Mukhtar al-Thaqafi

Mukhtar al-Thaqafi
Leier van 'n anti-Oemajjad opstand in Kufa
Volle naam Mukhtar ibn Abi Ubayd al-Thaqafi
Geloof Islam
Gebore c. 622
Oorlede 3 April 687
Ali het die hoofstad van die kalifaat van Medina na Kufa geskuif.

[1]

'n Foto van hedendaagse Kufa, die hoofkwartier van Mukhtar, en die Groot Moskee van Kufa waar sy graf geleë is.
Die pers gekleurde streek verteenwoordig gebied wat deur Mukhtar (685–686) beheer is.

Mukhtar bin Abi ʿUbayd al-Thaqafī (Arabies:المختار بن أبي عبيد الثقفي}}; c. 622 – 3 April 687) was 'n pro-Alid rewolusionêre leier wat gebaseer was in Kufa. Hy het 'n rebellie gelei teen die Oemajjad Kalifaat en vir 'n tydperk van agtien maande oor die grootste deel van Irak regeer gedurende die Tweede Islamitiese Burgeroorlog.

Mukhtar al-Thaqafi is gebore in Ta'if. Hy het op 'n jong ouderdom na Irak getrek en grootgeword in Kufa. Na die dood van Husayn ibn Ali, 'n kleinseun van die Islamitiese profeet Mohammed deur die Oemajjad leër in die Slag van Karbala in 680, het hy homself geallieer met die mededingende Kalief van Abd Allah ibn al-Zubayr in Mekka, maar die alliansie was van korte duur. Mukhtar het na Kufa teruggekeer waar hy Mohammed ibn al-Hanafiyyah, 'n seun van kalief Ali (r. 656–661) en broer van Hoessein, as die Mahdi en die Imam verklaar het. Hy het 'n oproep gemaak vir die stigting van 'n Alid kalifaat en vergelding vir Hoessein se moord. Hy het in Oktober 685 vir Kufa oorgeneem nadat hy die dorp se Zoebeirid goewerneur uitgesit het. Hy het later die teregstelling van die wat betrokke was in die moord op Hoessein beveel. Vyandige verhoudinge met Ibn al-Zubayr het uiteindelik na 'n viermaand-lange beleg gelei tot Mukhtar se ondergang en dood deur die magte van die Zoebeirid goewerneur van Basra, naamlik Mus'ab ibn al-Zubayr.

Alhoewel Mukhtar oorwin was, sou sy beweging verreikende gevolge hê. Na sy dood het sy volgelinge 'n radikale Sjia sekte van Moslems gevorm wat, anders as Soenni moslems, glo dat Ali, die neef en skoonseun van die Islamitiese profeet Mohammed en sy afstammelinge die ware, regmatige en goddelik-aangestelde leiers (imams) van die Moslem gemeenskap is.[2] Die sekte sou later bekend staan as die Keisaniete, en het verskeie nuwe leerstellinge ontwikkel het en ook latere Sjia ideologie beïnvloed. Mukhtar het die maatskaplike status van die mawālī (plaaslike bekeerlinge na Islam) verhoog en hulle het 'n belangrike politiese eenheid geword. Mukhtar is 'n kontroversiële figuur tussen Moslems; hy word deur baie verwerp as 'n vals profeet, maar word deur Sjia bewonder en vereer as gevolg van sy ondersteuning vir die Alids. Moderne geskiedkundiges se oogpunte wissel van die beskouing van Mukhtar as 'n opregte rewolusionêr tot die wat hom as 'n ambisieuse opportunis beskou. [3] [4]

Notas

[wysig | wysig bron]
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ مختار آل محمدؑ از نجم الحسن
  2. ↑ Madelung 1997, pp. 420–424.
  3. ↑ بحارالانوار، ج 45، ص 386
  4. ↑ رجال کشی، ص 197