Neder-Navarra
Neder-Navarra (Frans: Basse-Navarre, Baskies: Nafarroa Beherea of Baxenabarre) is 'n voormalige provinsie van Frankryk, deel van die hedendaagse Pyrénées-Atlantiques département. Dit het vroeër saam met Navarra in Spanje deel van die Koninkryk van Navarra uitgemaak. Neder-Navarra is een van die historiese streke van Baskeland. Die streekshoofstad was Saint-Jean-Pied-de-Port (Baskies: Donibane Garazi). Daar word ook soms na die gebied verwys as Merindad de Ultrapuertos ("die streke anderkant die bergpasse").
Neder-Navarra is 'n versameling van valleie in die voetheuwels van die Pireneë. In die Aldudesvallei, om die dorp Saint-Étienne-de-Baïgorry in die suide van Neder-Navarra, het baie van die ou tradisies behoue gebly, soos huise gebou met rosige sandsteen en die Force Basque kragspel. Die AOC-wyn, Irouléguy, word in Aldudes geproduseer.
Die Niverivier se oorsprong is in Neder-Navarra en vloei deur die provinsie en verder na Bayonne waar dit by die Adour aansluit. Anderkant Saint-Jean-Pied-de-Port self vloei die Nive in die Ossèsvallei in, waar pragtige ou huise met gekerfde lateie in die dopies van Ossès, Irisarry en Bidarray aangetref word. 'n Bewaringsgebied vir die pottok, die wilde Baskies-Pirennese ponie is in die vallei gevestig om die skaars ras te beskerm.
Noord van Saint-Jean-Pied-de-Port word die Mixe-gebied om die dorp Saint-Palais, 'n voormalige Navarrese hoofstad, aangetref. Alhoewel naby Béarn geleë, is die Baskiese invloed steeds hier te vinde. Neder-Navarrees is 'n dialek van die Baskiese taal wat in die streek gepraat word. Net suid van Saint-Palais ontmoet die drie hoofroetes na Santiago de Compostela op pad na El Camino de Santiago by die gehuggie Ostabat, wat in die Middeleeue welvaart en handel na die gebied gebring het.
El Camino de Santiago (Die pad van Santiago) het van Saint-Jean-Pied-de-Port suid na die bergpas bo Roncesvalles geloop. Pelgrims het oor die Cixe-streek van Neder-Navarra gereis op pad na Navarra oor die berge. In die golwende heuwels word skaapmelkkaas, pur brebis, algemeen gemaak, insluitend Ossau-Iraty kaas. Dorpies soos Estérençuby en Lecumberry is gewilde agrotoerisme-bestemmings en die Iraty-beukebos aan die Spaanse grens is bekend vir die mooi uitsigte wat dit bied en die ryk geskiedenis van die area. Dolmens en ander neolitiese monumente is oor die landskap versprei insluitend die Tour d'Urculu, hoog in die berge teen 1 149 m - 'n 2 000-jaar oue sirkulêre platform wat uit reuse rotsblokke bestaan.
