Naturalisme (filosofie)

Naturalisme is 'n filosofiese en wetenskaplike denkrigting waarvolgens die wêreld en sy ontstaan in suiwer wetenskaplike terme beskryf kan word en niks meer is as 'n natuurlike gebeure nie. Tot sy essensie gereduseer, beweer naturalisme dat "alles natuur is". Natuur as verskynsel word in naturalisme nie presies gedefinieer nie. Dit is dus die vooropgestelde idee dat daar geen God is nie of dat God geen aandeel in die skepping gehad het nie. Daar word aangeneem dat die prosesse wat die werking van verskynsels verduidelik, die enigste ding is wat gebruik kan word om die oorsprong van die verskynsel te verklaar. Evolusie is 'n voorbeeld daarvan:

• Biologiese evolusie: Daar word aanvaar dat daar nie 'n God was wat al die verskillende diersoorte geskep het nie en daarom word die verskillende soorte probeer verklaar deur prosesse wat vandag waargeneem word.
• Kosmologiese evolusie: Daar word aanvaar dat God nie 'n aandeel daarin gehad het op sterre en planete te skep nie en daarom word daar probeer om verklaar hoe sterre en ander hemelliggame vanself kon gebeur het.
• Geologiese evolusie: Die aanname word gemaak dat bv Noag se vloed nie werklik gebeur het nie en geologie word probeer verklaar vanuit lang tydperke slegs deur prosesse wat ons vandag sien.

Word die term in 'n suiwer natuurkundige betekenis gebruik, kan uit die eenvoudige leuse Alles is natuur 'n materialistiese of fisikalistiese uitgangspunt geformuleer word. Sodanige teorieë beweer dan ook dat die gees of bewussyn deel uitmaak van die fisiese natuur of heelal of, volgens 'n alternatiewe stelling, hoegenaamd nie bestaan nie of 'n blote illusie is.

Sedert die vroeë 17de eeu verwys die term naturalisme na enige denkrigting wat die natuur en natuurlike gebeure as grondslag en oorsaak van alle waarneembare verskynsels beskou. Hierdie benadering het veral voortgespruit uit die motivasie om alle filosofiese en wetenskaplike denke af te grens van bonatuurlike verskynsels in die religieuse sin. Hierdie soort naturalisme verwerp byvoorbeeld alle wonderdadige werkings en verskynsels of die bestaan van bonatuurlike wesens.

In moderne naturalistiese teorieë, wat sedert die vroeë 20ste eeu geformuleer is, het dikwels natuurwetenskap as sentrale begrip na vore getree. Aanhangers van hierdie teorieë beweer dat die strukture van die wêreld deur die natuurwetenskappe volledig beskryf en verduidelik sal word. Die natuurwetenskappe staan volgens dié siening bo alle filosofiese, geesteswetenskaplike en alledaagse metodes.^[1]

Kyk ook

• Uniformitarianisme

Verwysings

1. Wilfried Sellars: Science, Perception and Reality. Londen: Routledge and Kegan Paul 1963, bl. 173