Mokorotlo

'n Tradisionele mokorotlo

'n Mokorotlo is 'n soort strooihoed wat wyd gebruik word met tradisionele Sotho-klere, en is die nasionale simbool van Lesotho. 'n Beeld van die mokorotlo verskyn op die Lesotho-vlag en op Lesotho-voertuie se nommerplate. Die ontwerp is vermoedelik geïnspireer deur die koniese berg Mount Qiloane.[1][2]

Die hoed staan ook bekend as molianyeoe, wat beteken "hy wat oordeel in die hof voltrek" in Sesotho.[3] Dit word vervaardig van 'n inheemse gras wat bekend staan as "mosea" of "leholi".[4]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Die oorsprong van die mokorotlo is onduidelik. 'n Soortgelyke hoed, wat 'n toedang genoem word,[5] is algemeen deur die Kaapse Maleiers gedra, wat afstammelinge van slawe uit Oos-Indië is. Daar word geglo dat die Sotho moontlik die mokorotlo aangeneem het deur blootstelling aan hierdie hoede.

Die mokorotlo is waarskynlik in die vroeë 20ste eeu aangeneem, toe hoofmanne die hoed begin dra het en 'n liedjie, ook bekend as die 'Mokorotlo', gesing het om ondersteuning te werf by politieke byeenkomste.[6] In sy oorspronklike vorm is dit uitsluitlik deur mans na byeenkomste gedra. In die 1950's is nuwe ontwerpe ook vir vroue ontwikkel.[7]

Simboliek

[wysig | wysig bron]

Die Sotho's vertoon die mokorotlo in hul huise, en deesdae ook in hul motorvoertuie, wat aandui dat hulle die gebruike handhaaf en hul bande met hul Balimo erken.

Dit dien ook om die huis teen gevaar en ander bose invloede te beskerm. Die hoed is 'n belangrike deel van Sotho kulturele drag wat gedra word om nasionale identiteit en trots te weerspieël.[8]

Alternatiewe gebruike

[wysig | wysig bron]

Ander oorlogvoeringsrituele, liedjies en gedigte gaan onder die generiese naam mokorotlo. Daar word ook opgemerk dat mokorotlo verwys na die tradisionele manlike dans wat deur manlike ingewydes en ouderlinge uitgevoer word.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Mzolo, Shoks (4 September 2015). "Thaba Bosiu: Where the mountain is king". Mail & Guardian. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Oktober 2015. Besoek op 25 April 2016.
  2. ↑ Martens, Daniela (3 September 2009). "Botschaften in Berlin laden Bürger ein" [Embassies in German welcome visitors] (in Duits). Tagesspiegel. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 April 2013. Besoek op 25 April 2016.
  3. ↑ Guma, Mthobeli (2001). "The Cultural Meaning of Names among Basotho of Southern Africa: A Historical and Linguistic Analysis" (PDF). Nordic Journal of African Studies. 10 (3). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 5 Junie 2020. Besoek op 22 September 2023.
  4. ↑ Bishop, S.D. (April 1984). "Hats of the Southern Sotho". Culna (26): 8–9. ISSN 1016-2275.
  5. ↑ "The Cape Malay". South African History Online. 19 Februarie 2020. Besoek op 7 Julie 2020.
  6. ↑ Rosenberg, Scott (Desember 1999). "The Evolution of a Symbol: Mokorotlo and National Identity in Lesotho". Review of Southern African Studies. 3 (2). doi:10.4314/rosas.v3i2.22996. Besoek op 20 Augustus 2020.
  7. ↑ Bishop, S.D. (April 1984). "Hats of the Southern Sotho". Culna (26): 8–9. ISSN 1016-2275.
  8. ↑ Guma, Mthobeli (2001). "The Cultural Meaning of Names among Basotho of Southern Africa: A Historical and Linguistic Analysis" (PDF). Nordic Journal of African Studies. 10 (3). Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 5 Junie 2020. Besoek op 22 September 2023.