Neuron

Struktuur van ’n tipiese neuron
'n Senuweesel, 40 000 keer vergroot.

'n Neuron (of senuweesel) is 'n sel wat spesifiek geassosieer word met die senuweestelsel van verskeie diere. Elke neuron het 'n akson en dendriete. Dendriete ontvang elektrochemiese seine vanaf ander neurone terwyl die aksone die seine aanstuur na die volgende neuron.

'n Mens het na beraming ongeveer 100 miljard senuweeselle. Verreweg die meeste daarvan kom in die sentrale senustelsel (harsings en rugmurg) voor. Senuweeselle is die inligtings- en sein-verwerkers van die liggaam. 'n Spesifiek kenmerk van senuweeselle is dat hulle prikkelbaar is; hulle kan seine ontvang en deurstuur sonder 'n verlies aan seinsterkte. In die harsings is stroombane van senuweeselle wat 'n groot aantal liggaamsfunksies relegeer en ook vir ons denkvermoë verantwoordelik is.

Die vermoë om elektriese seine te genereer was 'n sleutelinnovasie in die evolusie van die senuweestelsel.[1]

Neurone word tipies in drie tipes geklassifiseer op grond van hul funksie. Sensoriese neurone reageer op 'n stimulus soos aanraking, klank of lig wat die selle van die sensoriese organe affekteer, en hulle stuur seine na die rugmurg of brein. Motorneurone ontvang seine van die brein en rugmurg om alles van spiersametrekkings tot klieruitset te beheer.[2] Interneurone verbind neurone met ander neurone binne dieselfde streek van die brein of rugmurg. Wanneer verskeie neurone funksioneel aan mekaar verbind word, vorm hulle wat 'n neurale stroombaan.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(23)00917-0
  2. ↑ Zayia LC, Tadi P. Neuroanatomy, Motor Neuron. [Updated 2022 Jul 25]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554616/

Bronnelys

[wysig | wysig bron]
  • Bullock TH, Bennett MV, Johnston D, Josephson R, Marder E, Fields RD (November 2005). "Neuroscience. The neuron doctrine, redux". Science. 310 (5749): 791–3. doi:10.1126/science.1114394. PMID 16272104. S2CID 170670241.
  • Kandel ER, Schwartz JH, Jessell TM (2000). Principles of Neural Science (4th uitg.). New York: McGraw-Hill. ISBN 0-8385-7701-6.
  • Peters A, Palay SL, Webster HS (1991). The Fine Structure of the Nervous System (3rd uitg.). New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-506571-9.
  • Ramón y Cajal S (1933). Histology (10th uitg.). Baltimore: Wood.
  • Roberts A, Bush BM (1981). Neurones without Impulses. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-29935-7.
  • Snell RS (2010). Clinical Neuroanatomy (in Engels). Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 978-0-7817-9427-5.