Mintaka word omring deur ’n sterreswerm van dowwe sterre, moontlik deel van die swerm om σ Ori.[14]

Die helder hoofster in die stelsel is δ Ori A. Sy komponente is Aa1, Aa2 en Ab. HD 36485 word gewoonlik C en die dowwe ster B genoem. Soms word ander name gebruik, wat verwarrend kan wees.[4]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Shenar, T.; Oskinova, L.; Hamann, W.-R.; Corcoran, M. F.; Moffat, A. F. J.; Pablo, H.; Richardson, N. D.; Waldron, W. L.; Huenemoerder, D. P.; Maíz Apellániz, J.; Nichols, J. S.; Todt, H.; Nazé, Y.; Hoffman, J. L.; Pollock, A. M. T.; Negueruela, I. (2015). "A Coordinated X-Ray and Optical Campaign of the Nearest Massive Eclipsing Binary, δ Orionis Aa. IV. A Multiwavelength, Non-LTE Spectroscopic Analysis". Astrophysical Journal. 809 (2): 135. arXiv:1503.03476. Bibcode:2015ApJ...809..135S. doi:10.1088/0004-637X/809/2/135.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Leone, F.; Bohlender, D. A.; Bolton, C. T.; Buemi, C.; Catanzaro, G.; Hill, G. M.; Stift, M. J. (2010). "The magnetic field and circumstellar environment of the helium-strong star HD36485 = δ Ori C". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 401 (4): 2739. Bibcode:2010MNRAS.401.2739L. doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15858.x.
  3. ↑ 3,0 3,1 van Leeuwen, F. (2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Harvin, James A.; Gies, Douglas R.; Bagnuolo, William G.; Penny, Laura R.; Thaller, Michelle L. (2002). "Tomographic Separation of Composite Spectra. VIII. The Physical Properties of the Massive Compact Binary in the Triple Star System HD 36486 (δ Orionis A)". Astrophysical Journal. 565 (2): 1216. arXiv:astro-ph/0110683. Bibcode:2002ApJ...565.1216H. doi:10.1086/324705.
  5. ↑ 5,0 5,1 Hoffleit, Dorrit; Jaschek, Carlos (1991). The Bright star catalogue (5th Revised uitg.). New Haven, Conn.: Yale University Observatory. Bibcode:1991bsc..book.....H.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Zboril, M.; North, P.; Glagolevskij, Yu. V.; Betrix, F. (1997). "Properties of He-rich stars. I. Their evolutionary state and helium abundance". Astronomy and Astrophysics. 324: 949. Bibcode:1997A&A...324..949Z.
  7. ↑ Allen, Richard Hinckley (1963) [1899]. Star-names and their meanings. New York, NY: Dover Publications. p. 314. ISBN 1-931559-44-9.
  8. ↑ "IAU Working Group on Star Names (WGSN)" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020. Besoek op 22 Mei 2016.
  9. ↑ "Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, No. 1" (PDF). Besoek op 28 Julie 2016.
  10. ↑ Deslandres, H. (1900). "Variable velocity in line of sight of delta Orionis. (Notes)". The Observatory. 23: 148. Bibcode:1900Obs....23..148D.
  11. ↑ Samus, N. N.; Durlevich, O. V.; et al. (2009). "VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007–2013)". VizieR On-line Data Catalog: B/gcvs. Bibcode:2009yCat....102025S.
  12. ↑ Tokovinin, A. A. (1997). "MSC - a catalogue of physical multiple stars". Astronomy and Astrophysics Supplement Series. 124: 75. Bibcode:1997A&AS..124...75T. doi:10.1051/aas:1997181.
  13. ↑ Zasche, P.; Wolf, M.; Hartkopf, W. I.; Svoboda, P.; Uhlař, R.; Liakos, A.; Gazeas, K. (2009). "A Catalog of Visual Double and Multiple Stars with Eclipsing Components". Astronomical Journal. 138 (2): 664. arXiv:0907.5172. Bibcode:2009AJ....138..664Z. doi:10.1088/0004-6256/138/2/664.
  14. ↑ Caballero, J. A.; Solano, E. (2008). "Young stars and brown dwarfs surrounding Alnilam (ɛ Orionis) and Mintaka (δ Orionis)". Astronomy and Astrophysics. 485 (3): 931. arXiv:0804.2184. Bibcode:2008A&A...485..931C. doi:10.1051/0004-6361:200809595.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]